Professor Frederik Swennen: “Een kat houden brengt veel ethische dilemma's met zich mee”

Welke rechten hebben dieren nu?

Frederik Swennen: “Geen! De wet op de dierenbescherming van 1986 verbiedt dat dieren onnodig gedood of leed toegebracht worden, maar dat geeft hen nog geen rechten. Ons rechtssysteem heeft een strikte tweedeling tussen personen en goederen, en dieren vallen onder goederen.”

Dierenrechtenorganisatie Animal Rights wil volwaardige rechten voor dieren. Wat zouden die moeten inhouden?

“Als je dieren rechten wilt geven, ontstaan een heleboel problemen. Geef je enkel rechten aan zoogdieren, gewervelden of warmbloedigen, of aan álle soorten? Als je enkel zoogdieren rechten geeft, maak je je wellicht schuldig aan discriminatie. Maar mag je nog virussen en bacteriën bestrijden als je ze ook het recht op leven geeft? En als een hond iemand bijt, moet hij dan strafrechtelijk vervolgd worden? Het is heel complex.

“De huidige benadering van dierenwelzijn vertrekt vanuit een visie waarin de mens centraal staat. Dierentuinen moeten hun dieren een minimale bewegingsruimte geven, want bezoekers willen geen zielige toestanden zien. Maar die regels gelden niet voor dieren die bestemd zijn voor menselijke consumptie, want die zíén we niet. Als we stoppen met onszelf boven dieren te plaatsen, zijn er misschien helemaal geen dierenrechten nodig.”

Wat dan wel?

“Een dierenarts mailde me dat een terminaal ziek baasje vroeg om zijn huisdier na zijn dood te euthanaseren. Die dierenarts wist niet wat hij daarmee aan moest: mag je een kerngezond dier wel doden? Zo zijn er honderden voorbeelden waarvoor geen eenduidige ethische en juridische regels zijn, dus willen wij die opstellen.

“Er zijn ook steeds meer conflicten over huisdieren bij een scheiding, maar voor een dier kun je geen co-ouderschap afdwingen. In Zwitserland kunnen rechters al wel een huisdier toewijzen aan één van de partners, en je kunt er je erfenis nalaten aan je huisdier.”

Heeft u zelf huisdieren en eet u zelf vlees?

“Een kat houden brengt zoveel ethische dilemma's met zich mee – mag je ze tegen haar aard in voortdurend binnenhouden? En wat als je ze buitenlaat en ze verstoort de biodiversiteit of verspreidt ziektes? – dat ik er maar geen genomen heb. (lacht) Ik eet ook zelden vis of vlees, en áls ik het eet, dan enkel duurzaam geproduceerd.”

_{© Humo}