Nieuwe poging om Antwerpse zorg te privatiseren: ‘De prijzen zullen alleen maar stijgen’

Antwerpen probeert al geruime tijd om de activiteiten van Zorgbedrijf Antwerpen deels uit handen te geven aan private partners. Een eerdere poging om investeerders aan te trekken werd een jaar geleden geblokkeerd door gouverneur Cathy Berx (cd&v), omdat de nodige wetteksten niet goedgekeurd waren in het Vlaams Parlement. Maandag buigt de Antwerpse gemeenteraad zich over een nieuw voorstel.

In het voorstel worden de 18 woon-zorgcentra en 3.700 serviceflats van Zorgbedrijf Antwerpen ondergebracht in een nieuwe private structuur, een zogenaamde woon-zorgvereniging. Die zou bestuurd worden door het OCMW en het ziekenhuisnetwerk ZNA. Volgens het stadsbestuur is dat nodig om de woon-zorgcentra financieel gezond te houden. Door de federale taxshift van de regering-Michel hebben private zorgbedrijven het financieel beter dan publieke.

De nieuwe structuur laat evenwel toe om ook andere, private partners aan boord te halen. In de oprichtingsteksten staat te lezen dat dat ook expliciet de bedoeling is. In principe mogen enkel partners “zonder winstoogmerk” aangetrokken worden. Toch vrezen critici dat de deur openstaat voor een diepgaande privatisering, waarbij middelen van publieke zorginstellingen steeds meer in de handen van aandeelhouders komen.

Kapitaalcowboys

“Alle grote commerciële zorgmultinationals werken tegenwoordig met vermomde vzw’s, die dus wel een commercieel doel hebben”, zegt Vlaams Parlementslid Lise Vandecasteele (PVDA). Het is het model waarmee grote zorgbedrijven de voorbije decennia rijk geworden zijn. Het beheer van de woon-zorgcentra werd ondergebracht in vzw’s van de bedrijven zelf. Die vzw’s kloppen daarna bij het bedrijf aan voor allerhande diensten waar ze erg veel voor betalen. Dat kan omdat het zorgbedrijf de facto met zichzelf zaken doet.

“Elke keer zien we dat privatiseren de prijzen niet doet zakken maar doet stijgen. Het is net nodig dat het stadsbestuur investeert in openbare woon-zorgcentra die betaalbaar en kwaliteitsvol zijn in plaats van ze af te stoten en erop te besparen”, zegt Vandecasteele nog.

Ook de vakbonden zijn bevreesd over de omvorming. “In de private sector liggen de prijzen veel hoger. Het is dus belangrijk voor de samenleving dat er voldoende publieke, betaalbare zorg overblijft. Helaas bespaart de stad Antwerpen al jaren op ouderenzorg. En zo schuiven ze de factuur door naar mensen die zorg nodig hebben, want het onvermijdelijke resultaat is dat de dagprijzen in de woon-zorgcentra zullen stijgen”, zegt Willy Van Den Berge, federaal secretaris van ACOD.

Binnen het Antwerpse stadsbestuur wordt de kritiek weggewuifd. “We zijn helemaal niet op zoek naar kapitaalcowboys. Het doel van deze operatie is niet om investeerders aan te trekken, maar om financieel met gelijke wapens te kunnen strijden tegenover de private sector. Dat moet net de kwaliteit van de zorg overeind houden,” klinkt het op het kabinet van bevoegd schepen Els van Doesburg (N-VA).