Vijf vragenNatuurbeheer
Moeten we binnenkort afscheid nemen van de wereldberoemde eeuwenoude sequoia-bomen? ‘Hun toekomst oogt somber’
Hevige bosbranden bedreigen nog steeds de eeuwenoude sequoia’s in Californië. De bomen blijken niet opgewassen tegen een combinatie van gewijzigd bosbeheer en klimaatverandering. ‘Deze branden zijn destructiever dan wat de bomen gewend zijn’, zegt klimaatwetenschapper Valerie Trouet (Universiteit van Arizona).
Wat maakt deze bomen zo bijzonder?
Trouet: “Ze behoren tot de grootste en oudste ter wereld. Verschillende exemplaren zijn meer dan tweeduizend jaar oud. Ze kunnen tot negentig meter hoog worden, met een diameter van wel tien meter.”
De bomen zijn normaal gezien goed bestand tegen vuur, en hebben het zelfs nodig.
“Bosbranden zijn een natuurlijk onderdeel van het bosecosysteem in de Sierra Nevada. De sequoia’s hebben een dikke bast, van wel 30 tot 50 centimeter, die hen tegen het vuur beschermt. Ze hebben ook geen laaghangende takken, zodat hun kruin niet makkelijk vuur vat. De bomen hebben bovendien vuur nodig om zich voort te planten. De hitte doet de zaden uit hun vruchten springen. En het vuur maakt komaf met grassen en struiken die zouden kunnen concurreren met de jonge boompjes. Maar de branden waar de bomen zich gedurende hun evolutie aan hebben aangepast, zijn niet te vergelijken met wat we nu meemaken.”
Wat is er anders aan deze branden?
“Ze zijn veel groter, heter en destructiever. Dat is deels een gevolg van veranderd bosbeheer. Vroeger woedde om de tien à vijftien jaar een brand die laag bij de grond bleef en de sequoia’s niet echt kon bedreigen. Aan het begin van de 20ste eeuw is men - met de beste bedoelingen - die branden beginnen te bestrijden. Het gevolg is dat er zich grote hoeveelheden brandbaar materiaal konden opstapelen nu die natuurlijke opkuis achterwege bleef.
“Gecontroleerde branden die dat natuurlijke proces nabootsen, kunnen het risico op destructieve branden verlagen. Maar dat gebeurt te weinig. Het is duur, arbeidsintensief en er is altijd een risico dat het toch uit de hand loopt. De maatregel is ook niet populair door de impact op de luchtkwaliteit en het uitzicht in nabijgelegen populaire nationale parken zoals Yosemite National Park.”
Zit de klimaatverandering hier ook voor iets tussen?
“Die zorgt ervoor dat er vaker droogteperiodes voorkomen, wat het risico op branden verhoogt. Het brandseizoen wordt ook langer. Branden in deze tijd van het jaar zijn normaal, maar vorig jaar waren er al branden in mei en juni. Hogere temperaturen maken de branden voor de brandweerlieden bovendien moeilijker en gevaarlijker om te bestrijden.”
Is de sequoia als soort in gevaar?
“Het is niet de eerste keer dat de bomen door branden worden bedreigd. Vorig jaar ging al 10 procent van de sequoia’s in de Sierra Nevada in vlammen op. En dit is de enige plek ter wereld waar de bomen van nature groeien. Je kunt wel nieuwe planten, maar het duurt dan toch een paar duizend jaar tot je opnieuw zulke monumentale bomen hebt. Bovendien bemoeilijken de hevige branden ook de natuurlijke verjonging van de sequoia’s, doordat de jonge boompjes minder goed groeien in de verschroeide aarde. Ook de toenemende droogte in het gebied is een probleem. Alles bij elkaar oogt de toekomst somber voor de sequoia’s.”
