Overleven in tijden van corona: ‘In 14 jaar heb ik dit nog nooit meegemaakt’

Woordkunstenaar Joost Stockx (42) organiseert een briefschrijfmoment voor alle oudjes

‘Stel jezelf de vraag: wat zou ik willen horen in zo’n situatie?’

“Normaal gezien zou ik volgende week elke voormiddag met mijn typemachine gedichten gaan schrijven voor de ouderen in een woon-zorgcentrum, maar door het coronavirus zitten al die mensen nu in lockdown. Samen met de directeur stelde ik mij de vraag: hoe kan ik daar een positieve draai aan geven? Met zijn allen brieven schrijven leek ons wel een mooi initiatief”, vertelt woordkunstenaar Joost Stockx, alias Jee Kast.

Samen met WZC Orelia en het Huis van de Mens roept hij op om zondag een uurtje vrij te maken om een brief te schrijven. Dat kan naar een eigen (groot)ouder maar evengoed naar een anoniem oudje. “Heel veel ouderen zijn sowieso al een beetje sociaal geïsoleerd. Nu gaan de deuren van het woon-zorgcentrum plots dicht en het nieuws klinkt allemaal erg verontrustend. Ik denk dat veel mensen de impact onderschatten die iets kleins kan hebben op zo'n moment. We hollen allemaal maar voort in onze drukke levens.

“Stel jezelf vooral de vraag: wat zou ik willen horen als ik in zo'n situatie beland?” Wellicht niet de berg zorgen waarmee veel familieleden zich momenteel opzadelen. De tips van Stockx voor een fijn briefje: “Steek er een leuk familiemomentje in van vóór die hele coronacrisis. Of schrijf iets over het alledaagse leven: een sok die ergens rondslingert of je gsm die zoek is geraakt.”

Kleine disclaimer voor het zorgpersoneel dat maandag (hopelijk) een berg post mag beginnen te verwerken: “Op de site van het magazine Time staat beschreven hoe lang een bepaalde materie drager blijft van het virus. Bij karton is dat 24 uur. Voor de zekerheid dus best even wachten met uitdelen.” Handen goed wassen vooraleer je aan die brief begint, is wellicht ook aangewezen.

Onderneemster Andrea De Smedt (27) vreest voor haar ontbijt- en lunchbar

‘Maar we voelen ons niet in de steek gelaten’

“Ik schipper momenteel tussen verdriet en onwezenlijkheid”, zegt Andrea De Smedt, die negen maanden geleden de ontbijt- en lunchbar LIEF oprichtte in Mechelen. “We hebben zo’n mooie start gemaakt, er is net geïnvesteerd in een extra werknemer en nu dit. Ik moest serieus naar adem happen toen ik het nieuws vernam.

Gezien het einde van het kwartaal eraan komt, samen met een aantal bijdrages, kon de timing amper slechter. “We snappen de maatregel wel, maar daar koop je niets mee als je net halverwege de opstart van je grote droom zit. Ik vrees dat veel jonge ondernemers hun hoofd niet boven water zullen kunnen houden. Takeaway is dan wel een optie, maar weegt dat op tegen de arbeidskosten? Dat is allemaal erg moeilijk te voorspellen.”

De Smedt heeft donderdagnacht geen oog dichtgedaan, maar even rusten zit er de ochtend nadien niet in. “Eerst hebben we met een aantal horeca-uitbaters onderling producten geruild om de dag door te komen, omdat nieuwe producten inslaan weinig zin heeft. Gelukkig hebben we een sterk ondernemersnetwerk in Mechelen.” Ook van klanten krijgt ze veel steun. “Veel mensen wilden vandaag per se nog eens komen eten en bieden aan om stock over te kopen. We voelen ons niet in de steek gelaten.”

Samen met vier jonge vrouwelijke ondernemers is ze nu volop een initiatief aan het uitwerken om volgende week een ‘happy at home’-pakket aan te bieden: verse bloemetjes voor thuis, lekker stukje taart, koekjes van de lokale bakker, enzovoort. “Elk van ons zal wellicht een bepaalde rol op zich nemen: de pakketjes maken, de verdeling of de financiële afhandeling. Zo hopen we de pijn wat te verzachten, ook voor de mensen die allemaal thuis moeten zitten. Misschien kan het een streepje zonlicht in huis brengen.”

José De Cauwer (70), wielercommentator zonder wedstrijden

‘Het is hét moment voor hoge kijkcijfers, maar nu is het aan ‘FC De Kampioenen’’

Sporza-wielercommentator José De Cauwer heeft er met zijn compagnon de route Michel Wuyts net zo'n achthonderd kilometer bollen opzitten, wanneer we hem vrijdagmiddag bellen. “We zaten in Frankrijk voor Parijs-Nice, maar zijn in allerijl door de VRT teruggeroepen. De laatste twee ritten doen we vanuit Brussel.”

Het worden voorlopig de laatste koersen voor De Cauwer. Al zeker tot 31 maart zijn alle Vlaamse koersen afgelast. “Het voelt wel een beetje vreemd. Normaal is het hele voorjaar koers, koers en nog eens koers. We hebben wel al een keertje Kuurne-Brussel-Kuurne moeten missen door het weer, maar dit is ongezien. Dit verhaal overtreft natuurlijk de koers, we moeten daar eigenlijk niet over zeuren of zielig zitten doen.

“Voor organisatoren is dit natuurlijk wel lastig. Behalve Flanders Classics zijn dat geen echte bedrijven. Mensen steken daar heel veel tijd en energie in en ik denk niet dat iemand gedacht heeft om hiertegen een verzekering te nemen. Ik hoop dat ze kunnen rekenen op de goodwill van sponsors, anders zou het weleens fataal kunnen zijn.”

Wat met dé hoogdag: de Ronde van Vlaanderen? “We kunnen dit aan geen enkel ander verhaal toetsen. Maar dat we er over veertien dagen uit zijn, lijkt me wel vrij snel”, twijfelt De Cauwer. Het was nochtans het ideale verzetje geweest voor de vele thuiszitters: Michel en José om de uren te doden. “Het zou hét moment zijn om heel hoge kijkcijfers te halen, maar die eer zullen we nu wellicht moeten laten aan FC De Kampioenen.”

Op heruitzendingen van vorige edities, zoals bij de Strade Bianche het geval was, zit hij alvast niet te wachten. “Ik denk dat ik volgende week mijn hof eens een beetje beter onder handen ga nemen, hij zal blij zijn om mij nog eens te zien.”

Colruyt-medewerkers Jessika (50) en Anke (25) over het betere rekkenvulwerk

‘Sommige mensen leken wel beesten’

“Ik werk hier nu al veertien jaar, maar dit heb ik nog nooit meegemaakt”, zegt Jessika, die de rekken in de Colruyt in Gent mag vullen. In de vooravond lijkt de drukte nochtans mee te vallen, maar ze toont ons de sporen van de waanzin die zich de avond voordien en ’s ochtends heeft afgespeeld. Een halfgevulde kar bijvoorbeeld, eenzaam in het gangpad. “Mensen die een sprokkeltocht begonnen zijn, maar toen waarschijnlijk de lange wachtrij zagen en het hebben opgegeven. Zo heb ik er al een paar in de aanbieding. We hebben nog een grote achterstand weg te werken.”

Het toiletpapier, de pasta, de babymelk, tegen de middag was het allemaal leeg. Zelf moest ze pas na de middag beginnen, maar in de voormiddag ging ze zelf op boodschap. “Rap een commissietje doen, dacht ik. Er was geen parkeerplaats, mensen vochten om karren en uiteindelijk was ik pas twee uur later thuis.”

Anke, haar collega, was er toen wel als medewerkster. “Het was echt crazy. Mijn hoofd staat vandaag even roodgloeiend.” Niet op de koortsige manier, voor de duidelijkheid.

Wat u zich bij crazy moet voorstellen? Rekken die niet meer aangevuld kunnen worden omdat de hele rayon vol wachtende mensen staat bijvoorbeeld. “Er zijn dus echt mensen die, terwijl we met de karren rondliepen, de dozen begonnen open te scheuren om toch maar iets te pakken te krijgen. Daar kunnen we tijdens de pauze weleens om lachen en een beetje ventileren, maar sommige mensen leken wel beesten.”

Voordelen zijn er ook: tegen halfdrie was het dagtarget van de winkel al gehaald. “En ik ben voor de eerste keer in mijn leven met de fiets naar de Colruyt gereden, terwijl ik niet eens een fiets bezit. Maar ik wist dat er geen parkeerplaats zou zijn, dus ben ik die van mijn schoonmoeder gaan halen”, lacht Jessika.

Pastoor Johan Dobbelaere (66) moet het even zonder erediensten stellen

‘Ik heb nu eindelijk eens wat tijd voor mezelf’

“Het gaat toch maar een raar weekend worden, denk ik. Behalve een uitvaart die al langer gepland stond, heb ik eigenlijk geen enkele dienst op de agenda staan.” Voor Johan Dobbelaere, pastoor in Sint-Agatha-Berchem, is het in veertig dienstjaren toch een beetje een unicum. “Er is weleens een mis afgelast door een kleine brand in de kerk, maar ik heb nog nooit voor zo'n lange periode geen misvieringen gedaan. Merkwaardig.”

Niet alleen voor de koers, ook voor de kerkgemeenschap komen er hoogdagen aan. De vastenperiode is al aangebroken, Pasen is in aantocht. “We moeten nu eenmaal solidair zijn en het algemeen belang vooropstellen. Ook de gelovigen worden opgeroepen om thuis te bidden, thuis te vasten en thuis verbonden te blijven met de kerk. “Mijn grootste zorg is dat mensen in die coronatijden geïsoleerd zullen geraken, niet zozeer het spirituele. Je kunt de vastenperiode ook op een andere manier beleven. Een soort van onthechting aan de eucharistie, zeg maar.

“Voor de uitvaarten is het natuurlijk een grote aderlating. Je wilt mensen die verlangen naar een kerkelijke dienst niet in de steek laten”, zegt Dobbelaere. “De oplossing die men nu voorstelt: een mis in heel beperkte kring, om dan na het vervallen van de maatregelen een grote viering te houden.” Voor de trouwvieringen lijkt het ook een klein drama. Die staan soms meer dan een jaar op voorhand gepland, synchroon met de feestzaal.

“De impact voor mij? Dat ik nu eindelijk eens wat tijd heb voor mezelf, om wat te lezen en te studeren. Misschien kan ik al een beetje de komende paasviering voorbereiden.” Al valt het nog maar af te wachten of die zal kunnen doorgaan. “Dat zou wel erg pijnlijk zijn, mochten we dat niet kunnen vieren.”