Park ontruimd voor Trumps bijbelfoto? Uit nieuw onderzoek blijkt iets anders

Volgens de inspecteur-generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken was de parkpolitie ook helemaal niet op de hoogte dat de toenmalig president die dag door het park zou lopen en een vlakbij gelegen kerk zou bezoeken. De federale dienst, die belast is met de veiligheid in de parken in Amerika, leidde de ontruiming en kreeg pas kort van tevoren bericht over Trumps aanstaande bezoek.

De president, die geïrriteerd was door de onrustige situatie bij het Witte Huis, liep na de ontruiming van het park met ministers, medewerkers en militaire leiders naar de historische St. Johns-kerk. Op die plek, waar twee dagen eerder brand was uitgebroken tijdens de protesten tegen de dood van George Floyd, hield hij voor de verzamelde fotografen een bijbel in de lucht.

Het bezoek oogstte veel kritiek van onder andere Democraten, religieuze leiders en sommige media omdat er onnodig en met harde hand zou zijn opgetreden tegen Black Lives Matter-demonstranten zodat hij bij de kerk een fotomoment kon houden. Het rapport van de inspecteur-generaal, een onafhankelijke waakhond van het ministerie, schetst echter een ander beeld van het omstreden moment.

Stomverbaasd

Kort daarvoor had Trump in een toespraak in het Witte Huis de gouverneurs opgeroepen de Nationale Garde in te zetten bij de demonstraties. In die dagen uitte hij veel kritiek op onder andere de plunderingen in sommige steden. Ook dreigde de president in zijn toespraak het leger in te zetten als de gouverneurs niet snel zouden optreden. ‘Ik ben jullie president van orde en recht’, zei Trump toen in de tuin van het Witte Huis.

Uit gesprekken met functionarissen en stukken van de parkpolitie blijkt dat al was besloten het gebied bij Lafayette Square te ontruimen voordat bekend werd dat Trump de kerk ging bezoeken. ‘Functionarissen van de parkpolitie hadden deze besluiten genomen en het operationele plan al in werking gesteld een aantal uren voor ze wisten over een mogelijk bezoek van de president aan het park’, aldus inspecteur-generaal Mark Lee Greenblatt.

Op die bewuste dag, zo was de planning, zouden de hekken geleverd en geplaatst worden door een aannemer. In het gebied, waar dagelijks werd gedemonstreerd, werden toen op grote schaal hekken opgetrokken om het Witte Huis te beveiligen. Greenblatt boog zich ook over stukken van de andere federale diensten die bij de ontruiming waren betrokken, zoals de Secret Service en de grenspolitie. ‘We hebben vastgesteld dat het bewijs geen ondersteuning biedt voor de theorie dat de parkpolitie het park heeft ontruimd zodat president Trump het kon betreden', aldus Greenblatt.

Volgens Greenblatt was de operationele commandant van de parkpolitie stomverbaasd toen hij van minister van Justitie William Barr voor het eerst hoorde dat de president zich snel in het park zou laten zien.

Niet gewaarschuwd

Barr nam toen poolshoogte in het gebied, kort voordat agenten van onder andere de parkpolitie en de Secret Service in actie kwamen tegen de demonstranten. ‘Zullen deze mensen er nog zijn als Potus naar buiten komt?’, vroeg Barr hem toen. Potus is de afkorting die wordt gebruikt voor de Amerikaanse president. ‘Neem je me nou verdorie in de maling?’, reageerde de verbouwereerde commandant van de parkpolitie, die daarop direct wegliep.

Deze commandant, die ontkent dat Barr hem opdracht had gegeven om het gebied te ontruimen, nam toen contact op met de baas van de parkpolitie. Ook hij was verbaasd dat Trump zich zou laten zien. De politiebaas zei toen niet te weten waarover Barr het had. Trump prees woensdag in een reactie het rapport. Volgens hem heeft de inspecteur-generaal hem ‘volledig en totaal vrijgepleit voor de ontruiming van Lafayette Park’.

Volgens de inspecteur-generaal, die alleen het optreden van de parkpolitie onderzocht, was het ontruimen van het gebied gerechtvaardigd. Wel bekritiseert hij het optreden van de diverse federale diensten die bij de ontruiming waren betrokken. Zo werden de demonstranten niet genoeg gewaarschuwd dat tot ontruiming zou worden overgegaan.

Ook kwam de secret service, die is belast met de veiligheid van de president, eerder dan gepland in actie tegen de betogers. Een medewerker van de geheime dienst bood later hiervoor zijn excuses aan tegenover de parkpolitie.