Neergang Jean-Claude Marcourt (PS): is het liedje van de machtige Luikse ‘club des cinq’ nu echt uitgezongen?

PS-voorzitter Paul Magnette vroeg Waals parlementsvoorzitter Jean-Claude Marcourt (PS) eind vorige week dan toch om ontslag te nemen. Zo lijkt het liedje van de de machtige Luikse ‘club des cinq’ nu wel echt uitgezongen.

Parlementsvoorzitter Jean-Claude Marcourt en griffier Frédéric Janssens lieten het midden november 2021 breed hangen in Dubai. Hun vierdaagse reisje kostte bijna 20.000 euro: ze vlogen in businessclass, verbleven in het vijfsterrenhotel The Palm en lieten zich rondleiden door een privégids.

Veel studiewerk verrichtten ze er evenwel niet: het verslag van hun reisje was niet langer dan vier zinnetjes. Ze arriveerden bovendien pas op de voorlaatste dag van de Waals-Brusselse week van de Wereldexpo, wat de officiële reden was die ze opgaven voor hun tripje naar het Midden-Oosten.

De andere leden van het bureau van het Waalse Parlement zouden Marcourt en de griffier aanvankelijk vergezellen naar Dubai, maar haakten uiteindelijk af. Ze zouden zelfs de officiële goedkeuring voor het luxueuze uitje hebben ingetrokken.

Ontspoorde rekeningen

Aanvankelijk bleef het stil aan de Brusselse Keizerslaan, waar het PS-hoofdkwartier huist, toen afgelopen week het ene na het andere saillante detail over de reis van Marcourt en Janssens in de Franstalige pers belandde.

De reis komt boven op de stapel onfrisse dossiers in het Waalse Parlement. Zo werd de griffier in september al geschorst vanwege zijn autoritaire managementstijl en de uit de pan swingende verbouwingskosten aan het parlementsgebouw. Oorspronkelijk zouden die 10 miljoen euro kosten, maar de uitgaven liepen al op tot 46 miljoen euro.

Eind vorige week kwam Magnette dan toch boven water. De PS-voorzitter probeerde op twee manieren het aandeel van Marcourt te minimaliseren: hij benadrukte de fouten van de griffier en hij zei dat alle leden van het bureau collectief de uitgaven van het parlement moesten controleren en dus collectief verantwoordelijk waren voor de ontsporingen.

Volgens hem zouden daarom alle bureauleden, het bestuursorgaan waarin parlementsleden van alle meerderheidspartijen zetelen, ontslag moeten nemen. Sophie Pécriaux, het andere PS-lid dat deel uitmaakt van het bureau, liet vrijdagavond al weten dat ze opstapt.

Ecolo en MR, de andere meerderheidspartijen van de Waalse regering, laten zich echter niet zo makkelijk mee in het bad trekken. MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez eiste zondag het ontslag van Marcourt en Janssens, maar niet van de rest van het bureau. Manu Disabato van Ecolo draaide de hele zaak om: “Laat me duidelijk zijn: als de voorzitter blijft zitten, neem ik ontslag.”

Frédéric Daerden, de voorzitter van de Luikse PS-federatie (waartoe Marcourt dus ook behoort) zei zondagochtend bij C’est pas tous les jours dimanche op RTL TVI dat Marcourt bereid is om samen met de andere leden van het bureau ontslag te nemen. Of dat klopt, is onduidelijk. Tussen de familie Daerden en Marcourt woedt een jarenlange rivaliteit.

Marcourt liet vrijdagavond aan Le Soir weten dat hij “niet weet waarom hij ontslag moet nemen”. Bij de PS valt te horen dat Marcourt juridisch laat onderzoeken of hij effectief moet vertrekken na deze faux pas. Voor alle duidelijkheid: Marcourt moet van de partijtop enkel ontslag nemen als voorzitter van het parlement en van het bureau. Hij kan wel gewoon parlementslid blijven.

De club van vijf

Marcourt was de laatste van de zogenaamde Luikse ‘club des cinq’, die nog veel macht en aanzien had. Tot die club behoren voorts Alain Mathot, Stéphane Moreau, André Gilles en Willy Demeyer. Jarenlang verdeelden zij de macht en dus ook de belangrijke posten onder elkaar: federaal, lokaal en regionaal, zowel voor als achter de schermen.

De Luikse federatie ging er ook prat op dat zij haar eigen koers vaarde en dat de nationale partijtop er nauwelijks wat aan te zeggen had. Moreau en Gilles donderden hard van hun troon door de affaires bij de intercommunale Publifin. In dat schandaal kregen politici geld voor vergaderingen die nooit hadden plaatsgevonden. Gilles was voorzitter van Publifin, Moreau was de topman van Nethys, de operationele arm van Publifin. Zij waren de mannen in de coulissen.

Demeyer stond als Luikse burgemeester in de schijnwerpers. Hij kon in 2017, toen het bedrog bij Publifin aan het licht kwam, wel burgemeester blijven, maar moest ontslag nemen uit de Kamer en als voorzitter van de Luikse federatie.

Alain Mathot, zoon van Guy Mathot, was lange tijd burgemeester van Seraing en ondervoorzitter van de intercommunale Publipart, waar Publifin aandeelhouder was. Ook hij moest daar ontslag nemen door dezelfde affaire. Mathot werd dit jaar ook veroordeeld tot twaalf maanden cel met uitstel in een andere zaak, die draaide rond de corruptie bij de verbrandingsoven in Herstal.

Het desavoueren van Marcourt door Magnette toont aan hoe de tijden veranderd zijn bij de PS. Elio Di Rupo, nu minister-president van Wallonië, probeerde meermaals de macht van de Luikse club te breken, maar deed dat telkens weifelend. Hij durfde nooit rechtstreeks in de aanval gaan tegen deze eigenzinnige federatie.

Magnette reageert strenger op minder zwaarwegende feiten, wellicht omdat hij – veel meer dan zijn voorganger – de opmars moet verduren van de extreemlinkse PTB-PVDA.