Minister Verlinden wil voor iedere politieagent een taser, maar is dat wel veilig?

Minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) wil de omstreden taser opnemen in de standaarduitrusting van de politie. Het stroomstootwapen zou politiemensen extra beschermen en een ontradend effect hebben tijdens bedreiging, maar studies wijzen daarnaast op honderden doden door het gebruik van stroomstootwapens. Ook de vakbonden zijn nog niet helemaal overtuigd: ‘Dit zal wéér geld kosten.’

In de Verenigde Staten bestaat het gebruik van de stroomstootwapen tijdens het politiewerk al tientallen jaren. Ook bij onze noorderburen zijn intussen 17.000 politieagenten opgeleid om sinds begin dit jaar een taser te gebruiken bij bedreiging op het veld. Zo’n stroomstootwapen, dat via twee naalden voor vijf seconden lang 50.000 volt door een lichaam jaagt, maakt iemand in een klap tijdelijk verlamd. De persoon valt verkrampt neer op de grond door de elektrische schok en kan voor een moment niets zeggen. Daarna zou al snel herstel volgen, maar enkele studies wezen uit dat die waarheid niet zo zuiver is. Volgens Amerikaans onderzoek worden tasers namelijk in verband gebracht met honderden doden — soms direct, vaak indirect — na gebruik van zo’n wapen door politiediensten.

Tiental keer ingezet

Toch wil minister Annelies Verlinden (CD&V) de taser ook in België incorporeren. “Dat idee ligt al even op tafel omdat we gebruik willen maken van alle helpende technische hulpmiddelen die er bestaan”, klinkt het vanuit haar kabinet. “We kijken naar mogelijkheden die de bescherming van onze politiemensen beter maken. Een taser is er daar een van. Er loopt een proefproject bij 35 politiezones over het hele land, waarna het hulpmiddel zal worden geëvalueerd. Of het niet gevaarlijk is? In ons land werd het wapen al een tiental keer ingezet, en er zijn nog geen ernstige verwondingen vastgesteld.”

De eerste politiezone die deel uitmaakte van dat proefproject, is zone Westkust. Sinds 2018 mogen opgeleide agenten de stroomstootwapens gebruiken wanneer ze tijdens hun werk bedreigd worden. “Als een agressieveling bijvoorbeeld zelf een wapen bovenhaalt of richt naar onze mensen”, zegt Christiaan De Ridder, directeur Interventie binnen de zone. “Anders zouden we een vuurwapen moeten gebruiken. Op het moment dat de taser tevoorschijn wordt gehaald, werkt die daarbovenop al ontradend voor geweld. Het toestel is bij ons al een paar keer ingezet en telkens liep de interventie veilig af. De evaluatie van de taser is meer dan positief.”

“Wel is een goede opleiding vereist”, geeft De Ridder nog mee. “Die maakt dan duidelijk wanneer een taser mag worden ingezet en hoe die wordt gebruikt. Er circuleren veel Amerikaanse filmpjes op het internet waar zo’n interventie slecht afloopt en agenten bij bepaalde types te veel stroom stoten. Dat mag bij ons niet het geval zijn.”

Juridische bescherming

En net daar vrezen de politievakbonden voor. Volgens hen is er te weinig geld voor een deftige opleiding. “De tactische en praktische procedures moeten worden herzien”, zegt Luc Breugelmans van ACOD. “Agenten moeten het gebruik van de taser testen, maar ook dat zal weer geld kosten.” De vakbonden vinden het in het algemeen een goed idee dat de politie extra wordt beschermd, maar vrezen wel voor het juridische kader wanneer er toch een dode valt na een stroomstoot. “Het kan zijn dat iemand met een zwak hart getroffen wordt en aan de gevolgen overlijdt”, zegt Breugelmans. “Dat kan je niet op voorhand weten. Maar een agent mag daar niet voor verantwoordelijk worden gesteld. We willen eerst zekerheid over die juridische bescherming.”

Volgens Verlinden is een juridische aanpassing niet nodig. “De politieagenten zullen beschermd zijn”, klinkt het. “Voor het gebruik van een taser geldt dezelfde procedure als bij incidenten met een vuurwapen. Er wordt op alle facetten onderzocht of het gebruik van het toestel terecht was.” Wanneer de taser overal mag worden ingezet is nog niet bepaald. De testfase in verschillende politiezones loopt nog tot eind 2022, pas daarna wordt het stroomstootwapen geëvalueerd.