Peking 2008, maar niet van harte
Was het een veeg teken dat de Amerikaanse president George Bush jr. er van de week op de voorpagina van de New York Times geen aanstoot aan nam dat Peking de Olympische Spelen van 2008 'kreeg'? Ja, dus. Niet Parijs, Istanbul, Toronto of Osaka mogen de vierjaarlijkse sporthoogmis organiseren, wel Peking. Ook al werd - en wordt - China herhaaldelijk op de vingers getikt wegens flagrante schending van de mensenrechten, de uitverkiezing van Peking hoeft geen verbazing te wekken.
Moskou / Brussel
Eigen berichtgeving
Hans Jacobs
Met ruime voorsprong won Peking de laatste sprint: 56 stemmen tegenover amper 22 stemmen voor dichtste achtervolger Toronto. Nog opmerkelijker is de snelheid van de beslissing: de afgelopen jaren was het steeds een ware nek-aan-nekrace tussen would-be olympische steden en viel het doek pas na vier, vijf stemrondes. Nu viel het verdict al na twee stemrondes.
Een van de redenen voor de vrij uniforme keuze is het verleden: Peking miste al eens op een haar na de Spelen - Sydney haalde het toen. Bovendien spelen economische motieven een belangrijke rol: Spelen in een land dat een vijfde van de wereldbevolking telt, zijn commercieel uitermate interessant. Daarom kon het project 'Peking 2008' rekenen op veel kapitaalkrachtige, ook niet-Aziatische industriëlen.
"Het dossier dat Peking presenteerde, was beter dan de eerste keer", zegt Jacques Rogge, komende maandag een van de kandidaat-opvolgers van Samaranch. Begrijp ook: acht jaar geleden lag het drama in Tiananmen ('89) nog te vers in het collectieve geheugen. Rogge: "Op basis van het dossier van elke stad heb ik altijd voorspeld dat Peking favoriet was." Rogge weigert wel te zeggen voor welke stad hij gekozen heeft. Diplomatie heet zoiets. Voor Rogge verhoogt de keuze van Peking zijn kansen op het voorzitterschap. Het lijkt immers weinig waarschijnlijk dat Azië behalve de organisatie ook nog eens de IOC-voorzitter (Kim) zou krijgen toegewezen.
Zelden was de keuze voor Peking zo politiek geladen. Nog geen week geleden onthulde de mensenrechtenorganisatie Amnesty International dat de Chinese autoriteiten de afgelopen drie maanden meer executies (ongeveer 1700) hebben uitgevoerd dan de hele wereld samen. "Ironisch genoeg gebeurde dat in sportstadions, voor het oog van veel 'toeschouwers'." Amnesty International hoopt dat China geen loopje meer neemt met de mensenrechten. "De Chinese regering moet nu maar bewijzen dat ze het waard is om de Spelen te mogen organiseren. Dat wil dus ook zeggen dat ze de olympische waarden - ethiek en respect - moet toepassen op haar eigen volk."
Human Rights Watch benadrukt dat het nu aan de olympische sponsors en het IOC is om het tij te doen keren in China. "De keuze voor Peking legt een zware last op de schouders van de sponsors en het IOC", zegt Sidney Jones, verantwoordelijk voor Human Right Watch in Azië. "Zij zullen de Spelen moeten aanwenden om de mensenrechten in het land te verbeteren. Spijtig is wel dat het IOC zelfs niet op voorhand probeerde om garanties af te dwingen dat de situatie in China zou verbeteren. Als misbruiken plaatsvinden in de aanloop naar de spelen, zullen niet alleen de Chinese autoriteiten schuld hebben, maar dan zijn de olympische sponsors en het IOC medeplichtig." De dalai lama, de verbannen geestelijke leider van Tibet en in '89 nog Nobelprijswinnaar voor de vrede, ging nog verder. Via een woordvoerder liet hij weten dat de keuze voor Peking "betreurenswaardig is. Die beslissing zal China alleen maar aanmoedigen om verder te doen met zijn repressief beleid."
Het Chinese organisatiecomité bezweert dat de situatie tegen de Spelen van 2008 zal veranderen. "Het zal onder meer gedaan zijn met de perscensuur", zegt Wang Wei, voorzitter van het organisatiecomité. "De buitenlandse media zijn welkom. De wereld zal ons beter begrijpen." Als nu nog de politieke overheden volgen. Wordt vervolgd.
Eerste stemronde: Osaka valt af. Tweede stemronde: Peking 56; Toronto 22; Parijs 18; Istanbul 9.
Amnesty International: 'China moet bewijzen dat het de olympische principes - ethiek en respect - kan toepassen op zijn eigen volk'
