Nieuwe troef in de race naar het Witte Huis: het klimaatplan

Terwijl de Democraten in het Amerikaanse Congres zich vooral bezighouden met de vraag of Donald Trump een impeachment-procedure aan z’n broek moet krijgen, praten de kandidaten voor de presidentsverkiezingen van 2020 liever over andere zaken. Zoals het CO₂-neutraal maken van de Amerikaanse economie.

Zelfs Joe Biden kon er niet meer omheen, deze week: de inhoud. Dinsdag publiceerde hij in allerijl een heus klimaatplan, in de hoop de Amerikaanse economie in 2050 CO₂-neutraal te hebben. Het is een nieuwe aanwijzing dat de Democratische voorverkiezingsrace voor het presidentschap in 2020 over veel meer moet gaan dan Trump alleen.

Biden, die al drie decennia president probeert te worden en als vicepresident van Obama de grootste naamsbekendheid geniet, was voor de aankondiging van zijn kandidatuur al koploper in de peilingen. Maar nadat hij in april zijn campagne had gelanceerd rondom de simpele boodschap ‘weg met Trump’, is hij de laatste weken aan het wegzakken. De Democratische kiezers verwachten meer.

Aanjager van de meer inhoudelijke tendens is Elizabeth Warren, de progressieve senator uit Massachusetts en voormalige professor die voor alle problemen van Amerika een gedetailleerde oplossing voorstelt. Sinds ze eind december als een van de eersten een route naar het presidentschap begon te verkennen heeft ze plannen ontvouwd om miljardairs te belasten, studieschulden kwijt te schelden, kinderen op te vangen en de macht van Silicon Valley te breken, met de bijbehorende getallen en financieringsplannen.

‘Gemanipuleerd systeem’

“De man in het Witte Huis is niet de oorzaak van wat er mis is, hij is slechts het laatste en meest extreme symptoom ervan”, zei Warren bij de aftrap van haar campagne in februari. “Het product van een gemanipuleerd systeem dat de rijken en machtigen helpt en de rest modder in het gezicht trapt. Als hij weg is, kunnen we niet doen alsof dit allemaal nooit gebeurd is.”

Een tijdje werd ze denigrerend weggezet als ‘policy wonk’, een beleidsnerd, maar dat hebben zij en haar aanhangers omgezet in een geuzennaam. Op verkiezingsbijeenkomsten lopen ze rond met T-shirts waarop in grote letters valt te lezen: “Warren heeft daar een plan voor”.

Woensdag werd ze zelfs gecomplimenteerd door Tucker Carlson, een rechtse praatpresentator van Fox News, die haar plannen had gelezen en vond dat haar “economische patriottisme” helemaal niet zo slecht is voor de Amerikaanse hardwerkende arbeider, en in elk geval beter dan het ongereguleerde kapitalisme van de Republikeinse partijleider Mitch McConnell. Voor de duidelijkheid zei hij wel dat hij nooit op haar zou stemmen, omdat ze ook een “pistoolafpakkende abortus-extremist” is, die het bovendien “niet zo nauw neemt” met haar raciale afkomst.

Langzaam neemt Warren met haar plannen afstand van het kandidatenpeloton, hoewel de eerdere vluchters Biden en Bernie Sanders nog ver voor liggen. Maar haar aanpak dwingt nu dus ook anderen tot meer details.

Plagiaat

Voor Biden is het klimaat een logische keuze. Op sociaal en economisch gebied is hij relatief rechts (donderdag sprak hij zich uit tegen financiële federale overheidssteun aan abortus), maar hij maakt zich al sinds jaren negentig zorgen over het versterkte broeikaseffect, en kan daarmee dus aansluiting vinden bij de linksere vleugels van de Democraten. In het 22 pagina’s tellende document betuigt hij zelfs steun aan de Green New Deal van progressief parlementariër Alexandria Ocasio-Cortez.

Dat het plan niet helemaal doordacht was, bleek al snel: het team van Biden had stukken over CO₂-opslag gekopieerd van de website van een fossiele lobbygroep. Woensdag erkende de campagne het knippen en plakken. Ook in een overhaast stuk over onderwijs bleek een passage overgeschreven (tijdens zijn presidentscampagne in 1988 struikelde Biden over een plagiaatkwestie).

Het feit dat Biden zich genoodzaakt voelde met een klimaatplan te komen toont ook aan hoe dat thema van bijzaak hoofdzaak is geworden onder de Democratische kiezers. Inmiddels hebben vijf kandidaten een strategie uitgestippeld, met federale investeringen die uiteenlopen van 1.500 tot 3.000 miljard dollar in tien jaar. Een van de kandidaten, gouverneur Jay Inslee van de staat Washington, heeft zelfs een single-issue campagne opgetuigd rond het klimaat.