Nu het geld op raakt, is het maar de vraag of investeerders achter Musk blijven staan

Tesla deed financiële analisten versteld staan met een kwartaalverlies van ruim 700 miljoen dollar (628 miljoen euro). Het zag de verkopen met bijna een derde dalen, juist nu de productie van zijn ‘betaalbare’ Model 3 op stoom is gekomen.

Het leek juist zo aardig te gaan: de laatste twee kwartalen van het vorige jaar werd winst geboekt, een unicum in Tesla’s vijftienjarige bestaan. Maar nu blijkt de afzet van auto’s ineens te haperen. De verkoop van de luxe Models S en X, dure modellen waaraan Tesla meer geld verdient, halveerde.

Het is de vraag waarom Tesla maar niet uit de rode cijfers lijkt te komen. Eind vorig jaar beloofde Musk nog dat het tijdperk van verliezen voorbij was. Maar niet alleen de rode cijfers zijn terug (ook het tweede kwartaal wordt verlies gedraaid), in november moet het bedrijf voor ruim een half miljard dollar leningen terugbetalen.

Volwaardige autoproducent

Daardoor begint de bedrijfskluis akelig leeg te raken. Als Tesla in dit tempo blijft spenderen, is het geld over een half jaar op.

Musk – door de Financial Times Tesla’s ‘chief showman’ genoemd – erkende woensdag dat de kans groot is dat investeerders opnieuw naar de beurs moeten trekken, terwijl hij eerder ook al had beloofd dat zijn concern voortaan op eigen benen kon staan.

Sinds de beursgang in 2010 hebben investeerders zeker 20 miljard dollar in Tesla gestoken, berekende het zakenblad Forbes vorig jaar. Nu moet dus opnieuw de knip open. Daardoor groeit het chagrijn, ook doordat de CEO zich blijft gedragen alsof hij leiding geeft aan een start-up, terwijl Tesla is uitgegroeid tot een volwaardige, zij het kleine, autofabrikant, met tienduizenden werknemers die voor hun inkomen afhankelijk zijn van het succes van de onderneming.

Bestuurder Musk blijft intussen stuntrijden zoals hij in de beginjaren deed. Zo kreeg hij het vorig jaar aan de stok met beurstoezichthouder SEC en beleggers door te melden dat hij zijn bedrijf van de beurs zou halen en dat de financiering van dat plan rond was, wat niet het geval bleek. Hij noemde een reddingswerker een pederast en rookte wiet voor de camera.

Zelfrijdende robottaxi

Dat zijn inmiddels oude koeien. Van recenter datum: een groots aangekondigde prijsverlaging van alle modellen, vergezeld van de mededeling dat alle showrooms gesloten zouden worden. Tien dagen later gevolgd door een prijsverhóging van alle modellen, vergezeld van de mededeling dat toch niet alle verkooppunten dichtgaan. Waarop analisten zich afvroegen of de bedrijfsleiding enig idee heeft wat ze aan het doen is.

Musk lijkt zich niet druk te maken over hun kritiek en blijft kostbare projecten bedenken. Zo laat hij eigen computerchips ontwikkelen die Tesla’s volgend jaar moeten omtoveren in zelfstandig rijdende robottaxi’s, zo kondigde hij afgelopen maandag aan. Het plan werd vooral met scepsis en her en der met hoongelach begroet. Begrijpelijk: als het op autonoom rijden aankomt, heeft Musk nog nooit een deadline gehaald.

Andere projecten die tijd en geld vreten: de ontwikkeling van een elektrische truck (de Semi) en een kleine SUV, de Model Y, plus een open roadster. Daarbovenop lanceert Tesla volgende maand een eigen autoverzekering, omdat Musk vindt dat bestaande verzekeraars te weinig oog hebben voor de voordelen die zijn auto’s bieden op het gebied van verkeersveiligheid. De financiering? Onbekend.

Spannende maanden

Musks dadendrang is kenmerkend voor start-upondernemers. Het zijn kwaliteiten die Tesla groot hebben gemaakt, maar maken hem niet per se geschikt als leider van een volwassen firma.

Nu het verlies onverwacht is geëxplodeerd en het geld op raakt, moet duidelijk worden of investeerders achter Musk blijven staan. De komende maanden wordt het daarom extra spannend voor Tesla, maar vooral voor zijn chief showman.