Prins Charles wordt straks 70 jaar, en hij wacht nog altijd op het koningschap

Op 14 november 1948, de dag van zijn geboorte, was Charles Philip Arthur George, al voorbestemd om ooit koning van Engeland te worden. En dertien jaar later, op de dag dat zijn moeder Elisabeth de troon besteeg, werd hij ook officieel de ‘prins van Wales’, zoals de Britse troonopvolger officieel wordt genoemd.

Wat dat 13-jarige jongetje toen nog niet wist, is dat hij eindeloos lang zou moeten wachten op het moment dat hij de troon zou bestijgen. Dat dit qua ongeduld veel is gevraagd voor een menselijk wezen, blijkt uit de BBC-documentaire die donderdag over het leven van Charles werd uitgezonden en waarin de pretendent gretig ingaat op de vraag wat voor soort koning hij zou zijn eenmaal hij op de troon mag gaan zitten.

Charles stelt de politieke wereld én de Britten gerust: zijn verbale kritiek op ministers en geprononceerde standpunten over moderne architectuur, klimaatverandering, genetisch gemanipuleerde gewassen enzovoort belooft hij als monarch enkel nog binnenskamers te uiten.

De afgelopen decennia bouwde Charles namelijk een reputatie van hemelbestormer op: soms met succes – zoals met zijn vroegtijdige waarschuwing voor klimaatverandering – soms met te veel intellectuele roekeloosheid en een gebrek aan kennis. Onder meer zijn beruchte pleidooi voor homeopathie – dat nadien door de nationale gezondheidsdienst moest worden ontkracht – ligt nog vers in het geheugen.

“Ik besef heel goed dat het iets heel anders is om daadwerkelijk koning te zijn”, zegt hij in de documentaire. “Het idee dat ik mij als koning op dezelfde manier zou gedragen als kroonprins, is nonsens. Die twee functies zijn totaal verschillend.”

Met die opmerking lijkt Charles zowel de Britse politieke klasse als zijn moeder, koningin Elisabeth, gerust te stellen. Het is een publiek geheim dat de opeenvolgende Britse regeringen én de Queen zich zorgen maakten over een al te loslippige en daadkrachtige Charles. Het beeld van prins Charles wiens functie veel zwaarwichtiger is dan zijn ideeën blijft hem hardnekkig achtervolgen en is wellicht een van de belangrijkste redenen waarom hij na al die jaren nog steeds in de wachtkamer zit.

Dat prins Charles nog steeds op zijn benoeming wacht, heeft ook te maken met zijn relationele perikelen: het zogenaamde sprookjeshuwelijk met prinses Diana, de dood van die populaire prinses én het latere huwelijk met Camilla Parker Bowles, zijn jeugdliefde die hij tijdens het huwelijk met Diana bleef zien. Koningin Elisabeth had tal van problemen met Charles’ huwelijksleven: ze gruwelde van Diana’s sterrendom en verzette zich tegen de relatie met Bowles.

Afstralende faam

Of de Queen, de Britse bevolking en de politieke wereld ondertussen al milder over Charles oordelen, daarover zijn de meningen verdeeld. De jaren 90 waren voor Charles een absoluut dieptepunt, maar volgens sommigen heeft de tijd ondertussen zijn werk gedaan en denken de Britten momenteel milder over de troonopvolger. Wat daarbij helpt, is dat zijn zonen William en Harry altijd met veel respect en genegenheid over hun vader praten. Ook nu weer in de nieuwe BBC-documentaire.

William en Harry genieten als zonen van prinses Diana grote populariteit, zeker nu ze beiden zijn gehuwd met dames die qua imago eveneens goed liggen bij de publieke opinie. Hun faam straalt af op vader Charles.

Maar helaas voor Charles: dat laatste aspect kan evengoed als een bedreiging worden geformuleerd. Veel Britten zouden veel liever hebben dat er een koninklijke generatiesprong komt, waardoor William meteen koning kan worden. Voor alle duidelijkheid: het is een scenario dat Charles noch William voorlopig lijken te overwegen. Maar alleen al het idee dat Charles’ onhandigheid fel afsteekt tegen de natuurlijke elegantie van zijn zoon William versterkt het beeld dat Charles slechts een vorst van de tweede keuze zou worden. Hoe meer dat idee insijpelt, hoe groter de kans dat Charles nooit of slechts enkel jaren op de troon zal zitten.