Vrijdag 24/03/2023

Nergens is het gevaarlijker om een vrouw te zijn: "Mannen kunnen hier doen wat ze willen"

Maria José Alvarado werd samen met haar zus vermoord. Beeld EPA
Maria José Alvarado werd samen met haar zus vermoord.Beeld EPA

13 november 2014: de kersverse miss Honduras en haar zus verdwijnen plots spoorloos. Zes dagen later werden hun lichamen gevonden aan de oever van een rivier. De dader bleek de vriend van Sofia te zijn. Gisteren werd hij schuldig bevonden aan moord en feminicide, een misdaad ten gevolge van pure vrouwenhaat. Plutarco Ruiz riskeert nu een celstraf tussen 45 en 60 jaar. Dit trieste voorbeeld is helaas symptomatisch voor het land Honduras: nergens is het gevaarlijker om een vrouw te zijn. "Mannen kunnen hier doen wat ze willen", stelt onderzoekster Neesa Medina.

Sven Van Malderen

Maria José en Sofia Alvarado werden allebei voor het laatst levend gezien op het verjaardagsfeest van Ruiz. Om zichzelf in te dekken, belde de man de volgende ochtend hun moeder op. Hij maakte haar wijs dat hij de twee jongedames in een wagen had zien stappen met volk dat hij niet kende. "Maar toen al vond ik dat hij zenuwachtig klonk", zou Teresa Munoz achteraf vertellen.

Uiteindelijk bleek dat Ruiz het niet kon verkroppen dat Sofia gedanst had met een andere man. De ruzie eindigde met een dodelijk schot. Maria Jose was getuige en probeerde nog te vluchten, maar zij kreeg twaalf kogels in de rug. Dat de brunette op het moment van haar begrafenis eigenlijk op het vliegtuig richting Londen had moeten zitten om daar deel te nemen aan de Miss World-verkiezing maakte het voorval alleen maar extra tragisch.

Soldaten dragen het lichaam van Miss Honduras weg. Beeld AFP
Soldaten dragen het lichaam van Miss Honduras weg.Beeld AFP

"Niet tevreden"
"We zijn niet tevreden met de uitspraak", reageert Teresa. "Bij Maria Jose is er enkel sprake van moord, maar het gaat ook hier om feminicide (waar nog strengere straffen op staan; nvdr). De kans bestaat dat we in beroep gaan."

Op papier klinkt Honduras als een tropisch paradijs, in realiteit zwaaien straatbendes en drugshandelaars er de plak. Het moordcijfer is er -met 95 slachtoffers per 100.000 inwoners- het hoogst van alle landen waar geen oorlog heerst. Sinds vorig jaar vluchten steeds meer vrouwen en onbegeleide minderjarigen richting de Verenigde Staten, net om te ontsnappen aan het geweld.

Agenten escorteerden Plutarcu Ruiz in 2014 naar het gerechtsgebouw. Beeld EPA
Agenten escorteerden Plutarcu Ruiz in 2014 naar het gerechtsgebouw.Beeld EPA

Om de 16 uur moord op een vrouw
Want het zijn inderdaad de dames die het het hardst te verduren krijgen. Volgens de Verenigde Naties vinden de meeste gevallen van feminicide in Honduras plaats. Om u een idee te geven: het land telt minder inwoners dan België, maar om de zestien uur wordt er wel een vrouw vermoord. Als meisje is het nergens gevaarlijker om te leven, besluit ABC News.

"Het enige ongewone aan de moord op mijn dochters is dat de politie en de media er aandacht aan besteed hebben", oordeelt Munoz. "Maria's beroemdheid heeft ervoor gezorgd dat hun lichamen zo snel gevonden werden. Anders zou ik nu waarschijnlijk nog altijd naar antwoorden aan het zoeken zijn. Hier in Honduras stellen vrouwen niets voor."

Ook hier wordt de dader stevig geëscorteerd. Beeld AFP
Ook hier wordt de dader stevig geëscorteerd.Beeld AFP

Kogels bepalen de macht
Een standpunt waar tv-beroemdheid en voormalig presidentskandidaat Salvador Nasrallah zich helemaal kan in vinden. "Er zijn veel meiden die exact hetzelfde lot ondergaan, maar bij hen komen de daders wel ongestraft weg. Maria José en Sofia zijn het slachtoffer geworden van een gewelddadig systeem."

Volgens ABC is een van de belangrijkste oorzaken de machocultuur die er heerst: de kogels bepalen wie de macht heeft. Tel daar een regering bij die machteloos staat tegen de drugswereld en er ontstaat een cultuur waar vooral vrouwen de klos zijn. "Mannen kunnen hier met vrouwen doen wat ze willen", stelt Neesa Medina. Zij is als onderzoekster verbonden aan het Centrum voor Vrouwenrechten in Honduras.

Ruiz werd gisteren schuldig bevonden aan moord en feminicide. Beeld AFP
Ruiz werd gisteren schuldig bevonden aan moord en feminicide.Beeld AFP

"Ze dreigden mijn dochter te verkrachten"
Ook het aantal verkrachtingen en gevallen van huiselijk geweld swingt de pan uit. Volgens een VN-rapport uit 2014 wordt 95 procent van alle seksueel geweld en feminicide zelfs nooit onderzocht.

In het tv-programma 'Nightline' deed een slachtoffer uit de doeken waarom ze al die tijd haar mond gehouden had. "Ik ben verkracht geweest door een machtige man uit het dorp. In een briefje dat achtergelaten werd, stond dat ik er niets mocht van zeggen. Anders zouden ze mijn dochter ontvoeren en haar verkrachten. Mijn zoon zou vermoord worden en zijn hoofd zou dan op een plateau voor mijn deur achtergelaten worden."

Mishandeld met machete
Ook tegen haar kinderen zweeg ze, zelfs nadat bleek dat ze zwanger geworden was van haar verkrachter. "Niemand zou mij de raad geven om tegen hem te getuigen, de meesten zouden zeggen dat ik best het land verlaat. Volgens mij heeft die man ook al een vrouw vermoord, maar daar is hij nooit voor gearresteerd." Haar familie leeft nu in een schuilplaats, in afwachting van een definitieve verhuis naar een veiliger land.

Het meeste geweld vindt echter nog steeds tussen de vier muren thuis plaats. Zo werd de dertigjarige Heydi Hernandez na een ruzie vreselijk mishandeld met een machete. De moeder van vijf kinderen moet nu voortleven zonder haar voeten en een onderbeen. Haar oudste dochter heeft alles zien gebeuren. "Mijn benen waren er heel erg aan toe. Een deel hing er enkel nog aan dankzij een stukje huid. Maar ik prijs me gelukkig dat ik nog leef, er zijn veel anderen die dat geluk niet gekend hebben. Het leven gaat verder, maar het wordt wel tijd dat er een einde komt aan al die mishandelingen door mannen."

Heydi Hernandez. Beeld ABC News
Heydi Hernandez.Beeld ABC News

Maar daders aangeven haalt in de realiteit weinig uit, weet Medina. "Is een kogel krachtiger dan een contactverbod? Ik denk het wel. We hebben het hier over vrouwen die minstens drie kinderen hebben. Als je haar niet kan garanderen dat haar gezin veilig blijft en enkel met een stuk papier op de proppen komt... Dan teken je bijna haar doodvonnis."

null Beeld AFP
Beeld AFP

Nu belangrijker dan ooit: steun kwaliteitsjournalistiek.

Neem een abonnement op De Morgen


Op alle artikelen, foto's en video's op demorgen.be rust auteursrecht. Deeplinken kan, maar dan zonder dat onze content in een nieuw frame op uw website verschijnt. Graag enkel de titel van onze website en de titel van het artikel vermelden in de link. Indien u teksten, foto's of video's op een andere manier wenst over te nemen, mail dan naar info@demorgen.be.
DPG Media nv – Mediaplein 1, 2018 Antwerpen – RPR Antwerpen nr. 0432.306.234