Rusland
Russisch parlement herschrijft geschiedenis: “Sovjet-invasie in Afghanistan was volkomen terecht”
Juist nu de VS onderhandelen over het terugtrekken van hun troepen uit Afghanistan, maakt het Russische parlement zich op om met terugwerkende kracht zijn zegen te geven aan de Sovjet-invasie in Afghanistan veertig jaar geleden.
Het is de bedoeling dat de Doema op 15 februari een resolutie aanneemt waarin de parlementariërs zeggen dat de invasie gerechtvaardigd was. Het is dan precies dertig jaar geleden dat de laatste Sovjet-troepen uit Afghanistan vertrokken.
Na de terugtrekking van de Sovjet-troepen veroordeelde het toenmalige Sovjet-parlement de invasie, die leidde tot een tien jaar durende oorlog. Het slepende conflict kostte het leven aan ruim een miljoen Afghanen, terwijl aan de kant van de Sovjet-Unie zeker 15 duizend militairen sneuvelden. Maar dertig jaar later betogen de Russische parlementariërs dat Moskou het volste recht had om troepen te sturen na “herhaalde verzoeken van de toenmalige Afghaanse leiding”. Volgens de resolutie was de invasie “volledig in overeenstemming met de regels van het volkenrecht”.
De communistische afgevaardigde Nikolaj Charitonov noemt de resolutie een “overwinning voor de historische waarheid”. Maar critici wijzen erop dat er wel wat valt af te dingen op de bewering dat de Sovjet-troepen op uitnodiging van de Afghanen het land binnentrokken. Het Kremlin greep in om Babrak Karmal, een Moskou-gezinde politicus, in het zadel te helpen. De zittende president Hafizullah Amin werd bij een paleiscoup door Russische commando’s vermoord.
Ook destijds was er al kritiek op het besluit. Sovjet-dissident Andrej Sacharov werd naar de gesloten stad Gorki verbannen nadat hij de invasie had veroordeeld. Ook binnen het regerende Politburo werd er getwijfeld: vooral KGB-chef Joeri Andropov voelde weinig voor het militaire avontuur, dat inderdaad uitliep op een vernedering voor Moskou.
Altijd gelijk
De oorlog verliep zo slecht dat het in de Sovjet-Unie verboden was om over de militaire verliezen te praten. Gesneuvelde soldaten werden in alle stilte bij hun familie afgeleverd, met de opdracht dat die over het lot van hun verwanten moesten zwijgen.
Het herschrijven van de geschiedenis van de Sovjet-interventie in Afghanistan past volgens de Russische oriëntalist Sergej Malasjenko in het patriottische klimaat dat tegenwoordig in Rusland heerst. “Als erfgenaam van de Sovjet-Unie heeft Rusland altijd gelijk en de Sovjet-Unie dus ook”, aldus Malasjenko tegenover de nieuwssite Realnoje Vremja. “Maar natuurlijk was het een stommiteit en een misdaad. Als we niet hadden ingegrepen, dan waren die Afghaanse mujahedin er niet geweest, dan had je Osama bin Laden en de Taliban van vandaag niet gehad.”
Maar toegeven dat de oorlog in Afghanistan een blunder was, durfde de Sovjet-leiding niet. “Dan hadden ze ook de rest moeten toegeven: van het neerschieten van de Koreaanse Boeing tot de honger in het land. Dat was onmogelijk. Hebben we ooit onze fouten toegegeven? Zelfs Stalins misdaden niet...”, aldus Malasjenko.
Opvallend is dat Moskou nu ook weer bezig is diplomatiek voet aan de grond te krijgen in Afghanistan. De afgelopen maanden hebben de Russen uitgebreid contacten onderhouden met de Taliban. Begin deze maand organiseerde Rusland zelfs een vredesconferentie in Moskou waar de Taliban, voormalig president Hamid Karzai en enkele commandanten die vroeger tegen de Sovjet-bezetter vochten, hun opwachting maakten.
