Politie schakelt 14-jarig meisje uit met plastic kogel: "Op kinderen schieten is onaanvaardbaar"

Omdat het meisje op zondag 1 november zichzelf en omstaanders met glasscherven dreigde te verwonden, besloten de begeleiders in de jeugdinstelling Jacob Jordaens bijstand in te roepen van de Antwerpse lokale politie. Maar ook het Snelle Respons Team van de lokale politie, dat werd opgericht om in te grijpen bij ernstige incidenten, arriveerde. De leden van het SRT schakelden het meisje uiteindelijk uit met een zogeheten "less lethal weapon", een kunststof projectiel dat volgens de politiewoordvoerder vergelijkbaar is met de kogels van een paintballgeweer.

Het meisje werd geraakt in de buik en werd met lichte verwondingen naar het ziekenhuis gebracht.

Het Agentschap Jongerenwelzijn en de instelling zelf keuren de ingreep van de politie af. "We vragen aan de korpschef van Antwerpen, Serge Muyters, een gesprek over deze procedure", zegt woordvoerder Peter Jan Bogaert van het Agentschap Jongerenwelzijn. "We moeten dit in de toekomst vermijden", zegt ook Emmanuel Standaert, directeur van de instelling.

Crombez: "Onvoldoende reden om te schieten"

Ook sp.a-voorzitter John Crombez laat zich kritisch uit over het voorval. Crombez erkent dat ingrijpen in dergelijke situaties niet altijd makkelijk is, maar dat het schieten op kinderen geen actie is die genormaliseerd mag worden. "Dat de politie er wordt bijgehaald, komt vaker voor. Niemand onderschat de moeilijkheid voor zorgverstrekkers en veiligheidsmensen om op te treden in crisissituaties. Nochtans doen zorgverstrekkers dat al jaren zonder kinderen te beschieten."

De sp.a-voorzitter vraagt aan minister van Wezlijn Jo Vandeurzen (CD&V) en het hoofd van de politie van Antwerpen om het incident te veroordelen. "Een moeilijke situatie is onvoldoende als reden om op kinderen te schieten in een zorgomgeving. En nog minder als reden om dat aanvaardbaar te vinden."

Van Besien: " Niet iedereen als terrorist beschouwen"

Vlaams parlementslid en fractieleider van Groen in de Antwerpse gemeenteraad Wouter Van Besien vindt dat Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) na het incident moet ingrijpen in de werking van het SRT-team. "Dat team heeft zijn start volledig gemist", vindt Van Besien. "De Wever moet duidelijk maken dat het SRT - opgericht om terrorisme in de stad te bestrijden - niet iedereen als terrorist mag beschouwen."

Van Besien wijst erop dat het nog maar sinds september actieve SRT eerder ook al een lezing ontruimde omdat een grappig bedoelde tweet als een vorm van dreiging werd gezien. Nu is er dus het schietincident in een jeugdinstelling.

"Verontrustend daarbij is dat de politie zich van geen kwaad bewust is en deze aanpak ook na de feiten blijft verdedigen", stelt Van Besien. "Het Snelle Respons Team wil zichzelf duidelijk zo snel mogelijk bewijzen, maar het bewijst daarmee vooral dat de verschillende bezorgdheden vooraf meer dan terecht waren. Mensen die opgeleid worden om snel met wapens te kunnen ingrijpen, willen dit ook tonen."

Een 14-jarig meisje dat hulp nodig heeft neerschieten, kan voor Van Besien in ieder geval niet. "Het is zeer dringend tijd dat deze politiemensen niet alleen leren hoe ze moeten schieten, maar ook wanneer ze mogen schieten, en vooral wanneer niet", vindt hij.

Kinderrechtencommissariaat: "Nood aan betere begeleiding"

Ook het Kinderrechtencommissariaat is verontrust. "Kinderen die gevlucht zijn voor oorlog opnieuw met wapens benaderen, keuren we af", klinkt het in een reactie. "Dat het antwoord op de kwetsbaarheid van een jongere en van een instelling een kogel is, is absoluut onaanvaardbaar."

Er is volgens kinderrechtencommissaris Bruno Vanobbergen dringend nood aan betere psychologische begeleiding en ondersteuning voor kinderen en jongeren op de vlucht. "Dat horen we in onze contacten met jongeren die bij onze Klachtenlijn aankloppen, alsook in de vele verhalen van professionals", stelt hij. "Veel van deze jongeren liepen in hun land van herkomst en onderweg naar hier traumatische ervaringen op. Er is ook vaak grote onzekerheid over hun toekomst en dat veroorzaakt spanningen, stress en conflicten."

Dergelijke kinderen en jongeren hebben dus hulp nodig, aldus de kinderrechtencommissaris, "en niet nog een extra trauma in een land waarvan ze dachten dat het veilig was". De instellingen van de bijzondere jeugdzorg die de meest kwetsbare van die jongeren opvangt, moeten volgens hem beter ondersteund worden door de in Vlaanderen aanwezige expertise, die nog te weinig gekend en te weinig verspreid zou zijn en dus hulpverleners, opvoeders en jongeren onvoldoende bereikt.

Vanobbergen erkent dinsdag wel dat hulp van de politie soms nodig kan zijn, maar dan niet met wapenvertoon. "Optreden van interventieploegen kan onmogelijk zonder overleg met de zorgfiguren die de context kennen en kunnen inschatten", stelt hij. "Het zou op zijn minst voorkomen hebben dat de interventie gebeurde in een taal die de jongere niet of nauwelijks begreep."

Antwerpse politie: "gerechtvaardigd optreden"

"We kunnen perfect verantwoorden waarom we de situatie op die manier hebben opgelost", verduidelijkt woordvoerder Sven Lommaert van de Antwerpse politie aan VRT Nieuws. "De beslissing om een plastic bolletje af te schieten was weloverwogen. De impact was groot genoeg, het risico op letsels heel klein. Dit was een gerechtvaardigd optreden, maar als je de context niet kent, dan snap ik dat mensen zich vragen stellen."

"Onze mensen staan hier niet om te springen", zegt Lommaert nog. "Er moest echter drastisch worden opgetreden om erger te voorkomen. De actie was een keuze die niet voor de hand lag, maar wel doordacht en correct was."