NieuwsBuitenland
Pas ingevoerde euro maakt het Kroatische leven in één klap een heel stuk duurder
Veel Kroaten waren er al bang voor, en nu blijkt hun vrees bewaarheid: de invoering van de euro dit jaar heeft tot exorbitante prijsstijgingen geleid. Bij inspecties ontdekten controleurs dat maar liefst 40 procent van de onderzochte winkels de prijzen ongeoorloofd heeft verhoogd.
Op 1 januari voerde Kroatië als twintigste EU-lid de euro in. Gedurende twee weken konden Kroaten ook nog met hun oude vertrouwde kuna betalen, maar sinds 14 januari is alleen de euro wettig betaalmiddel in het Balkanland.
Operationeel gezien verliep de overgang vrijwel vlekkeloos, maar toch regent het klachten: de spiksplinternieuwe munten en biljetten zijn een stuk minder waard dan gedacht.
Winkeliers blijken de prijzen in de gemeenschappelijke munteenheid wel erg royaal naar boven af te ronden. Zo was de reguliere prijs voor een kop koffie in de horeca voorheen acht kuna, oftewel 1,09 euro. Verbouwereerde Kroaten melden echter dat ze nu 1,20 euro moeten neertellen, en een enkele keer zelfs 1,50.
Premier dreigt met boetes
De eerste twee dagen van het nieuwe jaar ontving de inspectie zestig klachten – en dat is veel, meldde een woordvoerder. Premier Andrej Plenkovic reageert getergd. “Prijsverhogingen werpen een schaduw over de introductie van de euro en dragen bij aan inflatie”, zei hij afgelopen week. “Het zijn oneerlijke praktijken en we zullen die niet toestaan.” Hij dreigt met boetes, het terugdraaien van een subsidie op elektriciteit en belastingverhogingen.
De ondernemers zijn zich echter van geen kwaad bewust. Een woordvoerder van het bedrijfsleven wijst erop dat de inflatie ook in andere landen hoog is, en zegt dat ondernemers alleen maar de hogere prijzen van energie en grondstoffen doorberekenen. Met 13 procent ligt de inflatie in Kroatië net wat hoger dan gemiddeld in de Europese Unie, maar de laatste meting dateert nog uit de kuna-tijd. De inspectie lijkt in ieder geval niet erg onder de indruk: die heeft sinds begin dit jaar al voor 234.000 euro aan boetes uitgedeeld.
De aanloop naar de overgang op de Europese eenheidsmunt ging al niet bepaald van een leien dakje. Buurland Servië tekende, overigens tevergeefs, protest aan tegen het portret van uitvinder Nikola Tesla achterop de munten van 10, 20 en 50 eurocent. Tesla was van Servische afkomst en werd geboren in een dorp dat destijds in Oostenrijk-Hongarije, maar tegenwoordig in Kroatië ligt. Daarnaast moest Kroatië het ontwerp van de achterkant van de 1 euro-munt terugtrekken, nadat de winnaar van een prijsvraag de beeltenis bleek te hebben geplagieerd.
