Nog geen uitslag, maar Nigeriaanse oppositie wil al nieuwe verkiezingen: ‘Dat zie je vaker in Afrikaanse landen’

Dag Joost. Waarom zijn deze verkiezingen zo belangrijk?

“De huidige president Buhari zwaait na twee termijnen af en hij laat het land slecht achter. De nieuwe president krijgt heel wat op zijn bord. De economische situatie is sterk achteruitgegaan en de veiligheid is ook niet verbeterd. Er zijn veel kidnappings door bendes, in het zuidoosten zijn er separatisten die zich willen afsplitsen en in het noordoosten is er de dreiging van jihadisten.

“Als Nigeria uit elkaar valt of failliet gaat, is dat slecht voor de regio, want binnen een regio die te maken heeft met veel militaire coups, geldt Nigeria juist als stabiel. Het land heeft een groot en sterk leger dat niet alleen binnen de eigen landsgrenzen opereert, maar ook op grote schaal bijdragen levert aan vredesmissies in het buitenland.”

De verkiezingen waren zaterdag. Wanneer wordt er een uitslag verwacht?

“Analisten die ik voor de verkiezingen sprak, schatten in dat er vandaag wel duidelijkheid zou zijn, maar het gaat traag. De resultaten worden per staat bekendgemaakt en op dit moment is er nog geen duidelijk beeld. Iedereen had verwacht dat het juist sneller zou gaan dan voorheen, omdat Nigeria nu een elektronisch kiessysteem gebruikt.

“Dat er nog geen uitslag is, roept daarom vragen op. Wat duidelijk is, is dat de verkiezingen grotendeels vreedzaam zijn verlopen. Er waren geen grote clashes of gevechten, zeggen Europese waarnemers. Maar ze zagen ook dat er stembureaus te laat openden en dat het uploaden van de resultaten in het elektronische systeem niet altijd even goed werkte.

“Die zorgen over dat systeem werken ook door in de politiek. Gisteren liepen vertegenwoordigers van de twee grootste oppositiepartijen weg uit het gebouw waar de kiescommissie de resultaten bekendmaakt. Vandaag riepen ze op de verkiezingen ongeldig te verklaren. Ook willen ze een vertrouwensstemming over de voorzitter van de kiescommissie.

“Ze vinden het proces niet doorzichtig genoeg. Die zorgen zijn niet helemaal onterecht. Aan de andere kant wordt het ook politiek gebruikt. Voormalige president Obasanjo, die lid is van oppositiepartij People’s Democratic Party (PDP) sorteerde voor op het in diskrediet brengen van de kiescommissie door te zeggen dat er geweld dreigt bij twijfel over de uitslag. Je ziet vaker in Afrikaanse landen dat de uitslag wordt aangevochten als die bepaalde partijen niet bevalt. Maar ik denk dat de systemen in Nigeria wel sterk genoeg zijn om zo’n test ervan te overleven.”

Normaal gaat het presidentschap of naar het All Progressives Congress (APC) - van de zittende president - of naar de People’s Democratic Party (PDP). Nu is er een derde kandidaat die kans maakt, en in grote steden de meeste stemmen krijgt. Maakt Peter Obi echt kans?

“Na het tellen van de stemmen in 14 van de 36 staten had Bola Tinubu van het APC 44 procent van de stemmen, Atiku Abubaka van de PDP 27 procent van de stemmen en daar niet ver achter zat Peter Obi van de Labourpartij met 22 procent van de stemmen. Opvallend is met name dat hij won in Lagos, de economisch belangrijkste stad, en in Abuja, de hoofdstad. Tinubu komt uit Lagos en was er jarenlang gouverneur, dus de verwachting was dat hij het daar goed zou doen. Het is echt zijn territorium.

“Obi is vooral populair onder jongeren en die wonen met name in de steden. Maar dat zegt niet veel over de rest van het land. De uitslag is daar van afhankelijk, want onder het Nigeriaanse systeem moet je in tweederde van de staten minstens 25 procent van de stemmen halen. Per regio zie je verschillen. In de noordelijke staat Kano, waar veiligheid een belangrijk thema is, haalde weer een vierde kandidaat de meeste stemmen. Dus er valt nu eigenlijk nog weinig te zeggen over wie wint.

“Je kunt wel zeggen dat Obi zichzelf het systeem heeft binnen gevochten, omdat het presidentschap normaal gesproken pingpongend heen en weer gaat tussen APC en PDP.”