‘Migranten zonder papieren bouwen aan olympische dorp in Parijs’

Het mondiale sportfestijn moet een economisch en sociaal voorbeeldig evenement worden, beloofde de overheidsorganisatie die toeziet op de bouwwerkzaamheden. Maar de migranten met wie Le Monde sprak werken zonder contract en verblijfspapieren op bouwplaatsen waar het olympische dorp moet verrijzen.

Terwijl het WK in Qatar nog gaande is, waarbij sprake was van dramatische arbeidsomstandigheden voor migranten die hielpen met de bouw van stadions en hotels, ligt het volgende grote sportevenement nu onder het vergrootglas. De krant sprak met migranten uit onder meer Mali, die vertellen hoe ze soms gebruikmaken van de verblijfspapieren van landgenoten om toegang tot de bouwplaats te krijgen. In ruil daarvoor leveren ze een deel van hun salaris in bij de vergunninghouder. Werkgevers zouden de papieren niet controleren of het door de vingers zien.

Moussa, een veertiger van Malinese komaf die al dertien jaar zonder papieren in Frankrijk verblijft, vertelt aan Le Monde dat hij 80 euro per dag betaald krijgt, “of hij nu tot vijf of tot negen uur werkt”.

Nieuwe wet

De onthullingen komen op een saillant moment: dinsdagmiddag presenteert de Franse regering de grote lijnen van de nieuwe immigratiewet in het parlement. Een van de belangrijkste voorstellen daarin is het aanbieden van een verblijfsvergunning voor werknemers zonder papieren in sectoren die kampen met een tekort aan mankracht, zoals de bouw. De maatregel zou gelden voor migranten die al in Frankrijk verblijven, voor de duur van een jaar, zonder recht te geven op gezinshereniging.

“Laten we helder zijn”, zei president Macron dit weekend in le Parisien, “denken we werkelijk dat de horeca, landbouw en veel andere sectoren kunnen draaien zonder immigratie? Het antwoord is nee.”

Bij controles op bouwplaatsen in Seine-Saint-Denis, een van de armste departementen van Frankrijk dat net buiten Parijs ligt en het olympische dorp zal huisvesten, stuitte de Franse arbeidsinspectie eerder dit jaar ook al op de inzet van migranten zonder verblijfspapieren. Het ging toen om werknemers van Malinese origine die werkzaam waren voor een onderaannemer van het Franse bedrijf GCC, dat daarop de samenwerking zou hebben opgezegd. Justitie opende vervolgens een vooronderzoek naar het illegaal werk verschaffen aan migranten zonder papieren, vermoedelijk in georganiseerd verband.

In de afgelopen maanden meldden zich volgens Le Monde nog meer mensen bij de vakbond, die werknemers zonder papieren probeert bij te staan. Ook zij zouden zonder geldige vergunning meegewerkt hebben aan de bouw van onder meer het luxehotel Tour Pleyel en het bad waar waterpoloteams straks zullen trainen. Volgens de vakbond zouden migranten zonder papieren tijdens de controle van de inspectie door hun voorman zijn verzocht zich te verstoppen.

Door migranten zonder papieren die werkzaam zijn in sectoren met een tekort aan arbeidskrachten alsnog een verblijfsvergunning te geven hoopt de Franse regering zwartwerk tegen te gaan. Het nieuwe immigratiebeleid legt daarnaast vooral nadruk op het gemakkelijker en sneller uitzetten van migranten zonder recht op verblijf – al jarenlang een politieke belofte die in praktijk op allerlei obstakels stuit. Na een eerste debat in het parlement dinsdagmiddag zal het wetsvoorstel begin volgend jaar officieel worden gepubliceerd.