Reconstructie: hoe Oekraïne generaal Gerasimov kon uitschakelen door een Russische blunder

De dood van de Russische generaal Vitaly Gerasimov (44) maandag in Charkiv zou veroorzaakt zijn door een blunder van het Russische leger zelf. Daardoor wist de Oekraïense inlichtingendienst Gerasimov gemakkelijk te lokaliseren, waarna het een drone op hem afstuurde. Een reconstructie.

Het was duidelijk met een gevoel van trots en triomf dat de inlichtingendienst van het Oekraïense leger het bericht op de eigen website plaatste. Getiteld: “Een generaal-majoor van het Russische leger werd geliquideerd in de buurt van Charkiv.” Waarna het luidde: “Tijdens de gevechten bij Charkiv werd Vitaly Gerasimov, een Russische militaire leider, generaal-majoor, stafchef en eerste plaatsvervangend commandant van het 41ste leger van het centrale militaire district van Rusland, gedood. Ook een aantal andere hoge Russische legerofficieren werd gedood en gewond.”

De gedode generaal Gerasimov bleek volgens de Oekraïners lang niet de eerste de beste. “Gerasimov nam deel aan de tweede Tsjetsjeense oorlog en de Russische militaire operatie in Syrië”, klinkt het. “Hij ontving een medaille ‘voor de annexatie van de Krim’.” Volgens andere bronnen zou hij al bekroond zijn met talloze Russische legermedailles en -onderscheidingen, wat verklaart waarom hij enkele jaren geleden al op de jonge leeftijd van 38 jaar en 11 maanden tot generaal van het Russische leger gepromoveerd werd.

Volgens de Oekraïense inlichtingendienst betekent zijn dood “een nieuw verlies bij de hogere commandostaf van het bezettingsleger”. En nog belangrijker: “De verkregen gegevens wijzen ook op aanzienlijke problemen met de communicatie in het leger van de bezetter en met de evacuatie van hun gebroken eenheden.”

Simkaart gekraakt

Net dat haperende communicatienetwerk van het Russische leger blijkt volgens meerdere bronnen aan de basis van Gerasimovs dood te liggen. Om met elkaar te communiceren zonder dat de vijand meeluistert, beschikken de Russische troepen over ERA. Dat gesofisticeerde systeem werd vorig jaar pas in gebruik genomen en verstuurt alle onderlinge boodschappen in geëncrypteerde én dus onkraakbare vorm.

Alleen vereist het ERA-systeem wel de nodige 3G- of 4G-zendmasten. En laat het Russische leger de voorbije week nu net zulke masten in Oekraïne massaal vernietigd hebben. Een strategische blunder, want hierdoor moesten én moeten de eigen troepen ter plaatse nu gebruikmaken van gewone gsm-toestellen, waarbij de simkaart wél eenvoudig door het Oekraïense leger te kraken valt.

Op die manier zou generaal Gerasimov voor zichzelf onbewust een dodelijke val hebben gespannen. Door één van zijn telefoongesprekken te onderscheppen kon de Oekraïense inlichtingendienst zijn precieze locatie vastpinnen, waarna een uitgestuurde legerdrone de Russische generaal liquideerde.

Om alles voor de Russen nog pijnlijker te maken, werd ook de melding van Gerasimovs dood - eveneens met een gsm - aan Moskou onderschept. Op die audioboodschap zou te horen zijn hoe de Russische legerpief in Moskou, Dmitry Shevchenko, als ontvanger van het slechte nieuws eerst een lange stilte laat vallen en nadien met een stevige Russische vloek uitpakt. Het is dan ook de tweede Russische generaal in amper vier dagen tijd die door de Oekraïners wordt gedood. Eerder werd de ook al veel gelauwerde Andrei Sukhovetsky (47) nabij Hostomel gedood door een sluipschutter.

Gebrek aan vooruitgang

Dat een generaal zelf op het slagveld sneuvelt, is normaal uitzonderlijk. Bij de Amerikanen bijvoorbeeld was de laatste Harold J. Greene, die in 2014 omkwam in Afghanistan na een wraakactie van een gefrustreerde, ‘bevriende’ Afghaanse soldaat. En daarvoor was het al van 2001 geleden, toen Timothy Maude stierf bij de aanslag op het Pentagon. Normaal blijven generaals ver én veilig weg van de frontlinie. Maar dat de Russische topmilitairen in Oekraïne net het omgekeerde doen, lijkt te bewijzen dat hun invasie al lang niet meer volgens plan verloopt.

“Deze bevelhebbers denken dat hun impact op én controle over de operaties groter zal worden door dichter bij de frontlinie te komen”, verklaart een westerse legerbron in Britse media. “Dit lijkt te tonen dat bij de Russische troepen momenteel een zekere frustratie én een gebrek aan vooruitgang heersen. Wat de generaals proberen te verhelpen door zich persoonlijk op het slagveld te laten gelden. Al worden ze daardoor zelf natuurlijk uiterst kwetsbaar.”

Volgens de Oekraïense overheid zouden intussen al ruim 11.000 Russische soldaten gesneuveld zijn. Zelf hield Rusland het enkele dagen geleden op 498.