Schrijvers eisen ontslag Anciaux
Als reactie op de beslissing van minister van Cultuur Bert Anciaux om de aan Gerard Reve toegekende Prijs der Nederlandse Letteren niet door koning Albert te laten overhandigen, lanceerde een heuse stoet schrijvers gisteren een protestactie. Ze eisen het ontslag van de minister. Anciaux reageerde 'zwaar gekrenkt'.
Brussel / Eigen berichtgeving
Jeroen de Preter
Zelden toonde het schrijversgild zich zo eensgezind. Schrijver Paul Koeck, voorzitter van het Vlaamse P.E.N.-centrum, kon op een inderhaast georganiseerde persbabbel een tekst voorlezen die inmiddels al door een vijftigtal auteurs werd ondertekend. De auteurs onderschrijven daarmee de stelling dat de beslissing van Anciaux "de hoogste literaire onderscheiding in het Nederlandse taalgebied onherroepelijk (heeft) beschadigd". Na het schrappen van het ceremonieel is het volgens hen "ondenkbaar geworden dat de Prijs der Nederlandse Letteren in de toekomst nog door een gekroond hoofd kan worden uitgereikt. Aangezien de Vlaamse minister van Cultuur de politieke verantwoordelijkheid voor die beslissing heeft opgeëist en hij zijn beslissing hoegenaamd niet geloofwaardig heeft gemotiveerd, zeggen wij ons vertrouwen in de minister op. Nooit eerder heeft een Vlaamse minister van Cultuur het hem toevertrouwde patrimonium zelf zo aangetast. Wij eisen daarom het ontslag van minister Anciaux".
Behalve Koeck stonden ook de auteurs Benno Barnard, Stefan Hertmans en Kristien Hemmerechts de pers te woord. Hemmerechts verklaarde dat "het geplande eerbetoon voor Reve door Anciaux' optreden een belediging is geworden. Een belediging die uiteindelijk alle schrijvers treft".
De Prijs der Nederlandse Letteren is sinds zijn ontstaan een Vlaams/Nederlandse prijs. Om die reden vindt Stefan Hertmans dat Anciaux ook in de fout ging door deze beslissing "eenzijdig en autonoom" te nemen. "Zoiets had in samenspraak met Nederland moeten gebeuren. Helaas is er op geen enkel punt een serieuze, professionele dialoog geweest. Anciaux heeft ook geen enkele poging ondernomen om met de schrijver tot een compromis te komen. Het is onaanvaardbaar dat de minister het veld dat hij beweert te vertegenwoordigen helemaal negeert."
Op de vraag waarom de auteurs een zo zware en bovendien politieke eis formuleren, repliceerde Hertmans dat "een zo radicaal statement van de minister om een even radicaal antwoord van de schrijvers" vraagt. Benno Barnard voegde daaraan toe dat de minister "nog altijd de mogelijkheid heeft om zijn fout te herstellen. In elk geval wordt hij nu gedwongen de dialoog over deze kwestie te openen".
De koning blijft in deze actie helemaal buiten schot. "Wij hebben met zijn secretaris contact opgenomen", aldus Benno Barnard. "Ook hij benadrukte dat de verantwoordelijkheid bij de minister lag."
Een reactie van Anciaux liet niet lang op zich wachten. Een halfuur na afloop van de eerste conferentie werd de pers ontboden op zijn kabinet, waar een naar eigen zeggen "zwaar gekrenkte" minister verklaarde dat hij het "grondig oneens" is met de tekst van de auteurs. "Dit was geen goede oplossing, maar wellicht de minst slechte." De minister vindt de reactie van de schrijvers verder buiten alle proporties. "Ik word getaxeerd op één beslissing. Maar als de literaire sector van mijn beleid alleen dit onthoudt, dan zal ik ernstig nadenken over mijn ontslag." Ernstig? "Als die tekst de mening vertolkt van al die schrijvers, dan denk ik daar inderdaad aan. Ik ben niet getrouwd met mijn zetel."
'Het is onaanvaardbaar dat de minister het veld dat hij beweert te vertegenwoordigen helemaal negeert'
De petitie waarin het ontslag van Anciaux geëist wordt, werd totnogtoe ondertekend door Fernand Auwera, Benno Barnard, Stefaan van den Bremt, Jeroen Brouwers, Stefan Brijs, Herman Brusselmans, Manu Claeys, Hugo Claus, Luc Coorevits, Chris Destoop, Bernard Dewulf, Leen Van Dijck, Jan Fabre, Koenraad Goudeseune, Luuk Gruwez, Kristien Hemmerechts, Stefan Hertmans, Luc Huybrechts, Mark Insingel, Hilde Keteleer, Paul Koeck, Tom Lanoye, Ann Lauwers, Dieter Lesage, Marijke Libert, Gwij Mandelinck, Ann Meskens, Erwin Mortier, Peter Nijmeijer, Hanneke Paauwe, Josse de Pauw, Joseph Pearce, Anne Provoost, Pjeroo Roobjee, Wim van Rooy, Sophie de Schaepdrijver, Johan Vandenbroucke, Kamiel Vanhole, Christophe Vekeman, Ingrid Vander Veken, Peter Verhelst, Eddy Van Vliet, Eriek Verpaele en Paul de Wispelaere.
