Sector naar rechter tegen betalende inburgering

Voortaan moeten nieuwkomers slagen voor een aparte taaltest Nederlands voordat ze een inburgeringscertificaat krijgen van de Vlaamse overheid. Bovendien is de verplichte inburgeringscursus niet langer gratis. Verplichte inburgeraars moeten 180 euro inschrijvingsgeld betalen, “en dat zonder kans op vrijstelling of vermindering zoals dat voor vrijwillige inburgeraars geldt”, stelt Ligo, de koepelorganisatie voor centra voor basiseducatie.

De ingrepen waren al in 2019 overeengekomen bij de vorming van de Vlaamse regering, maar botsen alsnog op juridisch protest. De aanpassingen schenden volgens Ligo drie fundamentele grondrechten: de vrijheid van onderwijs, het gelijkheidsbeginsel en de rechtszekerheid.

De organisatie diende afgelopen vrijdag officieel een verzoekschrift in bij het Grondwettelijk Hof. Ze krijgt daarvoor steun van de christelijke vakbond ACV, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en het Netwerk tegen Armoede. Eerder gaf de Raad van State al een negatief advies voor de nieuwe wetgeving. Ook de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) en de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) vroegen om het beleid bij te sturen.

De rode draad doorheen het inburgeringsbeleid van de regering-Jambon is dat het een stuk aanklampender wil zijn dan in het verleden. Het niveau van vereiste taalkennis ligt hoger en nieuwkomers moeten aantonen dat ze actief moeite doen om deel te worden van de samenleving.

Beeld ‘profiteurs’

Het middenveld heeft van in het begin zware kritiek geuit. Volgens hen gaat het om symboolmaatregelen, die er enkel op uit zijn om het beeld te schilderen van nieuwkomers als mogelijke profiteurs. De vernieuwingen werden meteen gezien als de schaduw die Vlaams Belang wierp over de Vlaamse regeringsformatie. Informateur Bart De Wever (N-VA) heeft na de verkiezingen uitgebreid gepraat met de partij van Tom Van Grieken. Toen later, bij de gesprekken tussen N-VA, Open Vld en cd&v, de onderhandelingsnota over integratie uitlekte, was Vlaams Belang er als de kippen bij om te stellen dat ze hun stempel daarop hadden gedrukt. Het ging dan onder meer over de examens en het betalend maken van inburgering.

Ook oppositielid An Moerenhout (Groen) zegt een rechtse schaduw te zien. “Met name N-VA onderhandelde zwaar over het decreet, omdat ze de Vlaams Belang-stemmer tegemoet wilde komen.” Volgens Moerenhout was de juridische actie van onder meer Ligo “te verwachten” en “nodig”. “De sector heeft een heel jaar geprotesteerd tegen het decreet. Mensen zullen niet sneller Nederlands leren met de hervorming, integendeel.”

Volgens Vlaams minister van Inburgering Bart Somers (Open Vld) krijgt de nieuwkomer door de hervorming net “meer kansen” in onze samenleving. “Vroeger stonden er duizenden mensen op de wachtlijst om een inburgeringscursus te volgen, vandaag zijn alle wachtlijsten weggewerkt. Eerder moest men ook een cursus maatschappelijke oriëntatie volgen in de eigen taal, daarna een cursus Nederlands en pas nadien werd een nieuwkomer begeleid naar de arbeidsmarkt. Zo zat men twee jaar in de inactiviteit.” Nog volgens Somers zal men de 180 euro in twee keer kunnen betalen.