Rousseff doet alles om tweede ronde te vermijden
In de Braziliaanse verkiezingsstrijd wordt hard met elkaar in de clinch gegaan. Alles wijst op een slotduel tussen twee vrouwen uit het linkse kamp, ook al beschikt het centrumrechtse spectrum met Aécio Neves over een ernstig te nemen kandidaat.
Dilma Rousseff en Marina Silva kennen elkaar zeer goed. Ze waren ooit partijgenoten in de regerende Arbeiderspartij (PT) van Brazilië en zetelden onder president Luiz Inácio Lula da Silva zelfs in hetzelfde kabinet. Destijds kruiste de zakelijke econome "Dilma" wel vaker de degens met milieuminister "Marina", die in 2008 ontgoocheld de regering en in 2009 ook de Partido dos Trabalhadores verliet. Ze daagde Rousseff het jaar daarop uit bij de presidentsverkiezing. Vriendinnen zijn ze nooit geworden. En na deze verkiezingen is de kans daarop kleiner dan ooit.
Volgens de peilingen maakt de 56-jarige Silva reële kans om als tweede vrouw het presidentieel ambt te veroveren, ook al lijken de vooruitzichten in de week voor de stembusgang op 5 oktober wat te vertroebelen. Presidente Rousseff zou volgens bevragingen 8 procent voorliggen op haar sterke rivale. Maar pas na zondag treedt voor Silva de beslissende fase van de verkiezingen aan. Want de keuze voor het presidentschap zal naar alle waarschijnlijkheid pas in de tweede en beslissende ronde op 26 oktober vallen. Volgens de peilingen haalt Rousseff (66) de nodige absolute meerderheid in de eerste ronde duidelijk niet.
Op 13 augustus veranderde het verkiezingsscenario in Brazilië compleet. Op die dag kwam de kandidaat van de Braziliaanse Socialistische Partij (PSB), Eduardo Campos, bij een vliegtuigcrash om het leven. Hij was de topkandidaat van de PSB en Silva was zijn vice. Nadat de PSB de schok enigszins te boven was gekomen, werd Silva naar voor geschoven, die sindsdien de strategen in het kamp van de tegenstander vrees heeft aangejaagd. Ze is afkomstig uit een arm milieu, behoort tot de evangelische kerk Assembleia de Deus en laat de trouwe kiezers van de PT van Rousseff twijfelen daar waar het haar pijn doet, in het arme noordoosten met zijn grote kiespopulatie.
De PT veranderde haar strategie radicaal. Ze gooit in de verkiezingsstrijd alle gewicht in de schaal tegen Silva, die in 2010 in de eerste stembusgang, toen als kandidate van de Groenen, van niets naar 19 procent van de stemmen klom. Vorige week gaven peilingen Silva bij een tweede ronde 46 procent van de stemmen en daarmee twee procent meer dan Rousseff (44 procent). Alle alarmbellen in de PT-centrale begonnen te loeien. De reactie was een "blitzkrieg", zo noemden de Braziliaanse media de PT-aanvallen op Silva onder aanhaling van het Duitse begrip.
Het zwaarste geschut uit de PT-stellingen was dat Silva de "Bolsa Familia" wil afschaffen, de sociale hulpmaatregel waarvan miljoenen gezinnen vooral in het noordoosten profiteren. Maar Silva counterde op een wijze die eigenlijk alleen PT-stichter Lula perfect beheerst: met name emotioneel. "Alles wat mijn moeder voor acht kinderen had, was een ei, wat bloem en zout. Ik keek mijn moeder en vader aan en vroeg hen "Eten jullie niets? ". En mijn moeder antwoordde: "We hebben geen honger". Wie zoiets heeft meegemaakt, zal nooit de Bolsa Familia afschaffen".
Maar door dat gerucht daalde in de peilingen de populariteit van Silva en wel in het voordeel van Rousseff, die ondanks een geringe economische groei, relatief hoge inflatie en corruptieschandalen in PT-kringen het voordeel van het presidentschap als ruggensteun heeft. Daarvan maakte ze onlangs ook gebruik op de algemene VN-vergadering in New York, wat haar in eigen land werd kwalijk genomen als "schaamteloze verkiezingscampagne" voor de internationale gemeenschap. Ze loofde de successen bij de armoedebestrijding in Brazilië, de vorderingen bij de klimaatbescherming en de onderwijspolitiek en bovenal: Brazilië is inmiddels uitgegroeid tot de op zes na grootste economie van de wereld.
Hoofdschuddend kijkt Aécio Neves naar het vrouwenduel. De gewezen gouverneur van de economisch sterkste deelstaat Minas Gerais heeft een goede reputatie. De kandidaat van de sociaaldemocratische partij PSDB bevindt zich wel in een uitzichtloze situatie, maar kan bepalend zijn voor beide kampen. Zijn partij is vooral gekant tegen de PT en verzamelt in de grootsteden de stemmen van de "Antipetistas". Maar Neves, wiens grootvader Tancredo Neves in 1985 de eerste verkozen president van Brazilië was na de militaire dictatuur, ligt in de peilingen met ongeveer 19 procent afgezonderd op de derde plaats.
De katholieke Neves, die gesteund wordt door zijn vriend en voetbalprof Ronaldo, ziet in de politieke lijn van Silva enkel de voortzetting van de regerende PT-politiek, die Brazilië naar een recessie heeft gevoerd en investeerders heeft afgeschrikt. "Ik heb me mijn hele leven lang voorbereid om Brazilië te regeren", zegt de 54-jarige kandidaat strijdlustig. Het lijkt er nu echter niet echt op dat hij die kans zal krijgen. Want Neves zou eerst zijn concurrente Silva moeten uitschakelen om in de tweede en beslissende ronde te geraken, waarin het dan tegen zijn werkelijke tegenstander zou gaan: Dilma Rousseff.
undefined
