Rotterdam likt zijn wonden na de rellen: ‘Dit was oorlogsgebied, maar ze zullen er niet mee stoppen’

Rotterdam ontwaakte dinsdagmorgen met een flinke kater. De inwoners in de Hillesluis-wijk kunnen nog steeds niet geloven hoe hun wijk toegetakeld is: een vernielde winkelstraat, gebroken glas, brokken baksteen en hier en daar roetplekken van brandjes. Bij elke vernielde vitrine houden ze even halt, volgt een verbaasde blik en halen ze hun gsm boven om het te filmen. “Ze hadden het leger direct moeten inzetten”, klinkt het gefrustreerd. Het verhaal van hoe drie arrestaties op het Kruisplein leidden tot een vernielingstocht van een 200-tal jongeren in de wijk, zestig arrestaties en tien gewonde agenten.

‘Waar waren hun ouders?’

“Dit is afschuwelijk, werkelijk schokkend”, briest Tweede Kamerlid Antionette Laan-Geselschap (VVD). De politica staat tussen een Kruidvat-winkel waar alle ramen vernield zijn en een supermarkt waar relschoppers inbraken en plunderden. Zij wou als rasechte Rotterdammer ter plekke een hart onder de riem steken bij de winkeliers die getroffen zijn. “Dit is het toppunt van zinloosheid”, zegt ze. “Dit waren jongens uit de buurt die uit het niets vernielen en slopen en daarbij onze winkeliers treffen, die zo hard hun hoofd boven water proberen houden. En wat mij – als moeder van drie pubers – het meest boos maakt: waar waren hun ouders?”

Even verderop wordt een buurtbewoner live geïnterviewd door een Nederlandse televisieploeg. “Corona is nep”, schreeuwt een passante op de fiets in de richting van de camera. Ze schreeuwt nog even onverstaanbaar door terwijl ze haar route voortzet. Buurtbewoonster Uzlem schrikt even op, maar vertelt verder. “Dit was geen protest tegen een avondklok. Dit waren gewoon jongens uit de buurt – tieners – die stoer wilden doen, meer niet. Dit was gewoonweg respectloos, tegenover de regering, de politie, het zorgpersoneel, de bewoners hier en alle winkeliers. Mijn vriendin haar winkel hier verderop, Body Muscles, is volledig vernield. Niks staat nog recht. Het is dramatisch.”

Proteïneshakes

Het spoor van vernieling is gemakkelijk te volgen. Brandplekken op de straatstenen en stukken baksteen leiden je langs talloze vernielde winkelvitrines, waarvan sommige al dichtgemaakt zijn met houten platen. Na een vijftigtal meter het spoor te volgen komen we aan bij de sportwinkel Body Muscles. Er blijft nog weinig van over. Relschoppers gooiden enkele kasseien door de ramen waarna ze de winkel vol supplementen en proteïneshakes leegroofden. De eigenaars zijn nog altijd in shock. “Het is gewoon hopeloos. Alles moest eraan geloven”, zegt de eigenares. “En de politieagenten stonden hier maar enkele meters verderop toen het gebeurde, ze grepen niet in. Ook de verzekering liet al weten dat ze waarschijnlijk niet zullen tussenkomen. Ik voel me vooral enorm machteloos.”

Haar buurvrouw Elman, een schoonheidsspecialiste, deelt die machteloosheid. Haar winkel bevindt zich naast Body Muscles, waardoor eerst kasseien en daarna proteïneshakes door haar vitrine vlogen. “Deze winkel was het pareltje van de wijk, nog maar enkele maanden oud. Maar van die parel schiet weinig over”, zegt ze. “We hadden maandagochtend al bericht gekregen dat het fout kon aflopen, dus besloten we om alles in de winkel weg te halen. We hadden ook een camera opgesteld, daar konden we alles live volgen en zagen we hoe de politie opgesteld stond aan onze winkel. Het was geruststellend.”

“Ze zijn het zat”

“Tot die agenten ook verderop moesten ingrijpen om de mensenmassa onder controle te houden en zo dus de hel losbrak in mijn zaak”, zegt ze. “Ik had nog maar enkele maanden geleden de beslissing gemaakt om mijn zaak op te starten. Al mijn hoop, geld en dromen zijn hierin gestopt. Het is alsof je in een film zit. De vraag waar ik mee blijf zitten: als de politie wist dat er een kans was dat het uit de hand ging lopen, waarom sloot men dan niet gewoon de straat af?”

En zo zijn er nog tientallen handelaars die dezelfde horroravond achter de rug hebben. Een kinderdagverblijf kan geen kinderen ontvangen omdat de ramen ingegooid zijn, waardoor verschillende werknemers van het Erasmus-ziekenhuis thuis moet blijven bij hun kind. Een juwelier werd geplunderd en verloor 10.000 euro aan juwelen.

“De buurt is enorm onder de indruk van de feiten”, zegt Sana el Fizai. Zij is Stadsmarinier van de wijk Hillesluis en werkt voor de gemeente Rotterdam. Rotterdam was de eerste die stadsmariniers aanstelde, om zo de verschillende no-gozones in hun gemeente aan te pakken. “We werken aan de veiligheid en de leefbaarheid van de wijk”, zegt ze. “Ook hier is een raam gesneuveld, maar dat is niks in vergelijking met wat sommige handelaars moesten doorstaan. We gaan nu moeten uitzoeken over wie het ging. Of dit effectief jongeren uit de buurt waren.”

“Jullie zijn te laat hé. Het was gisteren vuurwerk”, roept een jongedame richting onze fotograaf. Zij en haar vriend Ferluci schieten in de lach. “We waren er gisteren bij, stonden ertussen te filmen terwijl ze de buurt aan het slopen waren. Het was echt een oorlogsgebied”, zegt Cecile. Ferluci pikt in. “Ik keur het natuurlijk niet goed, maar ik begrijp het wel.” Maar wie zijn die relschoppers dan, die Rottermdams burgemeester “schaamteloze dieven” noemt. Volgens Cecile en Ferluce zijn het jongeren uit de buurt die vooral gefrustreerd zijn. “Ze zijn het zat”, zegt Cecile. “Het is een combinatie van die frustratie door al die regels, het binnenzitten en het gevoel behandeld te worden als dieren. Als je zo behandeld blijft worden, gedraag je je op den duur ook zo. Ze kennen de buurt ook goed, zo lokten ze de politie weg om dan via zijstraatjes opnieuw toe te slaan. En ze zullen er niet mee stoppen, dat is zeker.” Cecile haalt haar gsm boven en toont een pamflet. “Dit wordt naar iedereen gestuurd. Vanavond om 18 uur is het weer van dat.”