Paaseiland eist moai terug die al 150 jaar in het British Museum staat

In tranen smeekte de gouverneur van Paaseiland de directie van het British Museum een van hun favoriete moai’s terug te geven. Voor de inwoners van Paaseiland, de Rapa Nui, hebben deze stenen beelden een heel bijzondere betekenis: ze dragen de ziel van hun voorouders en worden gezien als levende reïncarnaties, die de inwoners van het eiland moeten beschermen.

“De Britten die de moai’s van ons eiland hebben meegenomen, dat is voor mij alsof ik naar je thuis zou gaan en je grootvader zou meenemen om in mijn woonkamer te zetten", zei Anakena Manutomatoma aan de BBC. Anakena is een eilandbewoner die in de Ontwikkelingscommissie zetelt van Rapa Nui, zoals Paaseiland in de taal van haar oorspronkelijke bewoners heet. “Wij willen dat het museum begrijpt dat de moai’s deel uitmaken van onze familie, het zijn geen stenen. Voor ons is hij een broer; voor hen een souvenir of attractie”, vertelt Anakena.

Het standbeeld, dat de naam Hoa Hakananai kreeg - wat ‘gestolen vriend’ betekent in het Rapa Nui - werd in 1868 opgegraven door de Britse koninklijke marine en als cadeau naar koningin Victoria gebracht. Zij schonk het aan het British Museum waar het tot vandaag kan worden bewonderd. Het beeld weegt ongeveer vier ton en is 2,5 meter hoog. Naar schatting werd hij rond het jaar 1200 gemaakt. Zoals Hoa Hakananai zijn er nog enkele honderden gemaakt.

Beeldhouwer Benedicto Tuki heeft aan het museum voorgesteld een exacte replica te maken. Na het gesprek zei Felipe Ward, de Chileense minister van Cultureel Erfgoed, dat hij optimistisch was. Hij waarschuwde wel dat de campagne om de ‘gestolen vriend' terug naar huis te brengen een project van lange adem zal worden. “Dit was slechts het eerste gesprek in een hele reeks”, zei Ward. “We kijken uit naar het volgende gesprek, dat waarschijnlijk op Paaseiland zal plaatsvinden.”