‘Parlementaire medewerkers die voor de partij werken, worden betaald met overheidssubsidies’

Parlementaire medewerkers van verkozenen worden steeds vaker ingezet om voor de partij te werken. Zo vloeit er indirect 85 miljoen euro naar de politieke partijen, waarmee de partijfinanciering verdubbelt, blijkt uit een nieuwe studie.

De politieke partijen in ons land krijgen jaarlijks liefst 75 miljoen euro aan subsidies toegestopt. Dat geld is bedoeld om de werking van de partijen te ondersteunen, maar wordt vaak geïnvesteerd in bijvoorbeeld vastgoed. Een nieuwe studie van hogeschool Vives, waar onder anderen politicoloog Bart Maddens aan meewerkte, stelt dat dat bedrag eigenlijk een fikse onderschatting is van de werkelijke partijfinanciering.

Grosso modo krijgt iedere verkozen volksvertegenwoordiger één persoonlijke medewerker, in het Waals Parlement zelfs twee. De fracties, de groep die verkozenen van een partij vormen in het parlement, krijgen ook een aantal medewerkers. Die zijn bedoeld om volksvertegenwoordigers te helpen in hun werk, door wetgeving voor te bereiden of cijfers uit te pluizen.

Maar in alle parlementen van ons land is het steeds vaker de gewoonte dat de parlementaire medewerkers van verkozen volksvertegenwoordigers aan de slag gaan voor de partij, bijvoorbeeld om de studiedienst te versterken.

Volgens de onderzoekers was die praktijk vroeger vooral te vinden bij Vlaams Belang. Maar steeds meer partijen passen het systeem toe. Bekend is bijvoorbeeld dat onder voorzitter Conner Rousseau alle parlementaire medewerkers bij Vooruit ‘gepoold’ worden.

1.008 parlementaire medewerkers

Een “oneigenlijke overheidssubsidie”, klinkt het in de Vives-studie. “Als de parlementaire medewerkers in de praktijk voor de partij werken, dan moeten we de personeelskosten daarvoor beschouwen als partijfinanciering.” In totaal gaat het om naar schatting 1.008 parlementaire medewerkers die samen 84,4 miljoen euro kosten. Tel dat op bij de jaarlijkse 75 miljoen aan subsidies en de werkelijke partijfinanciering verdubbelt meteen in omvang, tot net geen 160 miljoen.

“Natuurlijk werken niet alle parlementaire medewerkers voor de partij en dit aantal verschilt ook tussen de partijen. Dat is echter interne keuken, dus hebben we er weinig zicht op”, zeggen de onderzoekers nog.

Opvallend: de grootste partij van het land, N-VA, heeft niet de meeste parlementaire medewerkers. PS en MR spannen de kroon, met respectievelijk 150 en 130 medewerkers. N-VA houdt het op 126. Dat komt omdat Franstalige partijen in meer assemblees kunnen zetelen en omdat ze meer zetels bezetten in het Brussels Parlement.

Als de personeelskosten voor parlementaire medewerkers bij de klassieke partijsubsidies geteld worden, is N-VA wel de grootste slokop. De partij krijgt dan jaarlijks 22 miljoen euro aan publieke middelen. PS mag rekenen op 20 miljoen, MR telt 17 miljoen bij.

Fractie en partijen scheiden

Het probleem van de verdoken financiering via parlementaire medewerkers werd recent ook aangehaald in een andere studie, die door het parlement besteld was bij een expertencommissie. Een van hun aanbevelingen was “een strikte scheiding tussen de parlementaire fracties en de politieke partijen” zodat parlementaire middelen ook echt gebruikt worden om parlementairen te ondersteunen. “Die maatregel moet de positie van de parlementsleden en het Parlement versterken, en de particratie verzwakken.”

Groen-Kamerlid Kristof Calvo hamert al langer op een totaalhervorming van de partijfinanciering. “Iedere dag zijn er meer argumenten, dat moet echt voor een momentum zorgen” verwijst hij naar de nieuwe studie.

“Het staat als een paal boven water dat zo’n hervorming er moet komen, ook al hebben sommige partijen daar weinig zin in. Dat is een publiek geheim”, klinkt het. Al wil Calvo niet dat er blind geknipt wordt in de partijfinanciering. “Het is nog altijd beter om geld te stoppen in mensen dan in politieke advertenties. We moeten dus zorgen dat er nog steeds voldoende geld gaat naar ondersteuning van het inhoudelijke politieke debat.”