Schuilt er onder de relatief stabiele besmettingscijfers in België een sterk stijgende ‘Britse curve’?

In een woon-zorgcentrum in het West-Vlaamse Houthulst blijken 67 bewoners besmet met de Britse variant van het coronavirus. Dat is tweederde van alle bewoners. Daarnaast zijn ook 37 medewerkers besmet. Ook een voorziening voor personen met een beperking in Houthulst zou mogelijk een uitbraak van deze variant kennen. In totaal zou het in de gemeente om zeker 100 besmettingen gaan. In Edegem moet een basisschool een week sluiten na twee coronabesmettingen met de Britse variant.

Professor Bruno Verhasselt, wiens labo aan het UZ Gent de uitbraak ontdekte, wil nu ook alle contacten van de besmette personen zo snel mogelijk testen: “We moeten kort op de bal spelen.” De Britse variant heeft een mutatie waardoor het virus gemakkelijker bindt aan receptoren in ons lichaam. Daardoor is de variant niet gevaarlijker, maar wel besmettelijker.

Ook buiten de uitbraak in Houthulst is het belangrijk een zo goed mogelijk zicht te krijgen op de verspreiding van deze variant, maar niet alle labo’s kunnen daarop testen. “Ik doe een oproep om zoveel mogelijk stalen naar de labo’s van het federaal platform te sturen”, zegt Verhasselt.

Dominante virusstreng

Labo’s van de universitaire ziekenhuizen in Leuven, Gent, Antwerpen en Luik werken met Sciensano aan een toezichtsysteem dat moet toelaten de varianten beter in de gaten te houden. Het totaal aantal besmettingen in ons land is nu, in tegenstelling tot enkele buurlanden, al wekenlang relatief stabiel. Het daalt niet verder, maar het stijgt ook niet sterk. Dat kan misleidend zijn.

“We moeten vermijden dat de curve van de Britse variant onder de radar stijgt”, zegt Emmanuel André van het referentielab van het UZ Leuven. Het toezichtsysteem moet daar zicht op geven, vooraleer die Britse variant de dominante virusstreng in ons land is en de algemene cijfers de hoogte in gaan.

Eenvoudig is dat niet. Laboranten checken bij de tests of het S-gen ontbreekt, typisch voor een aantal virusstammen, waaronder de Britse. Vervolgens kunnen de universiteitslabo’s door sequentiëring uitsluitsel geven, maar dat duurt ongeveer een week.

Die sequentiëring is de afgelopen weken in ons land sterk opgevoerd. Door gericht te zoeken rijst die variant op uit een zee van onwetendheid, zoals dit weekend in Houthulst. Om een curve voor die variant te maken, is een representatief staal nodig.

Opmars

“Je moet dat kunnen doen voor een bepaald percentage van de positieve tests, representatief voor het grondgebied, dus op verschillende locaties en voor verschillende leeftijden”, zegt viroloog Steven Van Gucht (Sciensano). “We willen ongeveer 2 procent van alle positieve stalen op die manier karakteriseren.”

In het Verenigd Koninkrijk, het topland voor sequentiëring, doen ze dat al, voor 5 procent van de positieve stalen. Voor de duidelijkheid, dit nieuwe toezichtsysteem stond al in de steigers voor er zicht was op de uitbraak in Houthulst, maar toont wel het belang ervan. Volgens Van Gucht sequentiëren we nu ongeveer 400 stalen per week, maar is de doelstelling 1.000 stalen per week.

Op die manier weten we al dat de Britse variant in het Brusselse de laatste weken een opmars kende, maar nu ook op andere plaatsen in het land opgang maakt. “Op dit moment vertoont de trend van deze variant een sterke stijging”, zegt microbioloog André. “Die is niet exponentieel, maar dat kan snel veranderen.”