R.E.M. voorspelt voor zondagavond regen in Werchter

Athens:

Het universiteitsstadje in de zuidelijke staat Georgia waar de groep is gevormd en dat op papier nog altijd hun thuisbasis is. Athens is ook de stad van onder meer The B-52's , Vic Chesnutt en Magnapop. R.E.M. speelde voor het eerst live in Athens, op 5 april 1980 in de Episcopal Church. In die gewijde ruimte coverde R.E.M. onder meer 'God Save the Queen' (!), 'Needles and Pins', 'Hippy Hippy Shake' en 'There She Goes again'.

Bootlegs:

Samen met onder anderen Bruce Springsteen en Bob Dylan is R.E.M. de meest gebootlegde act ter wereld. De band heeft daar absoluut geen problemen mee, meer zelfs: de bekendste verzamelaar is Buck zelve. Voor veel fans is Bucketful of Worksongs (ook uitgebracht onder andere titels), met het optreden van R.E.M. op 14 september 1987 in de Vredenburg in Utrecht, de allerbeste.

Cinema:

Enkele jaren nadat Stipe zich met C-Hundred op het pad van de meer experimentele cinema en video begaf, richtte hij in 1993 Single Cell Production op met als doel langspeelfilms te produceren. Zijn naam stond bij Velvet Goldmine voor het eerst op de generiek, later heeft hij een hand gehad in Being John Malkovich, Our Song en Stranger Inside. Hij heeft geacteerd in Color of a Brisk and Leaping Day en heeft zijn stem geleend aan de animatiefilm Olive, the Other Reindeer.

Drummer:

Hoewel de vier hadden gezworen dat als een van hen de band zou verlaten, het gedaan zou zijn met R.E.M. is de groep niet gesplit toen Bill Berry in 1997 de drumsticks aan de wilgen hing. Zo'n dure eed zweer je nu eenmaal makkelijk als je jong en onbekend bent. Onder anderen Joey Waronker en Barrett Martin hebben Berry al vervangen. Nu is het de beurt aan Ministry-man Bill Rieflin.

End of the World:

Als "That's great, it starts with an earthquake, birds and snakes, an aeroplane and Lenny Bruce is not afraid" weerklinkt, is het nog zo'n vijf minuten wachten op het Werchter-vuurwerk. Het is de openingszin van 'It's The End of the World as We Know It (And I Feel Fine)' en al jaren de laatste bis van R.E.M. Opmerking van Richard L., verontwaardigde fan: "Anderhalf uur R.E.M. is het ultieme vuurwerk, daar kan geen bos vuurpijlen tegenop."

Fanclub:

R.E.M. heeft al jaren een uitgebreide fanclubwerking en de leden krijgen in de kerstperiode al bijna 15 jaar een single in de bus. Eind vorig jaar nog een 7-inch met covers van 'Jesus Christ' (Big Star) en 'No Matter What' (Badfinger). Maar je hoeft geen clublid te zijn om je songwensen voor het komende Werchter-concert door te mailen. Surf naar http://www.remhq.com/flash/requests.html

Greatest Hits:

In oktober verschijnt een Greatest Hits-cd, die de periode van Green (1989) tot Reveal (2001) zal overspannen. De groep beloofde echter dat de huidige concerten geen Greatest Hits-tournee zouden worden. Dat klopt, want de band heeft zo'n 75 songs ingestudeerd. Op de setlists van de voorbije dagen prijken hits als 'Losing My Religion' en 'Man on the Moon' naast minder gespeelde parels als 'These Days' en 'Maps and Legends'.

Huis:

Vic Chesnutt, de singer-songminiaturist wiens carrière dankzij Stipe van de grond is gekomen, heeft het huis van (toen nog drummer) Bill Berry gekocht. So what, horen we u denken. Wel, we interviewden Chesnutt de dag nadat Berry tijdens een concert een lichte beroerte had gekregen en hij was de paniek nabij. Zijn vrouw Tina had in dat huis nog maar net een lelijke tuimelperte gemaakt en nu dit. It's coming close, fluisterde Chesnutt, die toen al jaren in een rolstoel zal. En zie, sindsdien is zijn carrière langzaam achteruitgegaan.

Ironie:

'Hoezo, regen?', kopte deze krant in 1999 na het volledig uitgeregende concert van R.E.M. op Rock Werchter. Geen ironie, maar een waardeoordeel. Michael Stipe daarentegen was wel in een ironische bui. Hij begon solo aan het concert met een stukje uit 'Have You Ever Seen the Rain' van Creedence Clearwater Revival en voor de slechte verstaander had Stipe RAIN op zijn hand geschreven. Yeah, right.

Jonze, Spike:

Deze Amerikaanse regisseur debuteerde vier jaar geleden met Being John Malkovich, maar had voordien zijn sporen verdiend in de wereld van de muziekvideo's, zoals '100%' (Sonic Youth), 'Sabotage' (Beastie Boys) of 'Cannonball' (The Breeders). Hij is ook de man achter de clip van 'Crush With Eyeliner', waarvan de hele cast uit Japanners bestaat, zelfs de 'leden' van R.E.M.

Kurt Cobain:

Stipe leerde Cobain kennen in 1993 en het zat meteen snor tussen die twee. Cobain noemde Automatic for the People begin 1994 hét voorbeeld voor de volgende Nirvana-cd. De twee groepen maakten plannen om in 1995 samen op tournee te gaan en het was de bedoeling dat Cobain in het voorjaar van 1994 naar Athens zou reizen om zich wat te ontspannen. Stipe had hem zelfs al vliegtuigtickets bezorgd, maar een paar dagen voor het vertrek pleegde de Nirvana-zanger zelfmoord.

Limited Editions:

Sinds Out of Time is elke nieuwe R.E.M.-cd een tijdje als limited edition te koop. Vaak is het een soort boek(je) dat leuk is verpakt, maar nauwelijks handig te doorbladeren is. Meer een hebbeding dus. De limited edition van Automatic for the People is evenwel prachtig in haar eenvoud: een houten doosje met schuifdeksel waarin de titel en groepsnaam gegraveerd zijn.

Mascara:

Op een bepaald moment waren de vier leden fan van mascara, maar tijdens het laatste Belgische concert bleek alleen Stipe nog zijn gezicht te hebben beschilderd. Af, Michael, af!

Nieuw:

Sinds afgelopen herfst heeft R.E.M. heel wat tijd doorgebracht in de Canadese stad Vancouver, waar het trio in de Warehouse Studio (eigenaar: Bryan Adams!) aan zijn nieuwe cd werkt. Maar volgens de laatste berichten is de plaat nog niet af, al probeert de groep ze tegen het voorjaar van 2004 in de winkel te krijgen. Het aantal nieuwe songs dat R.E.M. tijdens deze tournee gespeeld heeft (althans tot nu), is beperkt tot één: 'Animal'.

O'Connor, Sinéad:

Tijdens het vorige Werchter-concert begon Stipe solo aan de bissen met een coverpoging van 'Black Boys on Mopeds' van Sinéad O'Connor, maar gaf er na een minuut gelukkig al de brui aan. Hij is een fan van de Ierse zangeres en de video van 'Losing My Religion' was gebaseerd op O'Connors clip voor 'Nothing Compares 2 U'. Hij danste zelfs als O'Connor. Ironie: de video van 'Losing My Religion' werd in Ierland verboden.

Pete Buck:

Pete Buck en Pete Buck II zijn twee stripverhalen (uit 1987), met in de hoofdrol een superheld met een aardappelneus en vettig lang haar, gemodelleerd naar Buck. Overigens met toestemming van de gitarist, al was die toch verrast: "Ik dacht dat hij een karikatuur bedoelde toen hij me vroeg om een cartoon te maken, maar een hele strip..." Hij, dat is tekenaar Jack Logan (die in 1994 op de muziekscene debuteerde met Bulk), laat Pete Buck onder meer strijden tegen (de op Hitler lijkende) Format Führer. Die wil alle radioprogramma's vervangen door een eindeloze uitzending van Led Zeppelins 'Stairway to Heaven'.

Q:

Anton Corbijn heeft al veel legendarische foto's gemaakt en ook geregeld met R.E.M gewerkt. Dat heeft mooie foto's opgeleverd voor onder meer Reveal en vooral Automatic for the People. Maar Corbijns beruchtste Stipe-foto is een snapshot waarop de zanger in het midden van de straat zijn broek laat zaken en zijn billenpaar aan de wereld toont. Begrijpt u niet waarom we dit onder de Q vertellen? Oké, oké, we hadden het hier beter over de vele Q Awards van R.E.M. gehad.

Regen:

Tijdens deze Rock Werchter zal het regenen. Mensen die daarvoor hebben gestudeerd, hebben uitgevlooid dat R.E.M. nog nooit tijdens een droog (T/)W-festival heeft gespeeld. Maar het kan nooit zo erg zijn als in 1999. Dat jaar gingen een kwartier voor het concert de hemelsluizen wagenwijd open en het hele optreden lang zou het pijpenstelen regenen, donderen en bliksemen.

Sites:

Voor een populaire groep als R.E.M., waarvan de fans, zo beweren de R.E.M.-haters, een relatief groot nerd-gehalte hebben, zijn er weinig sites aan de band gewijd. Nu ja, weinig? Wie alle internetsites grondig wil doornemen, is toch enkele dagen zoet. Onze favoriet: http://www.flim.com/remlafaq/index.html, waarop iedereen zijn interpretatie kwijt kan van Stipes teksten. Om het met de R.E.M.-zanger te zeggen: "Oh no I've said too much."

'Time after Time Etc. (Live)':

Het staat een beetje verloren op de compilatie Singles Collected en was eerder weggestopt als b-kantje van 'Finest Worksong', maar deze acht minuten durende medley is misschien wel het mooiste wat R.E.M. ooit heeft uitgebracht. Stipe begint a capella aan 'Time after Time' (van R.E.M., niet van Cindy Lauper), Bucks gitaar valt zachtjes in en via een kort ommetje langs Peter Gabriels 'Red Rain' komt de groep bij 'So. Central Rain' terecht, waaraan Mills schitterende backing vocals toevoegt en waarna Buck aan het eind bewijst waarom hij één van 's werelds meest efficiënte gitaristen is. Opgenomen op 14 september 1987 in Utrecht. Waar anders!

Unplugged:

Ook R.E.M. ontsnapte niet aan de unplugged-rage die MTV eind jaren tachtig, begin jaren negentig ontketende. Voor de groep was die sessie op 10 april 1991 zeker geen verrassende zet, want lang voordien bracht ze geregeld songs in een akoestisch jasje. Sommige daarvan zijn trouwens op de b-kant van singles beland. Het MTV-concert is nooit officieel uitgebracht, maar is makkelijk als bootleg te verkrijgen.

Vooruit:

Op 5 oktober 1985 speelde R.E.M. in de Vooruit in Gent zijn eerste - en voorlopig nog altijd enige! - zaalconcert in België. Hoewel de groep eerder dat jaar schitterde op Torhout / Werchter (zij het rond de middag), was de Vooruit meer leeg dan vol. Met het aantal mensen dat tegenwoordig beweert erbij te zijn geweest, kun je probleemloos Vorst Nationaal vullen.

Werchter:

1985, 1989, 1995, 1999...2003. Dit klopt niet, R.E.M. komt twee jaar te vroeg naar Rock Werchter. Het zal de groep (en ons) eerlijk gezegd worst wezen. R.E.M. heeft trouwens iets met Rock Werchter (en zijn voorganger T/W). Het is de eerste band die er vijf keer speelt en ook de eerste die al voor de derde keer mag headlinen.

X-factor:

De helft van de rockliefhebbers zal nu dubbel liggen van het lachen, de andere helft zal goedkeurend brommen: Michael Stipe heeft die X-factor. Of we dat kunnen bewijzen? Ah, neen, anders zou het geen X-factor meer zijn.

Yankovic, Weird Al:

Deze Amerikaanse parodist is vooral bekend voor zijn persiflages van Michael Jackson 'Beat It' en Nirvana's 'Smells Like Teen Spirit', maar hij heeft ook 'Stand' van R.E.M. onder handen genomen, mét toestemming van de band. Dat werd 'Spam' en belandde in de film UHF (met Yankovic in de hoofdrol). Deze parodie is niet op single verschenen, maar staat wel op de soundtrack.

Ziezo:

Afgelopen, finito, the end. En nu: R.E.M.

Tekst: Christophe Verbiest