Plastische chirurgie: weg met het taboe

Het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (Riziv) betaalt alleen de zogeheten reconstructieve chirurgie terug. Dat zijn ingrepen die noodzakelijk zijn om medische redenen.

"In universitaire ziekenhuizen doen we die aan de lopende band", zegt professor Jan Vranckx, diensthoofd plastische en esthetische chirurgie aan het UZ Leuven. "Het gaat dan om het herstellen van weefsel na een trauma, brandwonden of het weghalen van een tumor. Daarvoor werken we altijd samen met andere teams. Bij een open beenbreuk komen eerst de orthopedisten in actie en daarna de plastisch chirurgen. Sommige ingrepen, zoals onderbeenreconstructies na een auto- of een motorongeval, komen nog evenveel voor als vroeger. Handtrauma's zien we nog heel weinig, gewoon omdat er veel meer veiligheids-voorschriften zijn in bedrijven."

3D-printers

"Maar borstreconstructies met eigen weefsel van de buik - operaties die toch tussen vijf en tien uur duren - zijn voor ons intussen een dagelijkse bezigheid", zegt professor Vranckx. "Dat komt omdat er nu veel meer ingezet wordt op preventie. Wie het borstkankergen BCRA1 of 2 heeft en dus een hoger risico heeft op borstkanker, laat zijn borsten makkelijker preventief verwijderen.

"Ook kaakreconstructies na het weghalen van een tumor zitten enorm in de lift. Dat is toe te schrijven aan het feit dat we nu een 3D-printer hebben en de nieuwe kaak precies op maat kunnen maken. Terwijl we vroeger maar pakweg vijf kaakreconstructies deden per jaar, zijn dat er nu al zes keer zoveel."

Het gevolg is dat het Riziv ook dieper in de buidel moet tasten. Vorig jaar werden een kleine 60.000 ingrepen terugbetaald of een derde meer dan in 2006. De uitgaven voor het Riziv stegen navenant. "België is wereldwijd toonaangevend op het vlak van plastische reconstructieve chirurgie", meent Vranckx. "Dat is te danken aan onze multidisciplinaire aanpak én aan het feit dat we toegang hebben tot innovatieve technologieën. Het zou zonde zijn als we die positie door besparingen zouden kwijtraken."

Mannen

Professor Vranckx merkt niet alleen een stijging van het aantal reconstructieve plastische ingrepen maar ook van louter esthetische ingrepen. "Het taboe op borstvergrotingen, facelifts en neus- en ooglidcorrecties is volledig weg. De reden is dat je nu veel makkelijker aan informatie geraakt dan tien tot vijftien jaar geleden. Toen was de drempel heel hoog omdat je over plastische chirurgie alleen iets te weten kwam via films of 'van horen zeggen'. In het UZ Leuven zijn op dit moment de helft van de plastische ingrepen reconstructieve, de andere helft esthetische."

De trend wordt bevestigd door professor Jan Gutermuth van het UZ Brussel, die dit weekend een symposium organiseert over het onderwerp. "Mensen voelen zich jonger dan ze eruitzien, en willen er graag uitzien zoals ze zich voelen. Dat is een van de redenen waarom de vraag naar esthetische plastische chirurgie erg toeneemt. Bij mannen, bij wie het vroeger helemaal taboe was, neemt de vraag trouwens nog sneller toe dan bij vrouwen. Soms hebben ze een beroep waarbij vitaliteit uitstralen belangrijk is. Ze willen graag jong lijken.

"Al is er wel een groot verschil tussen Europa en de westkust van de Verenigde Staten, waar men het helemaal niet erg vindt als je onmiddellijk ziet dat iemand plastische chirurgie heeft ondergaan. In Europa is het taboe groter, wij willen niet dat men ziet dat het gedaan is. Als we met botox behandeld werden, willen we niet dat onze complete mimiek is verlamd. Er zijn dus wel degelijk culturele verschillen."