Polen wil naar verhouding meest in defensie investeren van alle NAVO-landen

Daarmee zou Polen, naar verhouding, meer aan defensie besteden dan alle andere leden van de NAVO. Zelfs de Verenigde Staten, dat het grootste leger ter wereld heeft, besteden met 3,5 procent van hun bruto binnenlands product (bbp) relatief minder aan defensie.

De Poolse investeringen zijn een reactie op de Russische invasie van Oekraïne. De oorlog in het buurland herinnert Polen aan zijn eigen kwetsbaarheid. Behalve een lange grens met Oekraïne deelt Polen ook een grens met Rusland - het land grenst aan de exclave van Kaliningrad.

Ook de drie Baltische landen, die eveneens buren zijn van Rusland, willen het defensiebudget verhogen. Ze besteden al rond de 2 procent van het bbp aan het leger, komende tijd moet dat 3 procent worden. Leden van de NAVO hebben afgesproken in principe 2 procent van het bbp te investeren in defensie.

“We zullen elk stukje Pools land verdedigen”, zei premier Mateusz Morawiecki maandag tijdens een persconferentie, geflankeerd door de minister van Defensie Mariusz Blaszczak en temidden van enkele militaire voertuigen. Hij haalde uit naar de oppositie, die volgens hem alleen maar heeft bezuinigd op defensie toen ze aan de macht waren – dit najaar zijn er verkiezingen. Polen wil de grootste krijgsmacht van de Europese Unie hebben.

Nieuwe rekruten

Het leger moet uitbreiden van 164.000 naar 300.000 manschappen. Polen heeft sinds 2008 geen dienstplicht meer, toch groeide het leger de afgelopen jaren gestaag. Vorig jaar meldden zich een recordaantal van 14.000 nieuwe rekruten.

Het regeringskritische medium Onet plaatst kanttekeningen bij de groei. Op basis van gesprekken met officieren schrijft Onet dat tegelijkertijd 9.000 mensen het leger verlieten vanwege de slechte arbeidsvoorwaarden. Dat zijn juist krachten met veel meer ervaring. De regering probeert deze trend te keren met loonsverhogingen en verbeterde pensioenregelingen.

De Poolse regering kocht vorig jaar ook voor miljarden aan militair materieel van de Verenigde Staten en Zuid-Korea. Deze aankopen doet Polen bewust niet bij andere EU-landen, zei Jaroslaw Kaczynski, leider van regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid. Door de Poolse voortvarendheid aangaande de oorlog verdwijnt het conflict met de EU over de rechtsstaat naar de achtergrond, maar vergeten is het allerminst. EU-landen moeten “hun oorlog tegen Polen staken”, zei Kaczyński in november. “We zijn klaar om deals te sluiten en geld uit te delen, maar we laten ons niet vertellen dat er geen rechtsstaat is in Polen.”

Biden op bezoek

De slepende ruzie over de rechtsstaat heeft ook financiële gevolgen. Polen wacht nog steeds op 36 miljard euro van het Europese coronaherstelfonds, een bedrag dat Brussel bevriest zolang het land de rechtsstaat niet hervormt. Aan de defensieplannen hangt een prijskaartje van ongeveer 25 miljard euro, dus extra geld is meer dan welkom, zeker in een economisch klimaat van hoge inflatie en stijgende rentes.

Dit neemt niet weg dat het Centraal-Europese land een sleutelpositie heeft op de oostflank van de NAVO. De Verenigde Staten zien Polen als een van de belangrijkste partners op het Europese continent. Maandag kondigde president Joe Biden aan het land binnenkort te bezoeken. Behalve investeringen in de eigen krijgsmacht heeft Polen ook een voortrekkersrol bij militaire steun aan Oekraïne, recentelijk nog in de discussie over de levering van de Leopard 2-tanks aan Oekraïne. Polen levert Oekraïne veertien van deze tanks van Duitse makelij, evenals zestig oudere T-72-tanks. Sinds het begin van de invasie stuurde Polen al meer dan driehonderd tanks naar het front.