AchtergrondMilieuvervuiling
Nieuw onderzoek: Antwerpse haven is op een na meest vervuilende in Europa
De haven van Antwerpen is de op een na meest vervuilende haven van Europa. Dat stelt ngo Transport & Environment op basis van een nieuw onderzoek. De Antwerpse haven wordt mee verantwoordelijk geacht voor de uitstoot van 7,4 miljoen ton CO2 per jaar.
Transport & Environment heeft het over de CO2 die schepen uitstoten tijdens hun reis naar de Antwerpse haven. En over de CO2 die schepen uitstoten terwijl ze aangemeerd liggen in de haven. Ze gebruiken dan eigen dieselgeneratoren omdat ze stroom nodig hebben voor bijvoorbeeld verlichting en koeling.
Naar de uitstoot van de industrie om de haven heen wordt niet gekeken.
Volgens de groene drukkingsgroep is de Antwerpse haven zo mee verantwoordelijk voor 7,4 miljoen ton CO2-uitstoot per jaar. Ter vergelijking: een doorsnee-steenkoolcentrale stoot 4,5 miljoen ton CO2 per jaar uit. In de Antwerpse haven zelf wordt jaarlijks 351.000 ton CO2 uitgestoten door aangemeerde schepen.
In de top tien van meest vervuilende Europese havens staat Antwerpen op twee. Rotterdam is veruit de meest vervuilende. Na Antwerpen volgen Hamburg en Algeciras, de Spaanse haven bij de Straat van Gibraltar. De tweede plaats voor de Antwerpse haven is niet onlogisch aangezien Antwerpen ook de tweede haven van Europa is.
Walstroom
Met zijn onderzoek wil Transport & Environment het debat over de klimaatimpact van havens aanwakkeren. Volgens de ngo kunnen havens veel meer doen. Door schepen bij het aanmeren (hernieuwbare) stroom aan te bieden. Zogenaamde ‘walstroom’. En door mee te strijden voor een ambitieuze klimaatregelgeving. Europa wil de vervuiling van scheepvaart zwaarder belasten.
“De havens zouden een belangrijke rol moeten spelen in de vergroening. Maar ze staan steeds vaker pogingen om de sector op te schonen in de weg”, zegt Jacob Armstrong van Transport & Environment. De ngo onderstreept dat de uitstoot van de scheepvaart niet beperkt is tot enkel CO2. Het gaat ook onder meer om zwaveldioxide, dat slecht is voor de luchtkwaliteit.
In Antwerpen zelf bestaat er langer discussie over de vraag of grote cruiseschepen welkom zijn op de oevers van de stad. Onder de ludieke naam ‘Yogasnuivers tegen cruiseschepen’ werd in 2019 protest georganiseerd.
De Antwerpse haven verzekert in een schriftelijke reactie dat ze achter de groene klimaatambities van Europa staat. De haven wil bijvoorbeeld inzetten op walstroom voor schepen. “Zo hebben we begin vorig jaar met de havens van Rotterdam, Hamburg, Bremerhaven en Le Havre-Rouen-Paris een akkoord rond walstroom voor containerschepen getekend, met een deadline van 2028.”
De haven wil ook inzetten op alternatieve brandstoffen voor scheepvaart, zoals waterstof. “In onze eigen vloot gaan we al met de nieuwe brandstoffen waterstof en methanol aan de slag. We willen de eerste sleepboot die een van deze nieuwe brandstoffen gebruikt tegen 2023 in de vaart brengen”, luidt het.
Parijs
De scheepvaart is een erg vervuilende sector door het massale gebruik van de fossiele brandstof stookolie. Dit bijproduct van olie is smeriger dan benzine, kerosine en diesel, die ook uit olie worden gewonnen.
De uitstoot van scheepvaart is bovendien niet nationaal gebonden, zoals dat met energiecentrales en industrie het geval is. Hierdoor valt de scheepvaart sneller tussen de beleidsplooien. Tijdens de klimaattop in Parijs (2015) kon men het zo niet eens worden over de vraag of het land van herkomst, aankomst of alles er tussenin moest opdraaien voor de vervuiling.
Er werd besloten de scheepvaart een aparte overeenkomst te laten afsluiten. In 2018 legde de scheepvaart zichzelf een vermindering van 50 procent aan broeikasgassen op tegen 2050, in vergelijking met de uitstoot in 2008. Om de kilmaatdoelen van Parijs te halen is een vermindering tussen 70 en 100 procent nodig.
In de Europese Green Deal zit een voorstel om de scheepvaart voortaan op te nemen in het bestaande ETS-systeem, dat vervuiling belast op Europees niveau. Hoe dat juist moet gebeuren, is nog onduidelijk.
