‘Niets is uitgesloten’: gaat Frankrijk nu ook Leclerc-tanks leveren aan Oekraïne?

“Niets is uitgesloten.” President Emmanuel Macron zei het zondag nog, en woensdag herhaalde premier Élisabeth Borne zijn woorden in de Franse Senaat. Over de levering van zware tanks van Franse makelij aan Oekraïne wordt officieel nog altijd gesproken tussen beide landen. Evenzo wordt er nog officieel getwijfeld.

Nu Duitsland overstag is, dringt de vraag zich des te sterker op in Frankrijk: volgt het andere westerse landen in hun militaire steun aan Oekraïne door de eigen Leclerc tanks te gaan leveren?

De beslissing zal een dezer dagen vallen, kondigde minister van Strijdkrachten Sébastien Lecornu woensdagavond aan. Maar, voegde hij eraan toe: de belangrijkste verwachtingen zijn niet gericht op de Leclerc. “De realiteit is dat de Oekraïners ons andere verzoeken doen dan de Leclerc-tank.”

Pensioenhervorming

Vergeleken met Duitsland was in Frankrijk de interne druk om over de brug te komen met zware tanks tot dusver minder sterk. De binnenlandse agenda wordt gedomineerd door de aangekondigde pensioenhervorming, en de politieke oppositie – van extreem-rechts tot radicaal-links – staat terughoudend tegenover wapenleveranties. Rassemblement national, de grootste oppositiepartij in het parlement, benadrukt sinds het begin van de oorlog dat de Fransen niet voor de kosten van die oorlog mogen opdraaien. Op links wordt vooral gewaarschuwd dat Frankrijk geen partij in het conflict moet lijken.

De Franse twijfel laat zich daarnaast op meerdere manieren verklaren. President Macron stelt drie voorwaarden aan de levering van Franse zware tanks: die mag geen escalatie uitlokken, de steun moet effectief iets bijdragen, en bovendien mag de levering Frankrijks eigen defensiecapaciteit niet in gevaar brengen.

Dat laatste is een kritiek punt: de Franse Leclerc wordt sinds 2008 niet meer geproduceerd. Momenteel beschikt het land nog over 220 van deze tanks. Wat Frankrijk levert, gaat dus van de eigen gebruiksvoorraad af. En die is al zeer beperkt, zoals vorig jaar werd vastgesteld in een parlementair rapport over de militaire capaciteit.

Twijfels aan doeltreffendheid

Ook aan de doeltreffendheid van de Leclerc in Oekraïne wordt openlijk getwijfeld. De bevoorrading met brandstof en munitie is een ingewikkelde logistieke operatie, net als het bijbehorende onderhoud. Dat geldt evengoed voor Duitse en Amerikaanse tanks, maar van de Duitse Leopard zijn aanzienlijk meer tanks voorhanden op Europees grondgebied (ongeveer tweeduizend). Binnen Europa is Frankrijk het enige land dat over de Leclerc beschikt. “De uitwisseling tussen Franse en Oekraïense experts is gaande, vooral om de verhouding tussen kosten en baten van een dergelijke levering in te schatten”, citeerde dagblad Le Monde donderdag een “officiële bron”.

Eerder deze maand zegde Macron al de levering toe van een lichter type pantserwagen van Franse makelij, de AMX-10 RC. Dat werd gepresenteerd als een belangrijke stap: niet eerder ging er zulk zwaar West-Europese materieel naar het strijdtoneel in Oekraïne. Ook de Oekraïense minister van Defensie Oleksii Reznikov benadrukte het belang van die levering woensdag nogmaals in de krant Le Figaro. Reznikov suggereerde dat Frankrijk daarmee het proces in gang had gezet richting de levering van zware tanks vanuit het Westen. Mocht Frankrijk daarin nu verder gaan, voegde de minister daaraan toe, dan kan het uiteraard rekenen op de best mogelijke ontvangst van de Leclercs.

De Franse minister van Buitenlandse Zaken Catherine Colonna is donderdag aangekomen in de Oekraïense havenstad Odesa, waar ze haar Oekraïense evenknie Dmytro Koeleba zal ontmoeten. Ze zullen spreken over militaire hulp “die past bij de behoeften” van Oekraïne, kondigde Colonna aan. Ze benadrukte daarbij dat president Zelensky “om evidente redenen” niet zou hebben gevraagd om Leclercs, doelend op logistiek, onderhoud en voorraad. Volgens de Franse minister wilde Oekraïne al “sinds het begin” de Duitse Leopard 2, die Berlijn woensdag beloofde te leveren.