Noodplan met vier fases: zo willen huisartsen tot 125.000 besmettin­gen per dag aanpakken

Wie een omikronverkoudheid krijgt, moet voortaan zichzelf behelpen. Alleen wie echt ziek is, mag de dokter storen. Als 125.000 mensen per dag besmet geraken, zullen trouwens ook witte jassen uitvallen. Huisartsenvereniging Domus Medica houdt een noodplan met vier fases achter de hand.

Iedereen die mogelijk besmet is, mag nu nog naar de dokter voor een PCR-test, maar vanaf maandag verandert de teststrategie. “Is iemand positief, dan testen we nu nog het hele gezin. Zo zien we veel mensen die helemaal niet ziek zijn. Dat kunnen we tijdens de omikrontsunami niet volhouden”, verklaart Siegfried Van Eygen, ondervoorzitter van de huisartsenvereniging Domus Medica.

Vanaf maandag 10 januari mag iemand met milde symptomen zelfs niet meer naar de dokter. “We vragen niet te bellen als je geen of slechts milde symptomen hebt”, verduidelijkt Van Eygen. “Denk aan een snotneus, wat keelpijn, hoofdpijn en koorts onder de 38 graden. Doe dan een zelftest. De apothekers hebben ons verzekerd dat er genoeg testen klaarliggen.”

Automatisch attest

Domus Medica bouwde een website, www.mijncoronatest.be, die iedereen doorverwijst naar de juiste officiële kanalen. Van Eygen: “Aan de hand van een vragenlijst over je symptomen doe je een zelfbeoordeling. Wie alleen milde symptomen heeft, kan zelf een code aanmaken om een coronatest te laten afnemen én automatisch een quarantaineattest krijgen voor de werkgever. Wie echt ziek is, krijgt de boodschap om de huisarts te contacteren. Dat zijn mensen die zwaar hoesten of zware hoofdpijn hebben, hoge koorts hebben, bedlegerig of kortademig zijn. De dokter oordeelt of die de consultatie telefonisch kan afhandelen of zelf de patiënt moet zien. Uiteraard gaan we mensen die geen computer hebben wél helpen, meestal zijn dat al kwetsbare patiënten.”

Er liggen ook noodscenario’s klaar voor de dag dat te veel dokters zelf omikron oplopen. “Elke huisartsenkring kreeg de opdracht om de situatie alvast actief te monitoren en extra capaciteit te voorzien, zoals het oplijsten van gepensioneerde artsen die kunnen worden opgeroepen. Er is ook gevraagd om preventief in overleg te gaan met lokale besturen en andere lokale zorgverleners.”

Als meer dan 5 procent van de huisartsen in een eerstelijnszone uitvalt, treedt het noodplan in werking. Er zijn vier fases, legt Van Eygen uit. “Zolang minder dan één op de vijf huisartsen uitvalt, werken we onder code geel. De huisartsenkringen moeten dan hun wachtpostenwerking optimaliseren, en de instroom van coronabesmettingen scheiden van de andere patiënten. Zo nodig kan versterking worden gevraagd uit andere huisartsenkringen.

Bij 20 tot 40 procent besmette artsen, zitten we in code oranje. Artsen die positief testen maar niet ziek zijn, moeten dan teleconsultaties doen. Patiënten die door een dokter moeten worden gezien, sturen ze door naar collega’s met wie afspraken zijn gemaakt. De nog werkende artsen die het te druk krijgen, krijgen de raad een telesecretariaat in te schakelen om oproepen te triëren. Bij de wachtposten wordt een triagecentrum geopend, dat mensen die niet ziek genoeg zijn naar huis stuurt met het advies een zelftest te doen.”

Code rood bereiken we als meer dan 40 procent van de huisartsen uitvalt. “Alle artsen die nog kunnen werken worden dan per gemeente op één locatie bijeengebracht, ondersteund door een gemeentelijk callcenter. Ook huisbezoeken worden dan centraal per gemeente of eerstelijnszone georganiseerd. Gewone dokterscontroles worden uitgesteld, apothekers kunnen herhalingsmedicatie afleveren.”

In het worstcasescenario valt meer dan de helft van de huisartsen uit. “Dan gaan alle huisartsenpraktijken dicht en blijft er maar één wachtpost over per eerstelijnszone. De triage wordt zoveel mogelijk telefonisch afgehandeld. Bij lokale besturen zal aan administratief personeel worden gevraagd om zoveel mogelijk werk over te nemen van de dokters.”

Siegfried Van Eygen hoopt dat het nooit zover komt. “We rekenen er nog altijd op dat omikron minder ziekmakend is, maar als de slechtste scenario’s waarheid worden, zal de eerstelijnszorg kapseizen. Berekeningen hebben we niet kunnen maken, daarvoor weten we nog niet genoeg over omikron.”