Oud-defensieminister haalt uit naar Trump: ‘Eerste president die niet probeert Amerikanen te verenigen’

Mattis heeft naar eigen zeggen “woedend en geschokt” de gebeurtenissen van de voorbije week gadegeslagen. “Donald Trump is de eerste president die ik heb meegemaakt die niet eens probeert het Amerikaanse volk te verbinden. In plaats daarvan probeert hij de Amerikanen te verdelen”, aldus Mattis. “We zijn nu getuige van zijn opzettelijke pogingen daartoe. We zijn getuige van de gevolgen van drie jaar zonder volwassen leiderschap.”

“We kunnen ons ook verenigen zonder Trump”, schrijft Mattis. “Dat wordt moeilijk, zoals we de afgelopen dagen hebben gezien, maar we zijn het onze medeburgers verplicht. We zijn het ook verplicht aan de vorige generaties die hard hebben gewerkt om de eenheid te creëren”, aldus de generaal en oud-minister.

Vals conflict tussen volk en leger

Mattis is verbaasd over de inzet van het leger in steden waar al dagen geprotesteerd wordt tegen politiegeweld en racisme. “Toen ik ongeveer vijftig jaar geleden begon in het leger heb ik gezworen altijd de grondwet te dienen. Ik heb nooit kunnen denken dat soldaten die dezelfde eed hebben afgelegd het bevel zouden krijgen om de rechten van hun landgenoten te schenden.”

“We moeten onze steden niet zien als slagvelden waar ons leger moet domineren”, aldus de oud-generaal. “In ons land moeten we het leger alleen in uitzonderlijke gevallen inzetten, als de gouverneur daarom vraagt. De militaire inzet die we zagen in Washington DC veroorzaakt een vals conflict tussen ons volk en het leger.”

Mattis vindt de militaire inzet tegen demonstranten bovenal een teken van zwakte. “We moeten ons verenigen voor een gemeenschappelijk doel. Dat begint met het garanderen dat iedereen daadwerkelijk gelijk is volgens de wet.”

Zeer gewaardeerde militair

Mattis is één van de meest gewaardeerde militairen in de Verenigde Staten. In december 2018 stapte hij na twee jaar op als minister van Defensie uit protest tegen de beslissing van Trump om de Amerikaanse troepen terug te trekken uit Syrië. Het is de eerste keer sinds zijn vertrek dat hij zijn ongezouten mening geeft over zijn vroegere baas. Het komt ook zelden voor dat een president zo hard wordt aangepakt door een oud-minister.

De reactie van Trump liet dan ook niet lang op zich wachten. Volgens de president is Mattis “’s werelds meest overgewaardeerde generaal”, en is hij vooral goed in “public relations”. “Zijn bijnaam was ‘Chaos’, die ik veranderd heb in ‘Mad Dog’”, aldus Trump in zijn tweet, waarin hij zijn oud-minister verweet “zelden het gewenste resultaat te leveren” ondanks dat hij hem naar eigen zeggen “een nieuw leven gegeven had en nieuwe slagen om te winnen. (...) Het enige dat oud-president Barack Obama en ik gemeen hebben, is dat we allebei de eer hebben gehad om Mattis te ontslaan.”

Ook Espers positie mogelijk in gevaar

De huidige minister van Defensie, Mark Esper, liet woensdag eveneens verstaan dat hij er geen voorstander van is om het leger in te zetten. Het deed meteen vragen rijzen over de positie van de man. “Op dit moment is Esper nog steeds minister. Indien de president zijn vertrouwen zou verliezen, dan komen we dat in de toekomst allemaal te weten”, antwoordde woordvoerster Kayleigh McEnany van het Witte Huis op vragen van journalisten over de positie van Esper.

Sinds de zwarte Amerikaan George Floyd omkwam door politiegeweld, wordt in tal van Amerikaanse steden dagelijks gemanifesteerd tegen racisme, politiegeweld en sociale ongelijkheid. Honderdduizenden mensen betoogden vreedzaam, maar het kwam ook tot rellen en plunderingen. Trump dreigde er de voorbije dagen mee het leger in te zetten.