Met een kontknuffel om wagen de Chinezen zich op de skipiste

Wintersport maakt een razendsnelle groei door in China en de aankomende Olympische Winterspelen jagen die verder aan. Vooralsnog worden de pistes bevolkt door beginners. Er zijn dus vaak botsingen, maar daar hebben ze iets op gevonden.

Zhuzhu staat te trappelen om de skipiste te betreden. De 34-jarige uit Beijing heeft haar snowboard al vast en haar helm en kniebeschermers aan, ze moet alleen nog even wachten op haar leraar. Niet dat ze snowboardles wil nemen, ze heeft de techniek goed onder de knie. Maar ze wil iemand bij zich die kan waarschuwen als er een stuurloze beginner op haar komt afgevlogen. Een schildwacht, meer dan een coach.

“Het probleem is niet mijn eigen technische vaardigheid, maar het gebrek daaraan bij andere mensen”, zegt Zhuzhu, die zelf nog maar sinds 2019 skiet en snowboardt, maar al heel wat kilometers op de teller heeft. “In Chinese skiresorts gebeuren heel veel ongelukken, dat maakt me bang. Ik neem altijd een skileraar mee naar boven, die helpt om te kijken of het veilig is. Als je een ongeluk hebt, kan het prijskaartje snel oplopen. Ik geef liever wat meer uit voor extra bescherming.”

Zhuzhu – zorgvuldig opgemaakt, lichtbruin gekleurd haar – staat in de hal van het Four Seasons Resort in Fulong, een van de bekendste wintersportgebieden van China, op zo’n 180 kilometer van Beijing. Het is een sensationeel gebouw, met een glazen wand van vier etages hoog, chique skiwinkels, drukke hotpotrestaurants, hippe koffietentjes en een ambachtelijke brouwerij. Een soort glamoureuze luchthaventerminal, maar dan met uitzicht op dalende skiërs in plaats van vliegtuigen.

Wintersportgekte

Skiën is razend populair in China, waar de groeiende middenklasse volop nieuwe pleziertjes omarmt en de Olympische Winterspelen de sneeuwkoorts verder aanwakkeren. Het voornemen van president Xi om tegen 2022 300 miljoen wintersporters te hebben is niet gehaald, maar de groei is indrukwekkend: van 6,7 miljoen skiërs in 2016 naar 13 miljoen in 2021, en van 568 skiresorts naar 770. Dat is ongeveer evenveel als wat er in heel Europa en Amerika sinds 1975 bijkwam, aldus experts uit de ski-industrie.

Een van de plaatsen die het meest van die wintersportgekte heeft geprofiteerd, is het skigebied Chongli in de prefectuur Zhangjiakou, waar ook Fulong ligt. Het skigebied ontstond in 1996, had begin jaren 2000 wat aantrek, maar kreeg een enorme impuls toen in 2015 werd beslist dat de Winterspelen er zouden plaatsvinden. Van armoedige mijn- en landbouwstreek veranderde Chongli de afgelopen jaren in een wintersportgebied met zeven skiresorts, 190 hotels en 169 pistes.

“Het verschil met vijf jaar geleden is niet te geloven”, zegt Xiaoxiao, die in Fulong is komen skiën met twee vriendinnen uit Shanghai, 1.500 kilometer verderop. Dankzij een nieuwe hogesnelheidstrein en een snelweg naar Beijing kunnen ze Fulong nu sneller bereiken. “Toen was er één winkelstraat, nu zijn er restaurants, bars, medische hulpposten, zelfs een ziekenhuis. Ik heb het gevoel dat de infrastructuur nu vergelijkbaar is met die in buitenlandse skiresorts.”

Eén groot verschil met buitenlandse skigebieden: de skiërs zelf. Omdat wintersport in China op korte tijd zo’n enorme vlucht heeft genomen, zijn de meeste aanwezigen op de skipiste van Fulong beginners. De 28-jarige Luo uit Shenyang bijvoorbeeld, die leert skiën omdat hij een après-ski wil meemaken, met stoombaden en Japanse wijn. Of de 21-jarige Xue uit Zhangjiakou, die twee maanden vrij heeft en al snowboardend ‘de olympische sfeer wil opsnuiven’.

Debutanten op latten

Zelfs de ski- en snowboardleraren in Fulong zijn niet altijd heel ervaren. “Sommige coaches hebben onvolkomenheden in hun lessen”, zegt Jia Shiyun, die een paar jaar op hoog niveau snowboardde, maar zich na een blessure omschoolde tot privécoach. Hij heeft geen hoge dunk van de skileraren in dienst van het resort. “Sommigen hebben zichzelf leren skiën, of doen het nog niet heel erg lang. Maar er is nu een enorme vraag naar coaches.”

Gevolg van al die debutanten op latten is dat op Chinese skipistes behoorlijk wat gestunteld en getuimeld wordt, en ook gebotst. In sommige resorts wordt zelfs personeel ingezet om skiërs overeind te helpen na het vallen. “Skiën is in China meer een vorm van entertainment dan een sport die je regelmatig beoefent’, aldus Laurent Vanat, een bekende consultant in de wintersportsector. “Voorlopig worden skigebieden er meer als een speeltuin gezien dan als een bergresort.”

Die hoge tuimel- en botsingsgraad komt tot uiting in de uitrusting van de snowboarders in Fulong. Die dragen prijzige skipakken – in het resort in Fulong zitten winkels van Burton en Rossignol – maar vaak met een opvallend accessoire: een pluche knuffelbeest om hun billen. Zelfs de hipste snowboarders lopen rond met een schildpad, teddybeer of een volledige Pikachu op hun achterste. De kontknuffels zijn te huur voor 7 euro, boven op de 23 euro voor skilatten, schoenen, stokken en helm.

“Je kunt wel bescherming onder je kleren dragen, maar dit is dikker en zachter, en dus comfortabeler als je valt”, legt Zhuzhu uit. Ze heeft best veel ervaring op de skipiste, maar heeft toch een groene schildpad omgebonden. “Ik weet dat ze dit in het buitenland niet dragen, maar wij Chinezen denken dat het er schattig uitziet. Je ziet hier ook veel meiden met decoratie op hun helm, zoals bijvoorbeeld Japanse poppetjes.”

Nieuwbouwprojecten

De explosieve groei van de wintersport in China uit zich ook op een andere manier: in vastgoed. In Fulong schieten nieuwbouwprojecten als paddenstoelen uit de grond. Rechts van de skipiste is een wijk van namaak-Alpenvilla’s gebouwd, links wordt de laatste hand gelegd aan een vakantiewijk in Beierse stijl. Er staat nog heel veel te koop – 5.550 euro per vierkante meter, timeshareformules mogelijk – maar verderop wordt al aan een ‘authentieke Europese wijk’ gebouwd. Het kan niet op.

“Ik denk dat deze plek in de toekomst misschien een vastgoedbubbel zal worden”, zegt Zhuzhu, die een paar jaar geleden overwoog in Fulong te investeren, maar er na wat marktonderzoek van afzag. “Je verliest gegarandeerd geld. De huurprijzen zijn niet hoog en je moet in vier maanden al je inkomsten binnenhalen. Ik vraag me af wat er na de winterspelen gaat gebeuren. Wordt dit een lege, onrendabele plek zoals het Vogelnest of de Waterkubus, die één grote verspilling waren?”

Niet iedereen deelt die mening: consultants zien nog volop groeiruimte voor de Chinese ski-industrie. China kent steeds meer rijkelui die het geld graag laten rollen en de overheid blijft de wintersport promoten, mikkend op een sector met een jaaromzet van 125 miljard euro tegen 2025. Al ontstaat er door covid wel oponthoud. Zo werden voor de pandemie een massa scholieren op skiklas gestuurd om wintersport te populariseren. Zulke tripjes zijn afgelast in het kader van de epidemiepreventie.

Nationale skiteam

“De overheid doet enorm veel om de ijs- en sneeuwsport te promoten, dat helpt ons enorm”, zegt Liu Ji, een voormalig professioneel skiër die sinds 2016 zijn eigen skiclub in Fulong heeft. Hij heeft het aantal skiërs tijdens zijn carrière exponentieel zien toenemen en gelooft rotsvast in de toekomst. “Het aantal skiërs en snowboarders in China zal zonder twijfel blijven toenemen en de economie in deze plaats zal alleen maar beter worden.”

Liu was in de jaren negentig lid van het nationale skiteam van China en houdt zich liever niet bezig met beginners. Hij geeft les aan ervaren skiërs die aan clubwedstrijden willen deelnemen en traint op een afgesloten stuk van de skipiste, ver weg van potentiële kamikazes. Voor de lunch zitten hij en zijn leerlingen niet in de drukke restaurantzone, maar in een verlaten hoek op de vierde etage. Hier zie je geen kontknuffels, maar wedstrijdski’s, waxrollen en slijpmachines.

Soms moet Liu zichzelf in de arm knijpen: zo groot is het verschil tussen de wintersport nu en die in de jaren negentig. “De enige mensen die toen skieden, waren lid van een professioneel of semiprofessioneel team”, zegt hij. “Skiën als massasport bestond nog niet. In de jaren negentig wisten veel mensen in China niet eens dat dit een sport was. Als ik in het zuiden van China over skiën praatte, wisten ze niet waar ik het over had.”

Liu denkt nog weleens terug aan die pioniersjaren. De skiërs in China hadden alles over voor hun sport, de mentaliteit was serieuzer en er was minder gestuntel. Maar nostalgie heeft hij niet. “De omstandigheden zijn nu heel goed, dat was in het verleden wel anders”, zegt hij. “Ons materiaal was slecht, en onze technische kennis schoot tekort. Nu kunnen we alle soorten ski’s krijgen en hebben we veel meer kennis. En ja, die knuffels: dat toont in ieder geval dat de skiërs zich amuseren.”