Achtergrond
Spontane staking 'van onbepaalde duur': recupdagen leggen spoor plat
De voor de bonden onverwachte aankondiging van een herberekening van recupdagen, heeft tot een spontane staking bij de NMBS geleid. De Franstalige bonden staken vandaag door, de Vlaamse bonden houden hun mensen niet tegen.
Vandaag wordt hinder op het hele net verwacht. De Franstalige bonden riepen gisteren om 18 uur op tot een algemene staking, die om 22 uur is ingegaan voor onbepaalde duur. "We gaan door tot de finish", zegt Philippe Dubois van de CGSP, de Franstalige socialisten. De christelijke bond is voorzichtiger. De Nederlandstalige collega's scharen zich niet achter de oproep, maar houden wie wil staken niet tegen. Aangezien er geen tijd is voor een stakingsaanzegging, gaat dit in feite om een wilde actie die is uitgemond in een georganiseerde wilde staking.
Het conflict gaat terug tot december. Toen heeft de directie van HR Rail aangekondigd de recuperatiedagen van het NMBS-personeel op een andere manier te willen berekenen. Officieel werken zij namelijk 36 uur, in de praktijk 38 of 40 uur. Daarvoor krijgen zij compensatie. Bij de nieuwe berekening worden verlof- en ziektedagen niet langer meegeteld als gewerkte dagen, wat dus minder compensatie oplevert. De impact is onduidelijk. Volgens sommige vakbondsbronnen levert het personeel een tot twee van dergelijke kredietdagen in. Michel Abdissi, voorzitter van CGSP Cheminots, zegt dat sommige personeelsleden zeven tot acht compensatiedagen verliezen. Wel duidelijk is dat de maatregel opgaat voor alle 34.000 personeelsleden van de NMBS.
De christelijke bond trok al naar de Raad van State om de nieuwe berekeningswijze aan te vechten. Die heeft zich nog niet uitgesproken over de maatregel.
Dinsdag raakte via een nota bekend dat HR Rail de nieuwe methode alvast invoert, met terugwerkende kracht, vanaf 1 januari. Dat er evenmin sprake is van compensatie via loon, schoot de bonden duidelijk in het verkeerde keelgat. Het werk werd spontaan neergelegd toen dat nieuws bij het personeel doorsijpelde. De actie begon woensdagochtend in de werkplaatsen in Brussel, Charleroi en Bergen. Volgens de bonden omdat zij fysiek het zwaarste werk opknappen, en het meest behoefte hebben aan extra rust. Kort daarop werd ook gestaakt in Mechelen, het seinhuis van Charleroi en bij de loketten van Brussel-Noord tot in Nijvel en Kinkempois. PvdA-topman Raoul Hedebouw betwiste in De afspraak de communautaire lezing: volgens hem begon de staking in Oostende en Merelbeke.
'Onbetrouwbare NMBS'
Boze werknemers trokken in de namiddag naar de kantoren van de NMBS in de buurt van het Zuidstation. Overleg tussen bonden en HR Rail haalde niets uit. De vakbond spreekt van een 'eenzijdig opgelegde' beslissing. "Een dictaat", zegt Luc Sempels van ACOD. Volgens hen moeten dergelijke ingrepen gebeuren via formeel overleg. De directie zegt dat dit niet nodig is, omdat het louter over een verduidelijking van een 'interpretatie' gaat. Michel Bovy, topman van HR Rail, haalde op de VRT uit naar de bonden, "die er blijkbaar nood aan hadden om een keer onderling uit te maken hoe zij de besprekingen verder zien. Wij zijn beschikbaar." Kort daarna kondigde CSC Transcom en CGSP Cheminots aan te gaan staken.
"Het is onmogelijk om de exacte impact en de plaats van de stakingsacties te voorspellen: deze kan regionaal verschillen, maar door de integratie van het Belgische spoorwegnetwerk kan de hinder in het hele land voelbaar zijn", klinkt het bij de NMBS.
Reizigersorganisatie TreinTramBus reageert woedend. De staking is nauwelijks vooraf aangekondigd en volgt bovendien kort op een actie bij busbedrijf De Lijn. "Voor mensen die zowel een trein als een bus nodig hebben, wordt dat dus wel veel. Als je het openbaar vervoer kapot wil krijgen, is dit de juiste manier."
Voorzitter Stefan Stynen betreurt dat er door deze actie grote onzekerheid bestaat voor de mensen die met de trein naar het werk willen komen. "Op die manier creëer je het beeld dat je niet op het openbaar vervoer kunt rekenen. Dat is natuurlijk nefast wanneer je zoveel mogelijk mensen uit de auto wil krijgen."
Stynen verwijst naar het protocol dat de bonden in 2014 al tekenden, nadat wilde acties van een tweehonderdtal spoorwegmensen op enkele dagen voor meer dan vijfhonderd afgeschafte treinen zorgden. Dat protocol blijkt vandaag een vodje papier.
