Russische hightechwapens haperen aan de lopende band, volgens VS: ‘Ze werken niet’

Een deel van de hightechwapens die Rusland inzet in Oekraïne, heeft volgens de VS problemen. De lancering van kruisraketten en andere precisiewapens mislukt, ze exploderen niet of raken hun doel niet. Van sommige wapens weigert zelfs zo’n 60 procent dienst.

Dat de Oekraïense luchtmacht na een maand oorlog nog altijd niet is vernietigd of lamgelegd, komt mogelijk deels door de Russische problemen met kruisraketten en andere precisiewapens. De luchtmachtbases werden in de eerste dagen van de invasie volop doelwit van precisiewapens, zoals de Kalibr-kruisraket die vanaf marineschepen in de Zwarte Zee wordt afgevuurd.

Het is niet de eerste keer dat Russische problemen met hun hightechwapens aan het licht komen tijdens een oorlog. In 2015, toen Moskou voor het eerst op grote schaal precisiewapens inzette in Syrië, mislukte ook de lancering van een deel van de kruisraketten of haalden ze hun doel niet. Opvallend is nu echter het hoge mislukkingscijfer van zo'n 60 procent bij sommige wapens. Van de inzet in Syrië werd nooit duidelijk hoeveel van de precisiewapens geplaagd werden door problemen.

‘Ze werken niet’, aldus een Pentagon-functionaris tijdens een briefing over de Oekraïne-oorlog. ‘Ze falen. Ofwel de lancering mislukt, ofwel het lukt niet om het doel te raken of ze exploderen niet bij contact’. Dit zou blijken uit informatie van de Amerikaanse inlichtingendiensten die de militaire operaties van het Russische leger in de gaten houden.

Tekort precisiewapens

De Russen hebben volgens de VS tot nu toe meer dan 1.200 raketten op doelwitten in Oekraïne afgevuurd. Het Pentagon bevestigt eerdere berichten dat Moskou nu een tekort aan precisiewapens heeft en gedwongen is om steeds meer gewone, ouderwetse bommen te gebruiken. De zeer kostbare kruisraketten vormen een flink deel van de gebruikte ‘slimme’ wapens. Over de oorzaak van het hoge faalpercentage, dat is bevestigd aan persbureau Reuters, wil het Pentagon niets zeggen.

Kruisraketten zoals de Kalibr en de Amerikaanse Tomahawk vliegen zelfstandig, met behulp van gps en hun radar, op lage hoogte naar een vooraf ingesteld doelwit, vaak meer dan duizend kilometer verder weg. Ze kunnen zowel door vliegtuigen als door marineschepen worden gelanceerd.

De zes meter lange raketten worden voornamelijk ingezet tegen zeer belangrijke doelwitten, zoals commandocentra, radar en de luchtverdediging. Als de vijandelijke luchtverdediging bij het begin van een oorlog vanaf grote afstand is vernietigd, kan daarna vrijuit worden geopereerd in het luchtruim om andere militaire doelwitten aan te vallen.

Na de eerste inzet door de VS van kruisraketten, tijdens de Golfoorlog van 1991, zijn ook diverse problemen met Amerikaanse precisiewapens aan het licht gekomen. Maar nooit op de schaal zoals nu in Oekraïne. Van de 297 Tomahawks die de VS in 1991 vanaf marineschepen op Irak afvuurden, vielen toen zes in het water en verlieten negen de lanceerinstallatie niet. Dit soort problemen werden later echter verholpen.

Bommenwerpers

Volgens het Pentagon hebben de Russen vooral problemen met kruisraketten die vanaf hun bommenwerpers worden gelanceerd. Hiervan zou 20 tot 60 procent niet werken. Deze kruisraketten, zoals de Kh-555 die volgens de Russen een bereik heeft van zo’n 2.500 kilometer, werden onder andere ingezet om de militaire basis Yavoriv vlak bij de Poolse grens aan te vallen. Bij deze aanval eerder deze maand vielen 35 doden.

Het was voor het eerst dat de Russen zo dicht bij Polen toesloegen. Volgens Moskou werd de basis gebruikt om Westerse wapens op te slaan. Volgens Pentagon-functionarissen waren er met name bij deze luchtaanval problemen met veel van de kruisraketten. De Russen lanceerden de kruisraketten toen vanaf bommenwerpers die zich in Rusland bevonden.

De Kh-555 werd ook in 2015 ingezet in Syrië en ook toen werkten veel van de kruisraketten niet goed. De nieuwe pech duidt erop dat de Russen de problemen met dit high techwapen nog altijd niet hebben opgelost. Toen vuurden onder andere twee strategische Toepolev-bommenwerpers van grote afstand 34 kruisraketten af op doelwitten van IS-strijders.

Ontploffing boven straat

Volgens de Australische luchtmacht-deskundige Tom Cooper, die een boek schreef over de Russische interventie in Syrië, ging het al direct mis met twee kruisraketten na de lancering. Nog vier andere Kh-555's, zo bleek ook uit foto’s, stortten neer in Iran. Ook bij het doelwit aangekomen in het westen van Aleppo, ging het volgens onderzoek van Cooper mis: vier kruisraketten stortten neer en eentje vernietigde een school.

In Idlib ontplofte een Kh-555 voortijdig boven een drukke straat. Hierbij vielen naar verluidt tientallen doden. Ook in Idlib stuurden de Russen de kruisraketten op verkeerde doelen af. Zo werd een fabriek met de grond gelijk gemaakt. Ook werd bij de grote kruisrakettenaanval een hoofdkwartier van het Syrische leger geraakt.

Hoeveel van de afgevuurde Kalibr-kruisraketten pech hadden, zeggen de Amerikanen niet. Dit was de eerste kruisraket die Rusland inzette in een oorlog, bijna een kwart eeuw na het debuut van de Tomahawk. In 2015 vuurden toen marineschepen in de Kaspische Zee 26 Kalibr's af op doelwitten van IS in Syrië, zo’n 1.500 kilometer verderop. Volgens de VS kwamen drie echter terecht in Iran, wat Moskou ontkende.