Nieuwe episode in ‘eeuwige mediaoorlog’ tussen Algerije en Marokko

In een reactie stelde Marokko de “volstrekt ongerechtvaardigde” beslissing te betreuren. De “bedrieglijke, werkelijk absurde” aantijgingen wees het van de hand. De Marokkaanse regering zette zichzelf neer als de grootmoedigste van de twee: zij zal een geloofwaardige en loyale partner blijven voor het Algerijnse volk, zei de Marokkaanse minister van Buitenlandse Zaken, ongeacht wat de regering zich in het hoofd haalt.

De consulaten in beide landen blijven wel open. Het verbreken van de diplomatieke banden is daarmee vooral een symbolische daad. Al decennia praten de Noord-Afrikaanse buren nauwelijks met elkaar en is de 1.400 kilometer lange grens die ze delen dicht, het gevolg van geopolitieke en territoriale twisten. De belangrijkste is die over de Westelijke Sahara, een gebied dat door Marokko wordt geclaimd en grotendeels wordt bezet. Algerije steunt de Saharaanse separatistenbeweging Polisario, een onvergeeflijke houding in de ogen van de Marokkaanse buur.

Andersom deelt Marokko ook steken uit. Bijvoorbeeld in de kwestie Kabylië, een gebied in het noorden van Algerije waar veel etnische Berbers wonen. Zij eisen (net als de Berbers in het onderdrukte Rif-gebied in Marokko) meer vrijheden. Vorige maand riep de Marokkaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties op het recht op zelfbeschikking van de Kabyliërs te respecteren. Algerije was witheet en riep zijn ambassadeur in Marokko terug.

Dat het buurland Kabylische separatisten zou steunen, voert Algerije nu aan als reden voor het doorsnijden van de diplomatieke banden. Deze separatisten zouden zelfs verantwoordelijk zijn voor de zware bosbranden die de afgelopen weken in het noorden van het land woedden, stelde de Algerijnse regering vorige week, een beschuldiging die verstoken bleef van enig bewijs. Zeker 69 mensen kwamen om bij de branden. Ook zou Marokko spionagesoftware hebben losgelaten op Algerijnse functionarissen.

Aandacht afleiden

Zo blijven de twee verwikkeld in een eeuwige mediaoorlog, zegt Bernabé López, emeritus-hoogleraar Arabische studies aan de Autónoma-universiteit in Madrid en Noord-Afrika-expert. Een mediaoorlog die beide landen gebruiken om de aandacht af te leiden van binnenlandse problemen, zoals de Algerijnse bosbranden, maar ook de uitzichtloze economische situatie voor grote delen van de bevolking. “Dan helpt het om een buitenlandse vijand aan te wijzen.”

Zullen Marokko en Algerije hun slepende ruzie ooit bijleggen? Dan moet er eerst een oplossing komen voor de Westelijke Sahara, zegt López. Marokko wil het gebied definitief annexeren, de VN bepleiten een referendum waarin de Saharanen zelf over hun lot mogen beschikken. Zolang daar geen uitsluitsel over komt, blijft de Westelijke Sahara voer voor diplomatieke conflicten. Niet alleen met Algerije, maar ook met Spanje, dat net aan het bijkomen is van een eigen vete met Marokko over het bieden van medische zorg aan een Saharaanse separatistenleider.