Minister Demir vecht bouwvergunningen in overstromingsgebied aan, Groen wil verder gaan

Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) heeft de opdracht gegeven om in beroep te gaan tegen elke bouwvergunning in 235 overstromingsgevoelige ‘signaalgebieden’. Hoewel die gebieden al lang bekend zijn, is er nog steeds geen wettelijk kader dat het bouwverbod regelt. Onverantwoord, vindt Groen.

Vier jaar geleden heeft de Vlaamse regering 235 ‘signaalgebieden’ aangeduid die in een gevarenzone liggen voor overstromingen. Het gaat om 3.339 hectare aan nog niet bebouwde bouwgrond. Door de risico’s voor hoog water of omdat ze perfect zouden zijn als natuurlijke spons besloot Vlaanderen om die zones te beveiligen. Bekijk hier op de kaart of uw woning in dergelijk gebied ligt.

Zo is twee jaar geleden afgesproken dat 1.595 hectare daarvan ‘watergevoelig openruimtegebied’ is waar niet meer zou mogen worden gebouwd omdat het onderlopen bij de minste regen. De overige 1.744 hectare moet een extra strenge ‘watertoets’ ondergaan wanneer je er toch nog zou bouwen. Dat is een doorlichting van de overstromingsrisico’s. Het verdict kan zijn dat je toch niet mag bouwen of dat je de bouw moet aanpassen, bijvoorbeeld met een kelder die mag onderlopen.

Hoewel de signaalgebieden dus al een hele tijd zijn aangeduid, vaardigen lokale besturen nog steeds bouwvergunningen uit voor deze gebieden. Naar aanleiding van de overstromingen de voorbije weken heeft minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) het Departement Omgeving daarom de opdracht gegeven om tegen al die vergunningen systematisch in beroep te gaan. “Dat is nu ook per brief aan alle lokale besturen meegedeeld”, zegt Demir. “Daarmee doe ik een uitdrukkelijke oproep aan alle lokale besturen, want dit is een gedeelde verantwoordelijkheid die ook zij mee moeten opnemen.”

Voor Groen is dat onvoldoende. “De overstromingen vragen om een consequent beleid dat kijkt naar de lange termijn, zoals dus nota bene is voorzien”, zegt Vlaams Parlementslid Mieke Schauvliege. “Kopers informeren en tijdrovende procedureslagen in individuele bouwdossiers, zoals de minister het nu aanpakt, volstaan niet in deze klimaatcrisis.”

Schauvliege roept Demir op om het vier jaar geleden afgesproken plan dringend binnen te koppen. “Alles ligt sinds 2018 klaar”, zegt Schauvliege. “Er is aangeduid wat met welk gebied moet gebeuren en de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening is aangepast om de afspraken mogelijk te maken. Maar de huidige Vlaamse regering duwt niet door. Dat is onverantwoord.”

De regering moet de lijst nog definitief afhameren, waarop een openbaar onderzoek volgt. Daarna kan Vlaanderen de nieuwe bestemmingen in een wettelijk besluit verankeren. Zolang dat niet gebeurd is, betaalt de burger de tol, meent Schauvliege. “Zolang er niet definitief vastligt welke plekken geen bouwgrond meer zijn, is er rechtsonzekerheid en vaardigen lokale besturen nog bouwvergunningen uit in signaalgebieden.”

Vrijblijvend

Maar de signaalgebieden wettelijk vastleggen, betekent dat Vlaanderen eigenaars zal moeten compenseren. En daar stoot de regering op onenigheid die ook in de bouwshift aanhoudt: er is nog altijd geen akkoord over het ‘instrumentendecreet’, dat vastlegt hoe eigenaars die de waarde van hun gronden zien verminderen door ingrijpen van de overheid vergoed worden.

Professor hydrologie Patrick Willems (KU Leuven) reageert dat het “inderdaad beter zou zijn mochten die 235 signaalgebieden juridisch verankerd worden. Nu is het nog te vrijblijvend, terwijl alle hydrologen het erover eens zijn dat je daar beter niet meer bouwt.”