‘Past helemaal in straatje van complotdenkers’: waarom Duitsland het coronagevaar aandikte

Het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken heeft wetenschappers aan het begin van de pandemie vorig jaar gevraagd om de gevaren van corona aan te dikken, zo heeft Die Welt eerder deze week onthuld. Correspondent Sterre Lindhout denkt dat dit nieuws nog wel groter wordt, omdat het koren op de molen is van corona-sceptici en complotdenkers.

De affaire heeft in Duitsland nog niet heel veel ophef veroorzaakt. Hoe komt dat?

“Het heeft me ook verbaasd, maar ik denk dat dit nog wel gaat komen. Vandaag roept Die Linke van de oppositie het ministerie ter verantwoording en dan kan het nieuws ineens in een stroomversnelling komen.”

“Je ziet die vertraging hier in Duitsland wel vaker. De grote media hier zijn terughoudend om elkaars primeurs over te nemen. Zij zijn nu waarschijnlijk nog bezig om de brondocumenten, die Die Welt in handen heeft gekregen, zelf te bestuderen. In België verwijzen kranten gewoon naar elkaar of het journaal om nieuws over te brengen.”

Maar dit nieuws is koren op de molen van critici van de corona maatregelen. Roeren die zich niet?

“Op sociale media is er natuurlijk wel ophef en wordt het bericht veel gedeeld. Het past natuurlijk helemaal in het straatje van complotdenkers; die zeggen dat de grote Duitse media nu zwijgen omdat ze de regering steunen. Maar het is opmerkelijk dat commentatoren zich nu nog stilhouden en dat het onderwerp niet op tafel ligt bij de talkshows. Ik denk dat dit in België tot veel meer ophef zou leiden.”

Die ophef is ook wel terecht, toch?

“Zeker. Als het inderdaad zo is dat er een poging is gedaan om de publieke opinie te beïnvloeden om streng beleid door te kunnen voeren, is dat heel kwalijk. Op zich is het wel logisch dat je als minister informatie bij deskundigen inwint om je beleidsmaatregelen te bepalen. Maar als de uitkomst al vast moest staan, is het natuurlijk een ander verhaal. Het is nodig dat dit wordt opgehelderd voor de geloofwaardigheid van de regering.”

Wat betekent dit voor minister Horst Seehofer die de opdracht gaf?

“De conservatieve CSU’er Seehofer lag als president van de deelstaat Beieren al vaak onder vuur. Eerst vanwege zijn repressieve vluchtelingenbeleid, later vanwege zijn weigering om racisme bij de politie te onderzoeken. “

“Ook als minister is hij iemand die graag zijn eigen straatje schoonveegt. Als dit misloopt dan wordt waarschijnlijk zijn partijloze staatssecretaris geofferd: Markus Kerber, die de correspondentie voerde met de wetenschappers.”

“Maar de macht in Duitsland houdt elkaar graag de hand boven het hoofd. Er moet heel wat gebeuren voordat iemand hier voor de bus wordt gegooid.”

Voor de regering van bondskanselier Angela Merkel is dit ook geen fraaie zaak. Wat betekent dit voor haar?

“Het is de vraag of zij hier van wist. Wat het pijnlijk maakt, is dat zij vaak heeft gehamerd op het belang van onafhankelijke wetenschap en feiten om de Duitse coronastrategie te verdedigen, ook ten opzichte van opstandige deelstaten.”

“Het RKI, het Duitse Sciensano, wil niet op de zaak reageren omdat het een interne discussienota zou betreffen. Samen met dit gebrek aan transparantie zou het bewust zaaien van corona-angst haar geloofwaardigheid wel ernstig kunnen schaden.”

Als dit nieuws in Nederland naar buiten zou komen, zou het land te klein zijn, denk je niet?

“In Nederland wordt veel meer geschreeuwd en bekritiseerd dan in Duitsland, dat is waar. Ze stonden hier te kijken van de rellen in Nederland na de invoering van de avondklok. Zo’n klein land als Nederland is al gauw een snelkookpan; als er ergens onrust is, gaat het meteen als een lopend vuurtje rond. In Duitsland heb je grote regionale verschillen.”

“Maar ook hier is veel discussie over de maatregelen; mensen maken zich hier ook zorgen over de sluiting van de scholen en de schade voor de economie. En er is ook een harde kern van mensen die tegen de coronamaatregelen zijn, maar het leeuwendeel van de bevolking staat achter het beleid. De cijfers geven ze ook gelijk. Over het algemeen is Duitsland goed door de pandemie gekomen. Duitsers zijn of in paniek of zelfgenoegzaam. Daartussen zit niet zo veel.”