Nederland past opvallende regel aan: kroonprinses mag met vrouw trouwen en toch koningin worden

Premier Mark Rutte gaf dinsdag antwoord op vragen over mogelijke problemen met erfopvolging. Eerder waren er Kamervragen gesteld over het onderwerp omdat schrijver Peter Rehwinkel in zijn boek Amalia, de plicht roept stelde dat zij afstand zou moeten doen van de troon als zij met een vrouw zou trouwen. Veel Nederlanders vonden dat achterhaald.

Het kabinet vindt dat de erfopvolger ook kan trouwen met iemand van hetzelfde geslacht. Dat zou niet hoeven leiden tot het afstand moeten doen van de troon. Volgens de minister-president is het aan een toekomstig kabinet en Staten-Generaal om te zijner tijd, als deze situatie zich met een troonopvolger zou voordoen, zonodig stil te staan bij de “afstammingsrechtelijke positie” van kinderen die worden geboren tijdens een homohuwelijk. Rutte vindt het “niet dienstig om nu vooruit te lopen op een dergelijke weging omtrent de erfopvolging”, omdat feiten en omstandigheden van zo’n specifiek geval “door de tijd heen ook kunnen veranderen”.

Toestemmingswet

In de toestemmingswet, die noodzakelijk is bij elk huwelijk van een troonpretendent die zijn of haar recht op opvolging wil behouden, zou dan op de positie van toekomstige kinderen moeten worden ingegaan. Als die dankzij donoren worden geboren, roept dat volgens Rutte vragen op over “het dan geldende afstammingsrecht”. Dat er ten aanzien van het moderne familierecht “fundamenteel een spanning is met het gesloten systeem van erfopvolging in de Grondwet”, noemt de premier “onvermijdelijk”.

Erfelijkheid mag dan een relict zijn, ondemocratisch bovendien, het geeft volgens Rutte wel “objectieve en eenduidige gronden” op wie het koningschap overgaat.

In 2000 schreef toenmalig premier Wim Kok aan de Kamer dat een erfopvolger die huwt met iemand van gelijk geslacht geen aanspraak kan maken op het koningschap. De verstoring van de erfelijkheid was zijn argument. Een klein jaar later werd het homohuwelijk wettelijk mogelijk gemaakt.