In helikopter S-76B zaten acht passagiers en een piloot, toen het toestel neerstortte op een mistige heuvelwand in de Santa Monica Mountains. Dit is wat er gebeurde.
Kobe Bryant parkeerde zijn Range Rover op zijn vertrouwde plek aan de rand van de John Wayne Airport in Orange County. Het is het rustige gedeelte waar kleinere chartervliegtuigen en privéhelikopters mensen via de lucht een uitweg bieden voor het dichtgepakte verkeer in Los Angeles.
In een van de wachtruimtes zaten een paar tientallen passagiers er somber bij. Enkele chartervluchten waren voor onbepaalde tijd uitgesteld vanwege de slechte zichtbaarheid. Ze tokkelden wat op hun telefoon, sommigen keken naar Sunday Morning op CBS.
Maar Bryant stapte door automatische glazen deuren een andere ruimte binnen, met in zijn zog een groepje tienerbasketbalspelers, ouders en een coach. Ze wurmden zich in een voorverwarmde Sikorsky S-76B, een witte helikopter met blauwe strepen in twee tinten.
Een paar minuten later, om 9.06 uur ’s ochtends, stegen ze op. Ze waren op weg naar een toernooi in Thousand Oaks in Californië dat dat weekend plaatsvond en dat zijn tweede dag in ging. Achter de heuvels in het noorden staken dichte wolken de kop op. Zij waren een van de weinige helikopters in het luchtruim.
In de stad was de sheriff van Los Angeles County boodschappen aan het doen toen hij een tekstbericht van zijn assistent kreeg. Het was een beeld van een telefoontje dat om 9.47 was binnengekomen via het meldsysteem van het kantoor. “Incident, Lost Hills Rd/las Virgenes Rd”, stond er. “Just south of 101 helicopter went down flames seen.”
In zijn uitgestrekte county, waar helikopters door veel mensen gebruikt worden als taxi, zijn problemen in de lucht niet zeldzaam. Hij zei zijn assistent hem op de hoogte te houden.
Tien minuten later kwam een nieuw tekstbericht binnen, met meer details. Twee woorden sprongen eruit. “Confirmed Kobe” – Kobe bevestigd.
Team Mamba
Het weekend van 25 januari 2020 – hier gereconstrueerd aan de hand van gesprekken met getuigen, medewerkers en verwanten en een onderzoek van onderzoeksmateriaal en de vluchtgegevens – begon voor Bryant zoals het eindigde: met een helikoptervlucht, die op zaterdagochtend opsteeg van John Wayne Airport.
Team Mamba, het meisjesteam dat Bryant coachte in Orange County, speelde zijn eerste toernooi in Thousand Oaks, en zijn dochter Gianna zou ook spelen. Hij vloog van Orange County naar een kleine luchthaven in Camarillo, 130 kilometer verder noordwestelijk van Los Angeles. Met een auto ging het van daar nog een paar kilometer verder naar de sporthal Mamba Sport Academy, waarvan Bryant mede-eigenaar was.
Bryant (41) was een notoire luchtpendelaar. In zijn laatste jaren als ster bij de Los Angeles Lakers nam hij vaak de helikopter naar trainingen en wedstrijden, omdat hij zo tijd uitspaarde om aan andere dingen te besteden, zoals zijn gezin.
Toen de Mamba’s laat in de ochtend eenmaal in de Mamba Sport Academy aangekomen waren, was de Mamba Cup al volop bezig. Het was een toernooi voor jongens en meisjes van 9 tot 14 jaar, en de teams kwamen uit Californië en een paar andere staten.
Team Mamba was de absolute attractie. Behalve de wereldberoemde coach en zijn dochter met het rugnummer 2 maakte ook Mackenly Randolph deel uit van het team, de dochter van ex-NBA-coach Zach Randolph.
Bryant, die continu het mikpunt is van opdringerige fans en priemende camera’s, trok zich terug in een ruimte boven met sofa’s, tv’s en een blik op de vijf velden beneden. Hij bestelde drankjes voor zijn team bij de kantine beneden. Bryant zelf nam een shake met pindakaas, banaan, amandelmelk en proteïnepoeder.
De Mamba’s waren goed, maar niet onklopbaar. Ze verloren hun eerste wedstrijd met 46-29 tegen een ploeg uit Texas. Tussen de wedstrijden door ging Bryant naar de kleedkamer. Een team jongens uit Fresno, Californië verzamelde buiten en begon ‘Ko-be, Ko-be’ te scanderen. Bryant kwam glimlachend buiten en poseerde voor een foto.
De Mamba’s wonnen hun volgende wedstrijd met 35-29. De drie meisjes die de volgende dag zouden meevliegen met de helikopter – Gianna (13), Payton Chester (13) en Alyssa Altobelli (14) – waren samen goed voor 17 punten.
“Mag ik een foto nemen?”, vroeg een dertienjarige jongen aan Bryant toen een zwarte SUV buiten kwam aangereden. “Morgen”, antwoordde Bryant.
LeBron James
In Orange County was John Altobelli druk doende met de voorbereiding van de seizoensopener van het baseballteam in de universiteitscompetitie van Orange County. Hij was al sinds 1992 coach van het team. Hij had meer dan 700 wedstrijden gewonnen en was vier keer kampioen geworden met de junioren. Door een oefenwedstrijd en een geldinzamelingsactiviteit op zaterdag kon hij die dag niet naar de basketbalwedstrijden van zijn dochter Alyssa gaan kijken. Hij nam zich wel voor op zondag te gaan, al keek hij op tegen de autorit van minstens 90 minuten, die door de beruchte verkeersdrukte in de stad nog veel langer kon duren.
Toen ging zijn telefoon. Het was Bryant. “Lief”, zei Altobelli tegen een assistent-coach van hem. “Kobe neemt ons mee in zijn helikopter.”
Altobelli’s jongere broer, Tony Altobelli, werkte ook aan de universiteit, als directeur sportinformatie. Hij was aan het lopen op de piste toen hij het geluid van baseballbats hoorde. Hij trok naar het baseballveld om goeiedag tegen zijn broer te zeggen.
John Altobelli plaagde zijn broer ermee dat die aan het trainen was – “en daarna een stuk of twintig biertjes”, zei hij tegen Tony, in de familie Toad genoemd. De broers gingen ervan uit dat ze elkaar een paar dagen later opnieuw zouden zien, voor de openingswedstrijd van het baseballteam.
“Tot dinsdag”, zei Tony Altobelli. “Oké, Toad,” antwoordde zijn oudere broer, “tot dinsdag.”
Toen het duister viel in Californië, begonnen de Lakers aan hun wedstrijd tegen de 76ers in Philadelphia. LeBron James, ster van de Lakers, had voor de gelegenheid een boodschap geschreven: ‘Mama 4 Life’. Iedereen wist wat er stond aan te komen. Halverwege het derde quarter scoorde James met een lay-up. Die korf tilde hem over Bryants 33.643 punten in zijn carrière naar de derde plaats in de geschiedenis van de NBA.
Het publiek in Philadelphia, waar Bryant geboren was en een groot deel van zijn jeugd woonde, gaf James een staande ovatie.
Niet veel daarna stuurde Bryant zijn laatste tweet. “Je blijft het spel naar een hoger niveau tillen @ KingJames”, schreef hij. “Groot respect, mijn broeder.”
Even na 20 uur Californische tijd hadden de twee basketbalsterren een telefoongesprek. Bryant wilde zijn vriend gelukwensen. James zette naar verluidt de luidspreker op zodat zijn teamgenoten konden meeluisteren.
Die nacht trok vanuit de oceaan een lagedrukgebied het land binnen, waardoor kille, vochtige lucht zich over Los Angeles verspreidde. Op de meeste plekken was er geen mist, alleen wolken. Goed mogelijk dat Bryant daar niets van merkte toen hij nog voor zonsopgang wakker werd. Hij woonde in een villa met zicht op de oceaan met zijn vrouw, Vanessa Bryant, en vier dochters. Van daar is het 8 kilometer langs de kronkelende, goed onderhouden boulevards naar Our Lady Queen of Angels, de katholieke kerk waar de Bryants naar de mis gaan.
De kerk is een beige, modern gebouw, met vooraan een groot plein en een fontein. Binnenin hangen twee kleine boxen aan het plafond die de woorden van de priester versterken voor wie achteraan zit, zoals Bryant vaak, die niet wilde opvallen.
De eerste viering op zondag was om 7 uur, maar tegen die tijd was Bryant al vertrokken. Toen andere parochianen volop toestroomden, botste een priester tegen Bryant op, die net wilde vertrekken. Ze praatten kort met elkaar en schudden elkaar de hand. De priester merkte een druppel wijwater op het voorhoofd van Bryant op. Hij had gebeden, dacht hij.
Die ochtend maakten vijf gezinnen zich op voor een tochtje van minstens een van de gezinsleden met de Mamba Chopper. Ze bevonden zich allemaal minder dan een halfuur rijden van het huis van de Bryants in Newport Coast, een omheinde woonenclave tegen de heuvelwand in Newport Beach.
John en Keri Altobelli, die Alyssa vergezelden, woonden een paar straten van de Bryants vandaan. Payton Chester en haar moeder, Sarah Chester, woonden in het zuiden, in San Juan Capistrano.
Christina Mauser, coach bij het team en een moeder van drie kinderen, woonde in het noorden, in Huntington Beach. Dat was niet zo ver van de piloot, Ara Zobayan, die in een appartement aan de Pacific Coast Highway woonde.
De wedstrijden zouden om 12 en 14 uur plaatsvinden, zoals de vorige dag, en iedereen wist dat ze om 9 uur aan terminal 9 van Atlantic Aviation moesten staan.
De helikopter, die gebruikt werd door het charterbedrijf Island Express, vertrok voor een lange dag op Long Beach Airport, niet ver van het appartement van Zobayan. Hij vloog naar de John Wayne Airport, een tochtje van 8 minuten, en landde er om 8.37 uur.
Na het bezoek aan de kerk die ochtend sprak Bryant opnieuw met James, voor het vliegtuig van de Lakers in Philadelphia opsteeg om terug naar Los Angeles te vliegen.
Om 8.19 uur stuurde Bryant een Instagram-bericht naar Shareef O’Neil, de zoon van Bryants ex-ploeggenoot Shaquille O’Neil. “Alles kits, maat?”
Rond 8.45 uur reed Bryant met zijn Range Rover op Bristol Street naast de luchthaven. De bestuurder van een Aston Martin stopte naast hem aan het rode licht en merkte dat Bryant lachte met iets wat iemand in de passagierszetel, wellicht Gianna, zei.
Beperkte zichtbaarheid
In de passagiersruimte van Atlantic Aviation, met zijn lederen meubilair en een tafel waar je gratis koffie kunt krijgen, hielden leden van Team Mamba zich warm terwijl de helikopter buiten op het tarmac afwachtte. Rondom de luchthaven was de officiële zichtbaarheid 6,5 kilometer, maar er hing mist in de lucht.
Bij ACI Jet in de buurt kreeg een man die voor 8.30 uur was aangekomen te horen dat hij door weersomstandigheden nog een poosje niet zou vertrekken. Commerciële vluchten met automatische piloot vlogen wel. Hij kwam samen met 20 à 30 andere mensen terecht in een wachtruimte. Sommigen van hen waren nog aan het wachten tot de wolken zouden wegtrekken toen ze het nieuws hoorden.
De piloot van Bryant, Zobayan, kon zelf beslissen om op te stijgen. Wellicht ging hij ervan uit dat hij met zijn helikopter altijd kon landen of terugkeren als het weer slechter werd. Het is niet duidelijk of hij contact opnam met zijn oversten bij Island Express. Vrienden en collega’s van Zobayan zeggen dat het erg onwaarschijnlijk is dat hij zich onder druk heeft laten zetten door een wereldberoemde klant.
Bryant en zijn gasten betraden de Mamba Chopper en namen plaats op twee banken met telkens vier zitjes. Eén was naar voren gericht, één naar achteren. De helikopter steeg om 9.06 uur op.
Zobayan klom naar 220 à 250 meter hoogte, onder de wolken. Ze vlogen tegen ongeveer 275 kilometer per uur naar het noorden richting het centrum van Los Angeles. Vanwege de wolken verkoos Zobayan niet hoog over de Hollywood Hills in het westen te vliegen, zoals hij een dag eerder had gedaan. Hij bleef laag vliegen boven de Interstate 5 langs het Dodger Stadium, richting de brede vallei ten oosten van Griffith Park, met zijn beroemd observatorium boven op de heuvel.
Bij Glendale maande de luchtverkeersleiding hem te wachten terwijl een charter van NetJets vanuit Tucson, Arizona, die vanwege de slechte zichtbaarheid op automatische piloot vloog, op weg was naar Hollywood Burbank Airport. De Mamba Chopper vertraagde tot ongeveer 115 kilometer per uur en maakte in ongeveer 11 minuten vijf cirkelbewegingen net onder de wolken.
Ook bij de Van Nuys Airport in de buurt was er een inkomend vliegtuig, een privéjet vanuit Cabo San Lucas in Mexico. De luchtverkeersleiding stuurde de helikopter in een boog rondom naar het noorden, goed uit de weg boven de brede San Fernando Valley. Om 9.39 uur zwenkte de helikopter op 425 meter hoogte naar het zuiden om de Highway 101 richting Camarillo te volgen.
Met de Santa Monica Mountains aan de linkerzijde begint het terrein al snel te golven, en deint de snelweg op en neer volgens de topografie. Op die dag werd de ruimte tussen de aarde en de wolken bijna tot nul gereduceerd.
Zobayan verzocht om vluchtbegeleiding, waarbij luchtverkeersleiders een helikopter live advies geven. Aangezien het bedrijf niet gemachtigd was om op instrumenten te vliegen, wilde hij onder de wolken blijven. Maar juist doordat hij zo laag vloog, was hij niet zichtbaar op de radar.
“Two Echo X-ray,” zei een luchtverkeersleider in helikoptercode, “je zit momenteel nog altijd te laag voor vluchtassistentie.”
Om 9.45 uur meldde Zobayan via de radio dat hij omhoog ging om de wolkenlaag te ontwijken. Dat was de laatste communicatie van hem.
De helikopter klom in 36 seconden 300 meter. Op ongeveer 700 meter hoogte maakte hij een gedeeltelijke U-bocht naar links en begon heel snel te dalen.
Buiten aan een kerk hoorde Scott Daehlin een helikopter ronken die naar het oosten vloog. Hij leefde al zowat 57 jaar in die buurt. Hij kende de heuvels, ook al kon hij ze niet zien. “O nee”, mompelde hij. “Hij vliegt te laag.”
Er was een klap, toen stilte.
Daehlin nam zijn telefoon en belde 911. “Ik hoorde zonet een helikopter boven me”, zei hij, en hij vermeldde zijn locatie. “Hij ging over mijn hoofd, helemaal in de wolken, en ik hoorde een klap en daarna ineens niets meer. Ik kan hem niet zien.”
TMZ
Een paar honderd meter verder op de kale heuvel, ongeveer op wolkenhoogte, brandde het wrak langs een populair parcours dat mountainbikers de ‘Millennium’ noemen. Twee groepen mountainbikers bevonden zich aan weerszijden van het parcours toen de helikopter uit de wolken viel.
Als eersten arriveerden de deputy’s van de sheriff, die ongeveer anderhalve kilometer verder in Lost Hills gestationeerd waren. Toen kwamen verscheidene brandweerwagens. De brandweerlui liepen de steile heuvel op, maar beseften al snel dat ze niets konden doen.
Villanueva, de sheriff, was nog altijd boodschappen aan het doen toen hij om 10.20 uur het tweede berichtje van zijn assistent, Steve Gross, kreeg. “Vanwege kapitein Vanderhork, acht doden, Kobe bevestigd, een van zijn dochters, piloot, en vijf anderen. Bevestiging van de eigenaar van de helikopter.”
Het kantoor van de sheriff had de vlucht opgespoord en een passagierslijst opgevraagd bij Island Express. Het probeerde nu familie te lokaliseren voor de media lucht van het ongeval kregen.
Villanueva wist dat het een lange dag zou worden. Hij haastte zich naar huis om een douche te nemen en zich te scheren. Terwijl hij zijn uniform aantrok, vroeg hij zijn vrouw om een boterham met pindakaas en jam en een glas melk.
Op weg naar de plek van het onheil belde Villanueva zijn ondersheriff, Tim Murakami, die pogingen aan het doen was om iemand van de Lakers te bereiken.
Maar onderweg vernam hij dat TMZ, een entertainmentsite, om 11.24 uur al had laten weten dat Bryant gestorven was bij een helikoptercrash. Een paar minuten later postte TMZ een link op Twitter. Het nieuws ging meteen de wereld rond.
Toen de sheriff uiteindelijk aankwam in het kantoor in Lost Hills in de buurt van het ongeval, waren familieleden van drie slachtoffers, waaronder de familie van Bryant, en de algemeen manager van de Lakers al gearriveerd. Ze vreesden het ergste.
Tony Altobelli was een wandeling aan het maken op Balboa Island, niet ver van zijn huis, toen zijn gsm rinkelde. Het was zijn oudste broer, Jim Altobelli, uit Texas. “Heb je het gehoord van Kobe?”, vroeg hij. Geen van beiden hadden nog maar een vermoeden dat het meer was dan gewoon celebritynieuws. Tony Altobelli stuurde een berichtje naar Sammy Doucette, de coach van het vrouwenbasketbalteam van Orange Coast College, die ook training aan de Mamba Academy had gegeven.
“Hey Sammy, klopt het van Kobe?”, sms’te hij om 11.54 uur.
“Waar is John? Was hij aan boord?”, antwoordde ze meteen. “Waar is Alyssa?”
Altobelli verstijfde.
“Bel eens met John”, schreef Doucette. “Zijn telefoon staat af. Ik weet dat hij eerder al met de helikopter is meegevlogen.”
Altobelli stuurde om 11.55 uur een bericht naar zijn broer. “Hey, ben je daar? Zijn jij en de kinderen oké?”
Er kwam geen antwoord.
Altobelli stuurde in paniek een bericht naar assistent-trainers. Een van hen, Tim Matz, belde hem op. Hij kwam amper uit zijn woorden. “Ze zijn allemaal dood”, zei hij. “Wie zijn allemaal dood?”, vroeg Altobelli. “John, Keri en Alyssa. Allemaal dood.”
© The New York Times
