Schutter misdaadverslaggever Peter R. de Vries voor de rechter, maar vermoedelijke opdrachtgever blijft buiten schot

Delano G. moet haast wel weten dat de cel de komende tientallen jaren zijn thuis zal zijn. Onlangs kregen de moordenaars van Derk Wiersum een straf van dertig jaar opgelegd. Alleen omdat ze niet eerder een moord hadden gepleegd, werd het geen levenslang. En dat justitie met G. de juiste verdachte in handen heeft, daar lijkt weinig op af te dingen. Niet alleen werd het bewijs van de voorbereidingen voor de aanslagen niet weggemoffeld, de daad zelf in de binnenstad van Amsterdam was zó zichtbaar, dat de dader haast wel gepakt móést worden.

Het statement achter de moord leek dan ook al snel duidelijk: ik sla toe waar ik wil, wanneer ik wil. Want justitie vermoedt dat topcrimineel Ridouan Taghi achter de aanslag zit. Maar dat bewijzen lukt nog niet, terwijl Taghi in feite eigenhandig Nederland op zijn kop zette, net als de werkwijze van de politie. De moord op de broer van kroongetuige Nabil B. was al ongekend en de manier waarop zijn advocaat Derk Wiersum werd doodgeschoten schokkend. Maar tegen de tijd dat Peter R. de Vries werd doodgeschoten hield de politie er allang rekening mee dat nu werkelijk alles mogelijk is in Nederland. “Vroeger ging de politie uit van voorspelbaarheid en voorstelbaarheid, als scenario’s werden gemaakt. Nu is alles mogelijk”, zegt een bron.

Op de hielen

Zo ook dat iemand zich leent voor een moordaanslag zoals op De Vries. Midden in de binnenstad van Amsterdam kon in de meldkamer van de politie meteen, in realtime, worden meegekeken met alles wat er in de Lange Leidsedwarsstraat en omgeving gebeurde. Zo zat de politie, met behulp van het kenteken van de vluchtauto, G. al snel op de hielen. De Poolse Pawel E. reed hem in een keurig tempo weg van de plek, waar Peter R. De Vries vocht voor zijn leven, een omstander zijn hand pakte, hulpdiensten hem naar het ziekenhuis vervoerden en zwaarbewapende politiemensen toesnelden om hem te kunnen bewaken. Twee hetzelfde geklede mannen hadden de aanslag gefilmd, vermoedelijk om het statement van de moord extra impact te geven. De beelden kwamen meteen online.

Hoe is het mogelijk dat Delano G. hiertoe over ging? Dat hele verhaal zal tijdens de rechtszaak vermoedelijk niet naar voren komen. Al was het maar omdat het motto van Taghi bekend is - wie praat, die gaat. Daarnaast beroepen huurmoordenaars, zoals G. vermoedelijk is, zich eigenlijk steevast op hun zwijgrecht. Er wordt gesproken over kwetsbare jongens uit achterstandswijken die een licht verstandelijke beperking hebben en snel geld willen verdienen. Dat laat wellicht iets zien over de achtergrond van verdachten, maar niets over hun échte beweegredenen, zegt criminoloog Marijke Drogt. “Ik vind dat er iets te gemakkelijk conclusies worden getrokken. Een jongen die in dat profiel past, kan ook een geweten hebben, maar wat maakt nu echt dat ze overgaan tot zoiets als een liquidatie? De verdachten in deze zaken geven zelden openheid van zaken, praten soms een beetje of alleen over hun eigen rol. Ze beroepen zich deels of helemaal op hun zwijgrecht. Het kan ook goed dat ze onder enorme druk staan om iets te doen. Maar het blijft speculeren.”

Gissen

Ook naar de opdrachtgever blijft het gissen. Want hoewel Taghi wordt genoemd binnen opsporingskringen, is het nog de vraag hoe hij - als hij daadwerkelijk opdracht gaf voor de moord op De Vries - dat precies voor elkaar kreeg. Hij zat, anders dan ten tijde van de moord op Derk Wiersum, in detentie. Onlangs werd zijn neef en advocaat Youssef Taghi gearresteerd, omdat hij zijn toegang als advocaat misbruikte om informatie uit de zwaar beveiligde gevangenis in Vught te smokkelen. Maar terwijl drugshandel en het plannen van een ontsnappingspoging met de advocaat in verband worden gebracht, is de moord op Peter R. de Vries niet genoemd.

Wel hopen de opsporingsdiensten dat zij Ridouan Taghi uiteindelijk kunnen koppelen aan de moord op De Vries. “Het gaat ook om genoegdoening voor de nabestaanden en om het netwerk helder in beeld te krijgen. Het is belangrijk om duidelijkheid te krijgen”, zegt een politiebron. Aan de straf van Taghi zal dat overigens niets afdoen. Het ligt voor de hand dat tegen hem een levenslange straf wordt geëist. Maar dat betekent niet dat de politie er niet op is gebrand ook te kunnen bewijzen wie het brein achter de moord op De Vries is.