Miljarden euro’s in geïnvesteerd, en na één training staan de nieuwe Duitse pantservoertuigen al sputterend aan de kant

Had de Duitse minister van Defensie Christine Lambrecht eindelijk goed nieuws van het politieke front, gooit de militaire realiteit weer roet in het eten. Daags nadat Lambrecht vorige week meldde dat de eerste 13 van de befaamde 100 miljard euro voor een historische upgrade van de Bundeswehr nu daadwerkelijk zijn besteed, blijkt dat een van de voornaamste ontvangers van dat geld al rokend en sputterend aan de rand van het slagveld staat – nog voor het eerste vijandelijke schot ooit is gelost.

Zoals vaker vond het slechte nieuws haar weg naar buiten dankzij een lek, naar weekblad Der Spiegel, vanuit het Berlijnse defensiehoofdkwartier dat bekendstaat als een ambtelijk-politieke slangenkuil. Dit keer betrof het een interne brandbrief van generaal-majoor Ruprecht von Butler, commandant van de tiende tankdivisie. Boodschap: het Puma-infanteriegevechtsvoertuig is volstrekt niet inzetbaar. Achttien stuks deden er de afgelopen weken mee aan een oefening, voorafgaand aan hun NAVO-inzet in Oost-Europa volgend jaar.

Aan het einde van de oefening waren er functioneel: nul.

“De laatste twee kampten op de schietdag gisteren na anderhalf uur met problemen in de toren”, aldus Von Butler in zijn brief aan de opperbevelhebber van de Duitse landstrijdkrachten, luitenant-generaal Alfons Mais. De twee begrijpen elkaar ongetwijfeld goed, want diezelfde Mais luidde vlak na de Russische aanval op Oekraïne zelf ook al de noodklok. “Het is oorlog in Europa, en de Bundeswehr staat met min of meer lege handen“, schreef Mais op LinkedIn. De allerhoogste tijd, schreef hij, dat de Duitse strijdkrachten zich opnieuw “positioneerden”.

Organisatorische problemen

Nog diezelfde week kondigde bondskanselier Olaf Scholz in zijn zogenoemde Zeitenwende-speech de giga-investering aan van 100 miljard euro in de strijdkrachten, en even leek het alsof daarmee een nieuwe militaire grootmacht geboren was. Maar de problemen met de Puma’s zijn exemplarisch voor de schijnbaar onoverkomelijke materiële en organisatorische problemen rond de Duitse strijdkrachten, en het lijkt er niet op dat 100 miljard euro die zomaar kunnen oplossen.

Aan alles is tekort, van nachtkijkers tot wintersokken tot munitie tot persoonlijk beschermingsmaterieel. Wat wel voorradig is, zeggen militairen, duurt dankzij de notoire militaire bureaucratie een eeuwigheid om in handen te krijgen. De Duitse belastingbetaler ziet al jaren hoofdschuddend aan hoe het maken van het ene na het andere hypergeavanceerde nieuwe (wapen)systeem ontaardt in schier eindeloze vertragingen en budgetoverschrijdingen. De NH90-transporthelikopter, de Tiger-gevechtshelikopter en ook het Puma-infanteriegevechtsvoertuig: allemaal types voer- en vliegtuigen die ook elders gekocht kunnen worden, maar de Duitsers maken liever zelf het allerbeste.

Kloppend hart

Op papier is de Puma dan ook onoverwinnelijk. “Het meest geavanceerde infanteriegevechtsvoertuig ter wereld”, jubelt fabrikant Krauss-Maffei Wegmann op zijn website. Ongeëvenaarde bescherming van de bemanning tegen alles van IED’s (geïmproviseerde explosieven, red.) tot antitankraketten. Exceptioneel manoeuvreerbaar. Extreem klimaatbestendig. Baanbrekende technologie.

Tenminste, als hij het doet. Het lijkt erop dat de technologische hoogstandjes die het apparaat zo machtig maken, ook zijn achilleshiel zijn. Na crisisberaad maandag besloot de Duitse regering voorlopig af te zien van de voorgenomen aankoop van nieuwe Puma’s. De 350 stuks die al besteld zijn, moeten zich eerst ‘stabiel’ tonen.

Extra pijnlijk: de 37ste Panzergrenadierbrigade, waartoe de achttien kapotte Puma’s behoren, wordt volgend jaar, als Duitsland de roterende leiding erover krijgt, het kloppend hart van de NAVO’s ‘Very High Readiness Joint Task Force’ (VJTF). Die moet de oostflanken van Europa beschermen. Dat kan de brigade nog steeds, verzekerde Defensieminister Lambrecht maandag. Zij krijgt daarvoor Marders mee, de decennia oude voorganger van de Puma. “Die hadden we bij de voorbereidingen al ingepland, en dat blijkt slim te zijn geweest.”