Opgelet met al te veel impulsaankopen: ‘Een koopverslaving is net als alcohol- of drugsverslavingen’

Waarom kopen we impulsief producten aan?

“Ons koopgedrag wordt vaak onbewust uitgelokt. Via sociale media gebeurt dat constant via retargeting. Daarbij krijg je pop-ups van een product waar je ooit naar keek op het internet. Dat kan leiden tot impulsaankopen. Op een bepaald moment lukt het niet meer om je in te houden en ga je over tot de aankoop. Nu mensen wat angstig zijn, stress hebben en zich onzeker voelen zullen ze ook sneller toegeven aan de verleiding. Een stijging in het aantal impulsaankopen is dus te verwachten. Iedereen zit namelijk voortdurend online. De stimulus is daar veel groter dan in fysieke winkels.”

Wanneer spreken we van een verslaving?

“Een aantal keer iets kopen kan natuurlijk geen kwaad. Soms wil je jezelf gewoon even verwennen. Je doet jezelf iets cadeau waar je plezier uit haalt. Maar wanneer je dit heel regelmatig doet, ga je jezelf slecht voelen over het feit dat je te veel geld uitgeeft of dat je het aangekochte product niet nodig hebt. Dan kom je mogelijk in een vicieuze cirkel terecht waarbij je opnieuw een aankoop gaat doen om je weer beter te voelen. Hier haal je een bevredigend gevoel uit de koopdaad, niet uit het product. Dat lijkt nogal contradictorisch, maar shoppen kan zo een ongezond copingmechanisme worden dat we gebruiken om ons te beschermen tegen negatieve gevoelens. Het is dus echt gelijkaardig aan andere verslavingen zoals je ze ziet bij alcohol of drugs.”

Wordt dit gezien als een serieus probleem?

“Een drugsverslaving is veel minder sociaal aanvaard. Mensen met een koopverslaving zijn nog best fier dat ze aan shoppingtherapie doen. Ze kunnen nog opscheppen over de dingen die ze gekocht hebben. Ook omstanders zien er niet meteen iets problematisch in en vinden dit grappig. Zo’n verslaving verdient dus wel serieuze aandacht, want het kan echt negatieve gevolgen met zich meebrengen.”

Zijnde?

“Als de verslaafde welgesteld is, valt dit financieel wel mee. Maar er is ook het mentale aspect dat hard meespeelt. Je bent er namelijk constant mee bezig. Daardoor blijft er geen ruimte meer over voor andere zaken. Concentreren op je werk of studie wordt best moeilijk. Schuldgevoelens gaan er dan weer voor zorgen dat je beschaamd raakt en spullen gaat wegmoffelen zodat jij en je omgeving hier niet mee geconfronteerd worden. Die negatieve spiraal kan leiden tot andere problemen zoals depressies.”

Hoe pak je zo’n verslaving aan?

“Vaak ligt een traumatische gebeurtenis aan de oorzaak van dit probleem. Zolang dat niet deftig verwerkt raakt, zal die verslaving er ook blijven. Zoeken naar de oorzaak is dus belangrijk. Professionals kunnen daarbij helpen, dus schakel tijdig hun hulp in. Voor mensen die last hebben van overdadig kopen, kan het al helpen om zich uit te schrijven voor nieuwsbrieven. Adblockers zorgen er op hun beurt voor dat retargeting niet meer mogelijk is. Als je weet dat je hier gevoelig aan bent, is het dus best om je hier niet al te fel aan bloot te stellen. Wees je vooral ook bewust van je eigen koopgedrag en je uitgaven, zodat je tijdig merkt als het uit de hand loopt.”