Oekraïne wint Songfestival, Zelensky wil evenement in 2023 in Marioepol organiseren

Nadat de stemmen van de vakjury’s waren geteld, stond Oekraïne nog vierde, met 192 punten. Maar de grote steun van het thuispubliek – 439 punten – zette de uitslag op zijn kop. België stond na de punten van de vakjury op plaats 13. Bij de 59 punten van de vakjury, kwamen slechts 5 punten van de kijkers. Hiermee eindigde België, net zoals vorig jaar, op een 19de plek.

In Stefania zingt Oleh Psiuk, frontman van het Kalush Orchestra, een ode aan zijn moeder. Door teksten over vernietigde wegen en velden die grijs worden, zijn veel Oekraïners het lied gaan zien als een lied over hun land.

“Het Eurovisiesongfestival is geen politiek evenement”, zo vermeldt de European Broadcast Union (EBU), de organisator van het feest, op de site. In de praktijk nemen politieke ontwikkelingen en uitingen vaak wel degelijk een belangrijke plaats in. En zelden zal dat zo sterk het geval zijn geweest als dit jaar.

Torenhoge favoriet

Na de inval in Oekraïne werd Rusland door de EBU uitgesloten van deelname. Oekraïne werd daarentegen de torenhoge favoriet. Niet door het lied – al is Stefania een pakkend, folkloristisch nummer – maar door sympathie die van de kijker werd verwacht. Niet ten onrechte, bleek zaterdagavond.

De oorlog kwam ook aan de orde tijdens de avond zelf. Die werd geopend met Give Peace A Chance van John Lennon, uitgevoerd door duizend muzikanten in de straten van Turijn. “Help alsjeblieft Oekraïne, Marioepol. Help Azovstal nu”, schreeuwde Psiuk vanaf het podium na zijn optreden. Voorafgaand aan de show had de Oekraïense president Zelensky in een videoboodschap opgeroepen tot steun voor Psiuk en zijn Kalush Orchestra.

Gele wolven

Voor bizarre outfits en andere buitenissigheden die het Songfestival kenmerken, was nog voldoende plaats. Namens Noorwegen – dat tiende werd – zongen als gele wolven verklede artiesten over hoe je een wolf kunt stoppen met het opeten van je oma. Met aanstekelijke feestmuziek met accordeon en viool was Moldavië een grote favoriet bij de kijkers thuis – van de 253 punten die het kreeg, waren er 239 van het publiek. De Servische Konstrakta, die vijfde werd, waste gedurende een groot gedeelte van haar nummer In Corpore Sano haar handen terwijl vijf dansers met wapperende handdoeken haar omringen en ze zich onder meer afvraagt wat het geheim is van het gezonde haar van Meghan Markle, de vrouw van de Britse prins Harry.

De Spaanse Chanel werd derde met een gewaagde en wilde dans, bedacht door een choreograaf die met Jennifer Lopez heeft gewerkt. Het Verenigd Koninkrijk heeft een reeks dramatische jaren op het Songfestival achter de rug – vorig jaar kreeg het nog 0 punten. Dit jaar werd het tweede, dankzij indrukwekkende uithalen van Sam Ryder, die miljoenen volgers op op TikTok vergaarde dankzij het coveren van andere artiesten.

Een contrast met de extravagante optredens vormden de inzendingen waarin kwetsbaarheid en persoonlijke verhalen centraal stonden. De Australiër Sheldon Riley, die als homoseksueel opgroeide in een religieus gezin en bij wie het syndroom van Asperger is vastgesteld, zong over zelfacceptatie. Aan het einde van zijn nummer Not the Same trok hij een gordijn met Swarovski-kristallen van zijn gezicht. Riley werd vijftiende. S10 noemde haar nummer, De diepte, “een liefdesbrief aan haar verdriet”. Als opgroeiend meisje in Nederland werd ze geplaagd door angsten en kreeg ze een psychose.

Bij de puntentelling van de tweede halve finale, van afgelopen donderdag, heeft de EBU in zes landen manipulaties in het stemgedrag gesignaleerd. De EBU heeft daarom de jurypunten van deze landen zelf gegenereerd op basis van landen met vergelijkbaar stemgedrag, voor zowel de tweede halve finale als de finale.

Ook in andere opzichten verliep de avond soms rommelig. Laura Pausini haakte tijdens de puntentelling ziek af, om even later terug te keren. De zangeres presenteerde de avond met muzikant Mika en tv-persoonlijkheid Alessandro Catellan. De grappen van het trio sloegen niet altijd aan bij het publiek.

Voor het eerst sinds 2019 mocht het Songfestival weer worden gehouden in een vol huis. In 2020 ging het vanwege corona niet door. Vorig jaar moest een deel van het Rotterdamse Ahoy leeg blijven.

Zelensky wil Songfestival in het verwoeste Marioepol

Traditiegetrouw organiseert de winnaar het volgende jaar het Songfestival. Maar het is nog maar de vraag of het enorme evenement volgend jaar in het door oorlog geteisterde Oekraïne kan worden gehouden. Een plan b is er nog niet, zei Sietse Bakker, die vorig jaar uitvoerend producent was en dit jaar is toegetreden tot de Reference Group van de EBU.

President Zelensky wil het Songfestival in Oekraïne laten plaatsvinden. “We gaan ons best doen om het volgend jaar te organiseren in Marioepol”, schreef hij op de app Telegram. Die stad is nu bijna geheel in handen van Rusland.