Rusland boort nieuwe afzetmarkt aan: meer grondstoffen naar Afrika en Midden-Oosten

De Europese Unie schroeft de import van Russische ruwe olie en brandstof steeds verder terug als reactie op Poetins oorlog in Oekraïne. Nog voor het einde van het jaar wil de EU helemaal gestopt zijn met het importeren van ruwe en geraffineerde olie uit Rusland.

Omdat het land wel zijn wereldwijde marktaandeel op peil wil houden, worden nu nieuwe afzetmarkten aangeboord. Zo zouden Russische oliemaatschappijen de export van benzine en nafta (een koolwaterstof die wordt gebruikt voor het maken van plastic) naar Afrika en het Midden-Oosten fors hebben vergroot, aldus handelaren die spraken met persbureau Reuters.

Vóór de sancties verliep de export van nafta en benzine vooral via havens aan de Zwarte Zee. Nu blijkt uit data van Refinitiv Eikon dat de stoffen worden vervoerd via de Baltische haven van Ust-Luga, op zo’n 165 kilometer ten westen van Sint-Petersburg. Er zijn ook volumes verscheept uit opslagen in Letse en Estse havens.

In mei en juni zijn er vanuit Ust-Luga minstens vijf ladingen met 230.000 ton benzine en nafta vertrokken, met Oman en Fujairah in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) als eindbestemming. Waar vorig jaar geen enkele levering van nafta en benzine aan die landen plaatsvond, is er dit jaar in totaal al 550.000 ton naartoe geëxporteerd.

Stuk goedkoper

Ook Afrikaanse landen importeren inmiddels meer Russische benzine en nafta. De belangrijkste bestemmingen waren Nigeria en Marokko, maar volgens handelaren zijn er ook verschillende ladingen geleverd aan Senegal, Soedan, Ivoorkust en Togo.

“Rusland verkoopt de grondstoffen een stuk goedkoper dan voorheen, waardoor deze erg interessant zijn voor landen in Afrika en het Midden-Oosten”, zegt energieanalist Cyril Widdershoven. “Vooral Afrikaanse landen produceren veel van die grondstoffen, maar raffineren nog weinig. Zij kunnen goedkoop ingekochte grondstoffen opslaan en later verrijken, als de raffinaderijen die daar nu worden gebouwd operationeel zijn.”

Tot nu toe werd er dit jaar 1 miljoen ton aan Russische diesel naar Afrikaanse landen geëxporteerd, vergeleken met 0,2 miljoen ton in dezelfde periode vorig jaar. Met name Senegal en Togo importeren veel diesel.

Omweg

Volgens Widdershoven komt het bovendien veel voor dat Russische olie via een omweg toch in Europa terechtkomt. “Landen in Afrika en het Midden-Oosten mengen het geïmporteerde olie met hun eigen olie. Dat fabricaat wordt vervolgens weer geëxporteerd en is dan officieel niet Russisch meer.” De diesel kan dus in China terechtkomen, maar ook in Europa.

Aziatische landen nemen ook al langer grotere hoeveelheden Russische olie af. Zo is China, dat de aanval op Oekraïne niet veroordeelde, ook een grote importeur van Russische olie geworden. Die olie, verkocht met een korting van 30 procent, vond zowel via olietankers als via een Siberische pijplijn zijn weg naar China.

Volgens persbureau Bloomberg haalt India inmiddels 10 procent van zijn olie uit Rusland. Voor de oorlog in Oekraïne uitbrak, was dat slechts 0,2 procent. Veel van de ruwe olie die Aziatische landen importeren, wordt daar geraffineerd, om vervolgens weer als brandstof te worden geëxporteerd.