Zondag 28/05/2023

NieuwsWK voetbal

‘Spionnennetwerk Qatar moest WK voetbal verzekeren en kritiek voorkomen’

De grootschalige spionage is de zoveelste controverse over de Golfstaat in aanloop naar het WK voetbal. Beeld Jewel Samad / AFP
De grootschalige spionage is de zoveelste controverse over de Golfstaat in aanloop naar het WK voetbal.Beeld Jewel Samad / AFP

Via cyberaanvallen op computers van FIFA-leden, afluisterapparatuur in hotelkamers en intimidatie van critici wilde Qatar voorkomen dat het de organisatie van het WK voetbal zou kwijtraken. Het gastland gaf honderden miljoenen uit om kritiek te smoren. Dat blijkt uit onderzoek van SRF, de Duitstalige openbare omroep in Zwitserland.

Wout Renders

Qatar benaderde individuen en organisaties die kritiek hadden op het WK om hen op andere gedachten te brengen. Het uiteindelijke doel van het zogeheten Project Merciless was de absolute controle over wereldvoetbalbond FIFA en de beïnvloeding van de publieke opinie.

Het Amerikaanse persbureau AP onthulde vorig jaar al dat de voormalige CIA-agent Kevin Chalker FIFA-functionarissen bespioneerde voor Qatar. Zijn inlichtingen moesten de Golfstaat helpen om het WK te organiseren en later die status te behouden. Gezaghebbende leden van de Qatarese overheid deden een beroep op Chalkers onderneming Global Risk Advisors (GRA).

Codenaam Apex

Volgens de Zwitserse omroep was ook emir Tamim bin Hamad Al-Thani betrokken bij de spionage, al is zijn precieze rol voorlopig onduidelijk. In de operatie kreeg hij de codenaam ‘Apex’. De trekker van Qatars succesvolle WK-kandidatuur Hassan Al Thawadi leidde de operatie, waarvoor de Qatarezen 387 miljoen dollar betaalden, in goede banen.

Om prominente dissidenten te beïnvloeden, organiseerden de spionnen zogenoemde ‘projecten’. De GRA richtte zich jarenlang op de oud-voorzitter van de Duitse voetbalbond Theo Zwanziger. Hij zetelde tot 2015 in het uitvoerend comité van de FIFA en was een uitgesproken tegenstander van het WK in Qatar. Zo noemde Zwanziger Qatar eens de “kanker van de voetbalwereld”. Spionnen benaderden zijn familie en creëerden een wereldwijd netwerk om de Duitser ervan te overtuigen dat het WK in Qatar een goede zaak is.

Theo Zwanziger. Beeld Getty Images
Theo Zwanziger.Beeld Getty Images

‘Bondgenoot Qatar’

Volgens SRF verminderde Zwanziger uiteindelijk zijn kritiek door de operatie. Hij leidde volgens de omroep zelfs een FIFA-werkgroep voor meer mensenrechten en minder kritiek op Qatar. “Een aantal mensen heeft mij in die richting geduwd. Die andere houding was natuurlijk in het belang van Qatar”, geeft Zwanziger toe. Dat de FIFA het schandaal niet aanpakt, verbaast de Duitser niet. “FIFA-voorzitter Gianni Infantino is een bondgenoot van Qatar.”

De FIFA zou niet op de hoogte zijn geweest van de jarenlange spionage. De vorige voorzitter Sepp Blatter vertelde SFR dat hij verrast en gealarmeerd was door de spionagezaak. Hoewel Chalker en zijn bedrijf in de Verenigde Staten al aangeklaagd worden vanwege een cyberaanval in dienst van Qatar, is het onduidelijk of deze zaak ook in Europa juridische gevolgen krijgt. Spioneren voor een ander land in Zwitserland is verboden, aldus SFR.

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234