Na dodelijk treinongeluk heerst woede in Griekenland over verwaarlozing spoor

Volgens de demonstranten en de stakers draagt de Griekse regering schuld voor het ongeluk, omdat zij verzuimd heeft te investeren in de veiligheid van het spoor. Dinsdagavond kwamen een goederen- en passagierstrein met elkaar in botsing. In de passagierstrein zaten veel studenten die terugkeerden naar Thessaloniki, nadat zij het begin van de orthodoxe vastentijd met hun familie hadden gevierd.

Na de botsing vloog de passagierstrein in brand, waarbij de temperatuur in het voorste rijtuig opliep tot 1.300 graden Celsius. Veel slachtoffers kunnen slechts geïdentificeerd worden aan de hand van dna-materiaal dat hun familie ter beschikking heeft gesteld.

Menselijke fout

Veel Grieken beschouwen de botsing niet als een tragisch ongeluk, maar als gevolg van jarenlang politiek falen. “Pijn is omgeslagen in woede over de tientallen dode en gewonde collega’s en medeburgers”, liet de vakbond van spoorwegpersoneel weten.

Na het ongeluk werd de 59-jarige stationschef van Larissa gearresteerd. Hij zou vergeten zijn een wissel om te zetten. Premier Kyriakos Mitsotakis sprak van een “tragische menselijke vergissing”. Die opmerking schoot de vakbonden in het verkeerde keelgat. Als de stationschef een fout heeft gemaakt, is dat slechts de laatste schakel in een keten van vergissingen en nalatigheid, vinden zij.

De stationschef, die zijn huidige functie pas een maand had, is donderdag voorgeleid. Volgens zijn advocaat heeft zijn cliënt de veiligheidsprocedure gedeeltelijk gevolgd en had hij “mogelijk voorzichtiger kunnen zijn, waarvoor hij verantwoordelijkheid neemt, maar tot op zekere hoogte”. “Hier is sprake van nalatigheid door vele factoren.”

Veiligheidssysteem

Uit een opname van de communicatie tussen de machinist en de stationschef zou blijken dat de laatste de opdracht geeft een rood sein te negeren. Dat zou gebruikelijk zijn bij de Griekse spoorwegen, vanwege het slecht functionerende signaleringssysteem.

In de meeste Europese landen wordt de veiligheid op het spoor bewaakt met elektronische hulpmiddelen. Zo’n systeem was ook op de lijn Athene-Thessaloniki aanwezig, aldus vakbondsbestuurder Vassilis Zavogiannis, maar is nooit in werking gesteld. Daardoor rustte alle verantwoordelijkheid op de schouders van de stationschef.

“In het jaar 2023 was deze lijn totaal afhankelijk van de menselijke factor. Onze treinen rijden zoals ze dertig jaar geleden reden. Het is alsof je een kuil voor je huis hebt. Je weet het, je vermijdt hem, maar uiteindelijk val je er een keertje in”, aldus Zavogiannis.

Privatisering

De vakbonden hebben herhaaldelijk aangedrongen op een betere elektronische beveiliging van het spoor. Het ongeluk heeft in elk geval een politiek slachtoffer geëist. Woensdag nam minister van Transport Kostas Karamanlis in tranen ontslag. “De Griekse spoorwegen zijn de 21ste eeuw niet waardig”, erkende hij.

De verwaarlozing van het spoor werd mede in de hand gewerkt door de Griekse eurocrisis. In 2017 werd de spoorwegen gedeeltelijk verkocht aan het Italiaanse staatsbedrijf Ferrovie dello Stato Italiane, als onderdeel van een privatiseringsprogramma dat door de EU werd opgelegd.

Yanis Varoufakis, destijds als minister van Financiën tegenstander van deze EU-maatregel, reageerde dan ook meteen op het ongeluk. “Na een periode van rouw zullen we in het Griekse parlement de onderliggende oorzaak ter sprake brengen”, twitterde hij. “Een tragedie die werd veroorzaakt door een slechte privatisering van de spoorwegen.”