Saudische kroonprins betrokken bij moord op Khashoggi, stelt Amerikaans rapport

“We beoordelen dat de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman een operatie in Istanbul, Turkije heeft goedgekeurd om de Saudische journalist Jamal Khashoggi gevangen te nemen of te vermoorden”, leest het rapport van de Amerikaanse inlichtingendiensten, dat vrijdag is vrijgegeven door de administratie van president Joe Biden.

Khashoggi, columnist bij de Washington Post en een Saudische banneling, werd op 2 oktober vorig jaar vermoord in het Saudische consulaat in Istanbul, Turkije. De 59-jarige journalist was ooit regeringsgezind maar liet zich al jaren kritisch uit over het koningshuis van Saudi-Arabië.

Vermoedens waren er al langer, maar nu benoemt de Verenigde Staten voor het eerst publiekelijk de betrokkenheid van de 35-jarige kroonprins. Het rapport baseert zich vooral op de controle die Mohammed bin Salman uitoefende. “Sinds 2017 heeft de kroonprins de absolute controle over de veiligheids- en inlichtingendienst van het koninkrijk, waardoor het hoogst onwaarschijnlijk is dat Saudische functionarissen een dergelijke operatie zouden hebben uitgevoerd zonder de toestemming van de kroonprins”, staat er in het rapport.

Gewezen Amerikaans president Donald Trump had het rapport al in handen, maar koos ervoor om de inhoud niet openbaar te maken. Zijn opvolger Joe Biden beloofde echter een strengere lijn te zullen aanhouden wat betreft (mensen)rechtenkwesties in Saudi-Arabië, een belangrijke partner van de VS in het Midden-Oosten.

De Verenigde Staten gaan 76 Saoedische burgers een inreisverbod opleggen, zo maakt minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken bekend. De maatregel wordt omschreven als de Khashoggi-ban en is gericht tegen Saudiërs die betrokken waren bij het bedreigen van dissidenten in het buitenland, onder wie Khashoggi. Over identiteit of functie is niets vrijgegeven.

Daarnaast heeft ook het Amerikaanse ministerie van Financiën vrijdag sancties ingesteld, onder meer tegen Ahmed al-Asiri, de voormalige nummer twee van de Saudische inlichtingendienst. Al-Asiri wordt beschouwd als de leider van de operatie in oktober 2018. Dezelfde financiële sancties worden ook genomen tegen verschillende leden van de Saudische snelle interventiemacht. Tegen de kroonprins zelf zijn vrijdag geen sancties afgekondigd.

Biden had donderdag nog gebeld met Salman. Aangenomen wordt dat de publicatie van het rapport tijdens dat gesprek aan bod kwam. Volgens persagentschap Reuters zou Bidens administratie overwegen om bepaalde wapendeals stop te zetten die mensenrechten dreigen in gevaar te brengen. Daarnaast zou de toekomstige verkoop van defensieve militaire wapens gelimiteerd worden. “Het doel is recalibratie, geen breuk”, stelt een hooggeplaatste bron.