Na vertrek van Calvo: ‘Het is wat gemakkelijk om te waarschuwen voor een pikzwarte zondag, maar dan wel zelf weg te stappen’

Groen-politicus Kristof Calvo zegt de nationale politiek vaarwel. Het ooit jongst verkozen Kamerlid wil nu ‘strijden voor zijn ideeën’ in thuisstad Mechelen. ‘Calvo zocht al een tijdje naar de juiste positie in zijn partij en in de nationale politiek’, analyseert Bart Eeckhout.

Goeiemiddag, Bart. De rol van Kristof Calvo op nationaal niveau was al langer wat minder prominent. Zat dit afscheid eraan te komen, of komt het toch nog als een verrassing?

“De lijst van Groen-politici die de nationale politiek verlaten, begint ondertussen vrij lang te worden. Die opeenvolging van exits is hoe dan ook een zware klap voor de partij. Dat komt dan nog eens op een moment dat ze het ook in de federale regering moeilijk heeft (onder meer na de kernuitstap, door de Bpost-affaire en de recente uitspraken van premier De Croo over de natuurherstelwet, red.), dat de peilingen tegenslaan en dat de groenen snakken naar een streepje goed nieuws. Met Calvo geeft nu opnieuw een nationaal boegbeeld er de brui aan, na Björn Rzoska en Elisabeth Meuleman. Dat komt voor de partij toch wel erg ongelegen.

“Wel was Calvo al een tijdje op zoek naar de juiste positie in zijn partij en in de nationale politiek. Hij heeft nog wel meegeschreven aan het regeerakkoord en hij hamert hard op die politieke vernieuwing, maar nu heerst er over het parlement toch een sfeer van affairisme, door de onduidelijkheid over financiële stromen en pensioenbonussen. Calvo vecht voor een stevige hervorming van de partijfinanciering, maar zelfs in dit wantrouwige klimaat blijft de weerstand groot. Hij zal in de Kamer inmiddels wel het gevoel hebben dat hij aan het vechten was tegen de bierkaai.

“Bij de vorming van de Vivaldi-regering liep hij nog een ministerpost mis, maar ik denk dat de rancune daarover ondertussen wel verteerd is. Dat zal dus niet meegespeeld hebben in zijn beslissing. Wel zal Calvo ingezien hebben dat het moeilijk zal worden om ooit nog in een regering te komen. Enerzijds omdat het vrij onzeker is of Groen nog in een volgende regering kan komen, zoals het er nu uitziet in de peilingen. Maar anderzijds ook omdat hij binnen zijn partij altijd een buitenbeen is geweest.”

Volgt hij nu ook niet gewoon zijn eigen principes, die van de politieke vernieuwing?

“Op zich zit Calvo al sinds 2010 in de Kamer en heeft hij dus al een uitzondering gekregen voor zijn derde termijn, zoals de regel is bij Groen. Dat zal dus waarschijnlijk niet de doorslag hebben gegeven.

“Wel zal hij zich realiseren dat het moeilijk is om de punten die hij belangrijk vindt nog in praktijk te brengen. Zijn evaluatie over Vivaldi, een regering waarvan hij dacht dat ze tot veel vernieuwing is staat zou zijn, moet somber ogen. En dan kan hij zich afvragen: als het in deze constellatie niet lukt, wanneer dan wel?”

Calvo kiest nu voor Mechelen. Wat zijn de ambities daar?

“Groen staat in Mechelen al een tijdje op een lijst samen met de liberalen van Bart Somers, die er ook de burgemeester leveren. Volgens de nieuwe spelregels bij de lokale verkiezingen krijgt de grootste partij het initiatiefrecht voor de coalitieverkiezingen en wordt het stemmenkanon op die lijst de burgemeester.

“De kans is dus het grootst dat Calvo met Groen op die lijst blijft staan. Maar dan lijkt een schepenambt voor Calvo mij het hoogst haalbare.”

Hij wil nu meer tijd steken in een ‘strijd voor ideeën’. Dat klinkt abstract, wat bedoelt hij daarmee?

“Eigenlijk maakt hij met die woorden een strenge evaluatie van de rol van parlementsleden in de Kamer. In het parlement kan hij niet strijden voor de punten die hij belangrijk vindt, maar als het daar niet kan, waar dan wel? Het parlement zou net de plaats bij uitstek moeten zijn om te strijden voor je ideeën. Hij maakt dus de conclusie dat er iets grondig mis is met de werking van ons parlement.

“Dat is toch de rode draad bij mensen die je de laatste jaren ziet vertrekken. Niet alleen bij Groen, maar ook bij Valerie Van Peel van N-VA en John Crombez van Vooruit bijvoorbeeld. Bij al die mensen leeft toch een zekere frustratie over de slagkracht van het parlement en wat ze er precies kunnen betekenen.”

Calvo waarschuwt ook nog voor een nieuwe Zwarte Zondag, een ‘pikzwarte’ deze keer. Is het dan niet wat gemakkelijk om zich zelf terug te trekken?

“Ja, dat vind ik wel. Hij maakt een uitgesproken analyse en origineel is die op zich niet, als je de peilingen van de laatste maanden bekijkt. Maar in de peilingen zie je die radicalisering aan twee kanten, dus ook langs links. Het belooft niet alleen een pikzwarte, maar ook dieprode zondag te worden, en dat kan ook Groen parten spelen. Ooit had Groen de ambitie om de grootste linkse partij te worden, maar nu mogen ze bijna blij zijn als ze er überhaupt nog bij zijn in het parlement.

“Het is inderdaad wat gemakkelijk om daarvoor te waarschuwen, maar dan wel weg te stappen. Si tous les dégoûtés s’en vont, il n’y a que les dégoûtants qui restent. Als je vreest voor donkere politieke tijden, dan is het toch consequenter om je juist wel aan te melden voor de strijd?”

Zoals je al zei, de lijst van nationale politici die vertrekken bij Groen wordt steeds langer. Wat is er aan de hand bij die partij?

“Hier speelt toch een psychologisch effect mee. Voor een groene partij is het tegenwoordig erg moeilijk om punten te halen. Ooit heeft Groen op het punt gestaan om door te breken tot een partij die een centrumpositie bekleedt, maar dat is helemaal in duigen gevallen. Zelfs de strijd tegen klimaatverandering is momenteel behoorlijk gecontesteerd.

“Voor mensen die daar elke dag middenin zitten, moet dat behoorlijk frustrerend en vermoeiend zijn. Er leeft een gevoel dat het te moeilijk is om op nationaal niveau nog iets te betekenen, en dat er op lokaal vlak wel nog punten waar te maken zijn, ‘dichter bij de mensen’.

“Je kunt dat zeker zien als een vlucht. En die vlucht zie je het meest bij een partij die het op dit moment moeilijk heeft.”