NOS massaal op de been voor verjaardag Beatrix
Nederland staat vandaag op zijn kop. Het is immers Koninginnedag en dan spoelt een golf van feestelijkheden over het land. Het belang van dit verjaardagsfeest weerspiegelt zich in de massale media-aandacht voor het spektakel. De NOS won vorig jaar zelfs de prestigieuze Academy Award van de gezamelijke omroepen voor het in beeld brengen van Koninginnedag. Regisseur Rudolf Spoor is dit jaar weer van de partij, voor de vijftiende keer. 'Het begon met twee, nu gebruiken we tien camera's', zegt hij.
Koninginnedag, een feestdag in 1885 bedacht, zag er toen heel gewoon uit. De koningin bleef gewoon in haar paleis, terwijl het volk op haar toostte. Het was koningin Beatrix die in 1981 voor het eerst het land rondtoerde. Het feestje groeide uit tot een evenement, met braderieën, muziek, veel drank en oranje klederdracht. Ook de televisie speelde jaar na een jaar een steeds prominentere rol in het gebeuren.
In 1983 ontfermde Rudolf Spoor zich over de verslaggeving van de feestdag voor de NOS. Vijfendertig pagina's dik is het draaiboek voor de verslaggeving dit jaar, een fikse operatie. Op 15 december was al bekend welke steden koningin Beatrix zou bezoeken, maar dan begint het werk pas. Plattegronden worden uit de kast getrokken en ideeën uit de grond gestampt.
Aan de uitzending werken 65 mensen mee en alleen al in Utrecht gebruikt de NOS tien camera's. Het Vlaamse faciliteitenbedrijf Videohouse (waarvan het Nederlandse facilitair bedrijf NOB hoofdaandeelhouder is) levert de evenementenwagen, want de NOS-wagen zit in Portugal. Het is vreemd dat er zoveel werk geleverd wordt, terwijl de NOS op weinig concurrentie van andere zenders hoeft te rekenen. De andere zenders brengen enkel verslag uit in hun nieuwsuitzendingen.
Koninginnedag is voor de Nederlandse publieke omroep dan ook wel een bijzondere gebeurtenis. Vorig jaar keken tussen de 3,5 en 4 miljoen Nederlanders naar de uitzending. Spoor: "Het is een oeroude traditie. Het is uniek dat de voltallige koninklijke familie, behalve dan koningin Juliana en prins Bernard, door de straten loopt. Iedereen kan koningin Beatrix een hand geven. Het is een unicum in Nederland." De verslaggeving zelf is ook spannend: "Het is bijzonder om in een kort tijdstip zoveel mensen te motiveren. Iedereen voelt zich verantwoordelijk. We zitten als het ware met z'n allen op een tandem en moeten keihard trappen. Kijk, een goed programma kan iedereen maken, wij willen het net iets beter doen. Bij de NOS lopen dan ook mensen rond met een geweldige knowhow", meent Spoor.
Een goed programma vereist blijkbaar ook enige manipulatie. "Buiten Utrecht staat een molen en wij dachten: 'Het is wel leuk als die ronddraait'. De molenaar vond het goed, waarop we zeiden: 'Kun je hem ook niet een beetje versieren?' Hij stapte prompt naar het stadsbestuur, die geld uittrok voor versiering en klaar is Kees." Als Beatrix vandaag een boeddhabeeldje krijgt overhandigt, ziet de kijker thuis een oud shot van dat beeldje. "We kunnen op het moment zelf natuurlijk nooit zo goed dat beeldje in beeld brengen." Stefan Egberts
